πυρώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

πυρώνω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική πυρώνω < αρχαία ελληνική πυρ(ῶ) / πυρ(όω + -ώνω

Προφορά

ΔΦΑ : /piˈɾo.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πυ‐ρώ‐νω

Ρήμα

πυρώνω, αόρ.: πύρωσα, παθ.φωνή: πυρώνομαι, π.αόρ.: πυρώθηκα, μτχ.π.π.: πυρωμένος

1. (μεταβατικό) θερμαίνω πολύ, ζεσταίνω κάτι, πυρακτώνω
2. (αμετάβατο) γίνομαι πολύ θερμός, εκπέμπω μεγάλη θερμότητα

   ↪ πυρώνει η άσφαλτος το καλοκαίρι

3. (λογοτεχνικό, για έντονα συναισθήματα) επιθυμώ έντονα, έχω πάθος για κάτι

Συγγενικά

• πύρωμα
• πύρωση

→ και δείτε τη λέξη πυρ

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	πυρώνω	πύρωνα	θα πυρώνω	να πυρώνω		πυρώνοντας
β' ενικ.	πυρώνεις	πύρωνες	θα πυρώνεις	να πυρώνεις	πύρωνε
γ' ενικ.	πυρώνει	πύρωνε	θα πυρώνει	να πυρώνει
α' πληθ.	πυρώνουμε	πυρώναμε	θα πυρώνουμε	να πυρώνουμε
β' πληθ.	πυρώνετε	πυρώνατε	θα πυρώνετε	να πυρώνετε	πυρώνετε
γ' πληθ.	πυρώνουν(ε)	πύρωναν πυρώναν(ε)	θα πυρώνουν(ε)	να πυρώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		πύρωσα	θα πυρώσω	να πυρώσω		πυρώσει
β' ενικ.		πύρωσες	θα πυρώσεις	να πυρώσεις	πύρωσε
γ' ενικ.		πύρωσε	θα πυρώσει	να πυρώσει
α' πληθ.		πυρώσαμε	θα πυρώσουμε	να πυρώσουμε
β' πληθ.		πυρώσατε	θα πυρώσετε	να πυρώσετε	πυρώστε
γ' πληθ.		πύρωσαν πυρώσαν(ε)	θα πυρώσουν(ε)	να πυρώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω πυρώσει	είχα πυρώσει	θα έχω πυρώσει	να έχω πυρώσει
β' ενικ.	έχεις πυρώσει	είχες πυρώσει	θα έχεις πυρώσει	να έχεις πυρώσει
γ' ενικ.	έχει πυρώσει	είχε πυρώσει	θα έχει πυρώσει	να έχει πυρώσει
α' πληθ.	έχουμε πυρώσει	είχαμε πυρώσει	θα έχουμε πυρώσει	να έχουμε πυρώσει
β' πληθ.	έχετε πυρώσει	είχατε πυρώσει	θα έχετε πυρώσει	να έχετε πυρώσει
γ' πληθ.	έχουν πυρώσει	είχαν πυρώσει	θα έχουν πυρώσει	να έχουν πυρώσει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	πυρώνομαι	πυρωνόμουν(α)	θα πυρώνομαι	να πυρώνομαι
β' ενικ.	πυρώνεσαι	πυρωνόσουν(α)	θα πυρώνεσαι	να πυρώνεσαι
γ' ενικ.	πυρώνεται	πυρωνόταν(ε)	θα πυρώνεται	να πυρώνεται
α' πληθ.	πυρωνόμαστε	πυρωνόμαστε πυρωνόμασταν	θα πυρωνόμαστε	να πυρωνόμαστε
β' πληθ.	πυρώνεστε	πυρωνόσαστε πυρωνόσασταν	θα πυρώνεστε	να πυρώνεστε	(πυρώνεστε)
γ' πληθ.	πυρώνονται	πυρώνονταν πυρωνόντουσαν	θα πυρώνονται	να πυρώνονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		πυρώθηκα	θα πυρωθώ	να πυρωθώ		πυρωθεί
β' ενικ.		πυρώθηκες	θα πυρωθείς	να πυρωθείς	πυρώσου
γ' ενικ.		πυρώθηκε	θα πυρωθεί	να πυρωθεί
α' πληθ.		πυρωθήκαμε	θα πυρωθούμε	να πυρωθούμε
β' πληθ.		πυρωθήκατε	θα πυρωθείτε	να πυρωθείτε	πυρωθείτε
γ' πληθ.		πυρώθηκαν πυρωθήκαν(ε)	θα πυρωθούν(ε)	να πυρωθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω πυρωθεί	είχα πυρωθεί	θα έχω πυρωθεί	να έχω πυρωθεί		πυρωμένος
β' ενικ.	έχεις πυρωθεί	είχες πυρωθεί	θα έχεις πυρωθεί	να έχεις πυρωθεί
γ' ενικ.	έχει πυρωθεί	είχε πυρωθεί	θα έχει πυρωθεί	να έχει πυρωθεί
α' πληθ.	έχουμε πυρωθεί	είχαμε πυρωθεί	θα έχουμε πυρωθεί	να έχουμε πυρωθεί
β' πληθ.	έχετε πυρωθεί	είχατε πυρωθεί	θα έχετε πυρωθεί	να έχετε πυρωθεί
γ' πληθ.	έχουν πυρωθεί	είχαν πυρωθεί	θα έχουν πυρωθεί	να έχουν πυρωθεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι πυρωμένος - είμαστε, είστε, είναι πυρωμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν πυρωμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν πυρωμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι πυρωμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι πυρωμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι πυρωμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι πυρωμένοι

Μεταφράσεις

    πυρώνω

→ δείτε τις λέξεις θερμαίνω και πυρακτώνω

Πηγές

• πυρώνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας