προκαταλαμβάνω

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική προκαταλαμβάνω < προ- + καταλαμβάνω < κατα- + λαμβάνω (σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική préoccuper) ^[1]

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /pɾo.ka.ta.laɱˈva.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : προ‐κα‐τα‐λαμ‐βά‐νω

Ρήμα[επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω, αόρ.: προκατέλαβα, παθ.φωνή: προκαταλαμβάνομαι, π.αόρ.: προκαταλήφθηκα, μτχ.π.π.: προκατειλημμένος

κάνω κάποιον να σχηματίσει άποψη για ένα πρόσωπο ή θέμα πριν το γνωρίσει ή το μελετήσει ο ίδιος

Συγγενικά[επεξεργασία]

→ και δείτε τις λέξεις προ, καταλαμβάνω και λαμβάνω

Κλίση[επεξεργασία]

→ λείπει η κλίση

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω

αγγλικά : bias ^(en), prejudice ^(en)
γαλλικά : préjuger ^(fr)

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ προκαταλαμβάνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω < προ- + καταλαμβάνω < κατα- + λαμβάνω

Ρήμα[επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω

καταλαμβάνω, κυριεύω από πριν
επέρχομαι αιφνιδίως
κερδίζω για τον εαυτό μου εκ των προτέρων, προσελκύω
εξασφαλίζω
υπερισχύω εκ των προτέρων
δένω σταθερά
(μεταφορικά) προλαμβάνω, ματαιώνω
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 6, 18.2
τὸν γὰρ προύχοντα οὐ μόνον ἐπιόντα τις ἀμύνεται, ἀλλὰ καὶ ὅπως μὴ ἔπεισι προκαταλαμβάνει.
Δεν αποκρούει κανείς τον ισχυρότερο μόνο άμα αυτός επιτεθεί, αλλά παίρνει μέτρα εναντίον του για ν᾽ αποτρέψει την επίθεση.

Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr
(μεταφορικά) (για πρόσωπα) προλαμβάνω ή βρίσκω αιφνιδίως
(στην παθητική φωνή) καταλαμβάνομαι από πριν, κυριεύομαι εκ των προτέρων
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 4, 89.2
καὶ βοηθείας γενομένης πάντων Βοιωτῶν (οὐ γάρ πω Ἱπποκράτης παρελύπει ἐν τῇ γῇ ὤν) προκαταλαμβάνονται αἵ τε Σῖφαι καὶ ἡ Χαιρώνεια.
Επειδή ο Ιπποκράτης δεν είχε ακόμα φτάσει στο έδαφός τους για να τους δημιουργήσει αντιπερισπασμό, όλοι οι Βοιωτοί έτρεξαν να βοηθήσουν και πρόλαβαν να πιάσουν τις Σίφες και την Χαιρώνεια.

Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

※ 5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 5, 4.36
γιγνώσκων δ᾽ ὅτι εἰ μή τις προκαταλήψοιτο τὸν Κιθαιρῶνα, οὐ ῥᾴδιον ἔσται εἰς τὰς Θήβας ἐμβαλεῖν,
Ξέροντας ότι δεν ήταν εύκολο να εισβάλει κανένας στη Θήβα αν δεν είχε καταλάβει από πριν τον Κιθαιρώνα,

Μετάφραση (2012, 1η:1966): Ρόδης Ρούφος. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας @greek‑language.gr
(στην παθητική φωνή) διαπραγματεύομαι εκ των προτέρων
(στην παθητική φωνή) γίνομαι κατανοητός εκ των προτέρων από κάποιον
(στην παθητική φωνή) (για γεγονότα) ορίζομαι εκ των προτέρων, προκαθορίζομαι
(στην παθητική φωνή) είμαι προκατειλημμένος

Πηγές[επεξεργασία]

προκαταλαμβάνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
προκαταλαμβάνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

[1] προκαταλαμβάνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[1]

προκαταλαμβάνω

Πίνακας περιεχομένων

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ρήμα[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Κλίση[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ρήμα[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

προκαταλαμβάνω

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ρήμα[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Κλίση[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ρήμα[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

Αναζήτηση