Βικιλεξικό:Βιβλιοθήκη (νέα ελληνικά)

Βικιλεξικό » Βιβλιοθήκη »

grk   grc   gkm   el Βικιλεξικό:ελληνική γλώσσα → Βικιλεξικό:αρχαία ελληνικά - Βικιλεξικό:μεσαιωνικά ελληνικά - Βικιλεξικό:νέα ελληνικά Κατηγορία:Ελληνική γλώσσα → Κατηγορία:Αρχαία ελληνικά - Κατηγορία:Μεσαιωνικά ελληνικά - Κατηγορία:Νέα ελληνικά Βιβλιοθήκη:συντομογραφίες → Βιβλιοθήκη:αρχαία ελληνικά - Βιβλιοθήκη:μεσαιωνικά ελληνικά - Βιβλιοθήκη:νέα ελληνικά

ΠΕΡΙΟΔΟΙ - PERIODS

αιώνας century	περίοδος period	εδώ υπάγονται	included
14-15-16 (1453-1669)	μ3	κρητική λογοτεχνία. όψιμη μεσαιωνική ή πρώιμη νεοελληνική.	Creatan literature. Late Medieval or Early Modern Greek.
17-18	ν1	αρχαΐζουσα-δημώδης.	archaic v. Demotic.
19-20	ν2	καθαρεύουσα-δημοτική. Μακρυγιάννης. Κάλβος. Σολωμός. Παπαδιαμάντης. Ψυχάρης.	Katharevousa v. Demotic. Makrygiannis. Kalvos. Solomos. Papadiamantis. Psycharis.
20-21	ν3	κοινή νεοελληνική. Σεφέρης. Ελύτης. Ρίτσος. Καζαντζάκης.	Standard Modern Greek (Modern Koine Greek). Seferis. Elytis. Ritsos. Kazantzakis.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ - AUTHORS

abbr.	συντ.	LINK - όνομα (monotonic)	s.	p	name (latin + epithet or transcription)	lang.
n1	ν1	νεοελληνική1	17-18	ν1	neohellenic1 Modern Greek	kath el
Dapont.	Δαπόντ.	⌘ Δαπόντες, Κωνσαντίνος (Καισάριος)	18	ν1	Dapontes, Caesarios (Konstantinos)	kath
Kor.	Κορ.	⌘ Κοραής, Αδαμάντιος	18/19	ν1	Korais, Adamantios	kath
n2	ν2	νεοελληνική2	19-20	ν2	neohellenic2	kath el
Vlachog.	Βλαχογ.	⌘ Βλαχογιάννης, Γιάννης	19/20	ν2	Vlachogianjnis, Giannis	el
Gryp.	Γρυπ.	⌘ Γρυπάρης, Ιωάννης	19/20	ν2	Gryparis, Ioannis	el
Cav.	Καβ.	⌘ Καβάφης, Κωνσταντίνος	19/20	ν2	Cavafy/Kavafis, Contstantine	el
Kaz.	Καζ.	⌘ Καζαντζάκης, Νίκος	19/20	ν2	Kazantzakis, Nikos	el-dem
Kalv.	Κάλβ.	⌘ Κάλβος, Ανδρέας	19	ν2	Kalvos, Andreas	kath el
Kark.	Καρκ.	⌘ Καρκαβίτσας, Ανδρέας	19/20	ν2	Karkavitsas, Andreas	el kath
Lount.	Λουντ.	⌘ Λουντέμης, Μενέλαος	20	ν2	Lountemis, Menelaos	el
Makryg.	Μακρυγ.	⌘ Μακρυγιάννης	19	ν2	Makrygiannis	el-dem
Palam.	Παλαμ.	⌘ Παλαμάς, Κωστής	19/20	ν2	Palamas, Kostis	el-dem
Papadiam.	Παπαδιαμ.	⌘ Παπαδιαμάντης, Αλέξανδρος	19/20	ν2	Papadiamantis, Alexandros	kath
PolK.	ΠολΚ.	⌘ Πολίτης, Κοσμάς	19/20	ν2	Politis, Kosmas	el
Skok.	Σκόκ.	⌘ Σκόκος, Κωνσταντίνος	19/20	ν2	Skokos, Konstantinos	kath el
Sol.	Σολ.	⌘ Σολωμός, Διονύσιος	19	ν2	Solomos, Dionysios	el-dem
n3	ν3	νεοελληνική3 κοινή νεοελληνική	20-21	ν3	neohellenic3 Standard Modern Greek	el-koine SMG
Valt.	Βαλτ.	⌘ Βαλτινός, Θανάσης	20	ν3	Valtinos, Thanasis	el
Elyt.	Ελύτ.	⌘ Ελύτης, Οδυσσέας	20	ν3	Elytis, Odysseas	el
Pets.	Πετσ.	⌘ Πετσάλης-Διομήδης, Θανάσης	20	ν3	Petsalis-Diomidis, Thanasis	el
Sef.	Σεφ.	⌘ Σεφέρης, Γιώργος	20	ν3	Seferis, Giorgos	el
Skar.	Σκαρ.	⌘ Σκαρίμπας, Γιάννης	20	ν3	Skarimbas, Giannis	el
Sot.	Σωτ.	⌘ Σωτηρίου, Διδώ	20	ν3	Sotiriou, Dido	el
Tak.	Ταχ.	⌘ Ταχτσής, Κώστας	20	ν3	Taktsis, Kostas	el
Terz.	Τερζ.	⌘ Τερζάκης, Άγγελος	20	ν3	Terzakis, Aggelos	el
Tsir.	Τσίρ.	⌘ Τσίρκας, Στρατής	20	ν3	Tsirkas, Stratis	el
Fak.	Φακ.	⌘ Φακίνου, Ευγενία	20	ν3	Fakinou, Evgenia	el

Εισαγωγή

Εδώ, υπάρχει κατάλογος των πιο εύχρηστων πηγών και προτύπων που χρειάζονται οι συντάκτες για τα παραθέματα (συγγραφείς, κείμενα, μελέτες) για τα νέα ελληνικά.
Καλύπτονται οι περίοδοι από το 1700 έως σήμερα

• 17ος, 18ος αιώνας (ν1) - αρχαΐζουσα - δημώδης γλώσσα. Μακρυγιάννης. Κάλβος. Σολωμός.
• 19ος αιώνας (ν2) - καθαρεύουσα - δημοτική. Παπαδιαμάντης. Ψυχάρης.
• νεοελληνική κοινή της σύγχρονης εποχής (ν3)
• ν4? μελλοντική περίοδος: η εξέλεξιη της κοινής, πιθανόν με διαφορετικό κωδικό!

Η πρώιμη νεοελληνική περίοδος της κρητικής λογοτεχνίας (1453-1669) φιλοξενείται στον μεσαιωνικό τομέα.
 

Για να βρούμε παραθέματα ενός συγγραφέα στο Βικιλεξικό, γράφουμε στο κουτί Αναζήτησης:

insource:επώνυμοΣυγγραφέα

που θα μας δώσει και όλα τα πρότυπα παραθεμάτων (που δεν έχουν το μικρό όνομα)

Γραφή παραθεμάτων

«ό,τι γράφτηκε, όπως γράφτηκε»
Προσπαθούμε η γραφή να είναι όσο το δυνατόν πλησιέστερη προς την πρώτη έκδοση. Η καθαρεύουσα, και γενικά τα παλιά κείμενα, ας γράφονται στο πρωτότυπο πολυτονικό σύστημα, πιθανόν και με μεταγραφή στο μονοτονικό.

• για μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση: Όνομα Επώνυμο, Τίτλος, 0000 [είδος]
• για συλλογές, ανθολογίες, λεξικά, εγχειρίδια: Επώνυμο, Όνομα (0000) Τίτλος, έκδ.

Συγγραφείς α...ω

Πρότυπα για τα στοιχεία των παραθεμάτων με συχνή χρήση.

Κατηγορία:Πρότυπα παραθεμάτων (νέα ελληνικά)

abbr	συντ	όνομα	αι	π	name (transcription)	γλώσσα - παρατηρήσεις
[Balt.]	[Βαλτ.]	Βαλτινός, Θανάσης	20	ν3	Baltinos, Thanassis {{ΠΘ:Βαλτινός Ανάπλους}} {{ΠΘ:Βαλτινός Γύψος}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Vlachog.]	[Βλαχογ.]	Βλαχογιάννης, Γιάννης 1867‑1945 Γιάννης Βλάχος	19/20	ν2	Vlachogiannis, Giannis EL: @el.wikisource ※στο Βικιλεξικό: → ψυχάνθι, Αναζήτηση	el πεζογραφία prose ιστοριοδίφης history
[Gryp.]	[Γρυπ.]	Γρυπάρης, Ιωάννης 1870‑1942	19/20	ν2	Gryparis, Ioannis EL: @el.wikisource, @snhell.gr Σκαρ. - {{ΠΘ:Γρυπάρης Σκαραβαίοι}} - ποιητική συλλογή Σκαραβαῖοι καὶ τερρακόττες, Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1919] ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ: @olympias Πανεπιστήμιο Ιωαννών (link προς pdf) ※στο Βικιλεξικό: → παράδειγμα στο σύγκρυος ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose ποίηση poetry μεταφράσεις translations
[Dapont.]	[Δαπόντ.]	Δαπόντες, Κωνσταντίνος (Καισάριος) 1713?1714?‑1784	18	ν1	Dapontes, Konstantinos (Caesarios) έργα @anemi ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	kath
[Elyt.]	[Ελύτ.]	Ελύτης, Οδυσσέας (Οδυσσέας Αλεπουδέλης 1911‑1996)	20	ν3	Elytis, Odysseas Nobel 1979 {{ΠΘ:Ελύτης Άξιον εστί}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el ποίηση poetry Nobel
[Cav.]	[Καβ.]	Καβάφης, Κωνσταντίνος 1863‑1933	19/20	ν2	Cavafy, Constantine P. Kavafis, Konstantinos EL: @el.wikisource - cavafy-archive@onassis.org - @greek-language.gr ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el ποίηση poetry
[Kazan.]	[Καζ.]	Καζαντζάκης, Νίκος 1883‑1957	19/20	ν2	Kazantzakis, Nikos {{ΠΘ:Καζαντζάκης Φτωχούλης}} ⌘ Νίκος Καζαντζάκης (1η έκδ.1961) Ταξιδεύοντας: Ιταλία - Αίγυπτος - Σινά - Ιερουσαλήμ - Κύπρος - Ο Μοριάς ⮡  μικρούλης ⌘ Νίκος Καζαντζάκης. (1938) Οδύσσεια ⮡  μικρούλης ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Kalv.]	[Κορ.]	Κάλβος, Ανδρέας 1792‑1869	19	ν2	Kalvos (Calvos), Andreas EL: @el.wikisource ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	kath ποίηση poetry
[Kark.]	[Καρκ.]	Καρκαβίτσας, Ανδρέας 1865‑1922	19/20	ν2	Karkavitsas, Andreas Carcavitsas EL: @el.wikisource ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose διήγημα short stories
[Kor.]	[Κορ.]	Κοραῆς, Ἀδαμάντιος 1748‑1833	18/19	ν1	Korais (Koraïs), Adamantios Αδαμαντίου Κοραή διάλογος δεύτερος περί των Ελληνικών συμφερόντων, Εκ της εν Υδρα Τυπογραφίας, 1827 @digitallibrary.academyofathens.gr Άτακτα: : Ήγουν παντοδαπών εις την Αρχαίαν και την νέαν Ελληνικήν γλώσσαν αυτοσχεδίων σημειώσεων, καί τινων άλλων υπομνημάτων, αυτοσχέδιος συναγωγή. Εν Παρισίοις: Εκ της Τυπογραφίας Κ. Εβεράρτου, 1828‑1835, Tόμοι 5. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ: @anemi ※στο Βικιλεξικό: → χαρά Θεού, σχόλιο στο σαρδαμάριος Απάνθισμα Επιστολών Αδαμαντίου Κοραή, Ιάκωβος Ρώτας (επιμ.), Τυπογραφία Κ. Ράλλη, Αθήνα 1839. @digitallibrary.academyofathens.gr ※στο Βικιλεξικό: → χηνώδης Απάνθισμα δεύτερον επιστολών Αδαμάντιου Κοραή, Ιάκωβος Ρώτας (επιμ.), Τυπογραφία Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνα 1841. @digitallibrary.academyofathens.gr Γνώμαι Αδαμάντιου Κοραή, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα, χ.χ.. @digitallibrary.academyofathens.gr Επιστολαί Αδαμαντίου Κοραή, Νικόλαος Μ. Δαμαλάς (επιμ.), Τόμοι 1-5. vol.1: Εν Αθήναις:Τύποις των αδελφών Περρή, 1885, Τόμος 1ος, @books.google ※στο Βικιλεξικό: → Παρίσιον Κοραή αυτοβιογραφία, Παπατρέχας, ενύπνιον, Π. Δ. Σακελλαρίου, Αθήνα 1889. @digitallibrary.academyofathens.gr Ο παπατρέχας : διήγημα διδακτικόν εν είδει προλεγομένων εις τας τέσσαρας πρώτας ραψωδίας του Ομήρου, Τύποις Λακωνίας, Αθήνα 1882. @digitallibrary.academyofathens.gr Πολιτικαί παραινέσεις προς τους Έλληνας, Εκδιδόμεναι μετά εισαγωγής υπό Εμμ. Παντελάκη, Βιβλιοπωλείον Γ. Χ. Κορνάρου, Αθήνα 1923. @digitallibrary.academyofathens.gr Σημειώσεις εις το προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος του 1822 έτους, Θεμ. Π. Βολίδου, Αθήνα 1933. @digitallibrary.academyofathens.gr ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	kath δοκίμια essays γλωσσολογία linguistics
[Lount.]	[Λουντ.]	Λουντέμης, Μενέλαος 1906‑1977 {{ΠΘ:Λουντέμης Άστρα}}	20	ν2	Lountemis, Menelaos Loudemis, pronounced /ludemis/ Εργογραφία Λουντέμης@ereading@nlg.gr στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης. ⌘ Μενέλαος Λουντέμης, Ένα παιδί μετράει τ' άστρα. Αθήνα: Δίφρος, 1956 [μυθιστόρημα] ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ πηγή κειμένου απόσπασμα#ebooks.edu.gr Ανθολόγιο Ε-ΣΤ Δημοτικού ereading@nlg.gr στην Εθνική Βιβλιοθήκη και άλλα έργα: ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el
[Makryg.]	[Μακρυγ.]	Μακρυγιάννης, Γιάννης 1797‑1864 Ιωάννης Μακρυγιάννης	19	ν2	Μakriyannis, Yiannis Giannis (Ioannis) Makrygiannis EL: @el.wikisource Απομνημονεύματα EL: @el.wikisource ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el-dem ιστορία history πολιτική politics
[Palam.]	[Παλαμ.]	Παλαμάς, Κωστής 1859‑1943	19/20	ν2	Palamas, Kostis EL: @el.wikisource - @greek-language.gr ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el dem ποίηση poetry
[Papadiam.]	[Παπαδιαμ.]	Παπαδιαμάντης, Αλέξανδρος 1851‑1911 ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	19/20	ν2	Papadiamantis, Alexandros EL: @el.wikisource Η Φόνισσα (1903) @papadiamantis.net σε 18 κεφάλαια (πιο αναλυτικά anchors μπορούν να τοποθετηθούν στη Βικιθήκη από άγνωστη πηγή με διαφορετική σελιδοποιήση κεφαλαίων). ※ στο Βικιλεξικό: → βρατσέρα, γολέτα Αναζήτηση	kath διηγήματα short stories πεζογραφία prose
[Pets.]	[Πετσ.]	Πετσάλης‑Διομήδης, Θανάσης 1904‑1995 ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	20	ν3	Petsalis-Diomidis, Thanassis {{ΠΘ:Πετσάλης Μαρία Πάρνη}} {{ΠΘ:Πετσάλης Μαυρόλυκοι}}	el πεζογραφία prose
[PolK.]	[ΠολΚ.]	Πολίτης, Κοσμάς 1888‑1974	19/20	ν2	Politis, Kosmas {{ΠΘ:Πολίτης Κοσμάς Ερόικα}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Sef.]	[Σεφ.]	Σεφέρης, Γιώργος (Γιώργος Σεφεριάδης 1900‑1971)	20	ν3	Seferis, Giorgos Nobel 1963 {{ΠΘ:Σεφέρης Στροφή}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el ποίηση poetry Nobel
[Skar.]	[Σκαρ.]	Σκαρίμπας, Γιάννης 1893‑1984	20	ν3	Skarimpas, Giannis Γιάννης Σκαρίμπας (1962) Συλλογή διηγημάτων Στον Πάνω Μαχαλά στα Μαρουχλέικα ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el ποίηση poetry πεζογραφία prose
[Skok.]	[Σκόκ.]	Σκόκος, Κωνσταντίνος 1854‑1929	19/20	ν2	Skokos, Konstantinos {{ΠΘ:Σκόκος 1886 αλάνθαστος}} {{ΠΘ:Σκόκος 1886 καλοκαίρι}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Sol.]	[Σολ.]	Σολωμός, Διονύσιος 1798‑1857	19	ν2	Solomos, Dionysios EL: @el.wikisource ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el ποίηση poetry
[Sot.]	[Σωτ.]	Σωτηρίου, Διδώ 1909‑2004	20	ν3	Skokos, Konstantinos {{ΠΘ:Σωτηρίου Εντολή}} Διδώ Σωτηρίου (1962), Ματωμένα Χώματα [μυθιστόρημα] ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Tak.]	[Ταχ.]	Ταχτσής, Κώστας 1927‑1988	20	ν3	Taktsis, Κostas {{ΠΘ:Ταχτσής Στεφάνι}} {{ΠΘ:Ταχτσής Αθήνα}} Κώστας Ταχτσής (1972). «Τα ρέστα». Συλλογή διηγημάτων Τα ρέστα ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Terz.]	[Τερζ.]	Τερζάκης, Άγγελος 1907‑1979	20	ν3	Terzakis, Angelos {{ΠΘ:Τερζάκης Ιζαμπώ}} με λεξιλόγιο σχετικό με τη φραγκοκρατία ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Tsir.]	[Τσίρ.]	Τσίρκας, Στρατής 1911‑1980 Ιωάννης Χατζηανδρέας	20	ν3	Tsirkas, Stratis {{ΠΘ:Τσίρκας Άνοιξη}} {{ΠΘ:Τσίρκας Αριάγνη}} {{ΠΘ:Τσίρκας Λέσχη}} {{ΠΘ:Τσίρκας Νυχτερίδα}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose
[Fakin.]	[Φακίν.]	Φακίνου, Ευγενία	20	ν3	Fakinou, Evgenia {{ΠΘ:Φακίνου Πράσινη}} ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση	el πεζογραφία prose

Επίσης

Δείτε παραθέματα από:

• Γιάννης Ξανθούλης, Ο γιος του δάσκαλου, 2012 [μυθιστόρημα]
• Γιάννης Ξανθούλης, Το καλοκαίρι που χάθηκε στο χειμώνα, 1984 [μυθιστόρημα]
• Γιάννης Ξανθούλης, Το πεθαμένο λικέρ, 1987 [μυθιστόρημα]
• Ασημάκης Πανσέληνος, Τότε που ζούσαμε, 1974 [αναμνήσεις]
• Σώτη Τριανταφύλλου, Η φυγή, 2004 [μυθιστόρημα]
• Σώτη Τριανταφύλλου, Το εργοστάσιο των μολυβιών, 2000 [μυθιστόρημα]

Εκκρεμεί λήμμα στη ΒΠαίδεια:

• Μαρούλα Κλιάφα @biblionet → δείτε τη λέξη πονήρω

Συλλογές

Συλλογές, ανθολογίες, περιοδικά.

Αθηνά [journal] [περιοδικό] [el kath]

• Αθηνά: Σύγγραμμα Περιοδικόν της εν Αθήναις Επιστημονικής Εταιρείας.
• Ανδριώτης, Νικόλαος Π. & Κριαράς, Εμμανουήλ (επιμ.) Ευρετήριον του περιοδικού Αθηνά

  το ευρετήριο τόμων 1-45 τόμων 1 (1889) - 45 (1933), @ανέμη - view@anemi - περιεχόμενα - πρόλογος - τοπωνύμια

#ΜΝΕ

N.S. Neugriechische Studien → δείτε  #MeyerG

Πολίτης, Λϊνος [PolL.] [ΠολΛ.] 20ός αι. σν3 el-dem λαογραφία folk

• Πολίτης, Λίνος 1906‑1982 / en: Politis, Linos
• 4ος γιος του Νικολάου Πολίτη

Πολίτης, Νικόλαος [PolN.] [ΠολΝ] 19/20 αι. σν3 el-dem λαογραφία folk / σχόλια: kath
※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση

• Πολίτης, Νικόλαος 1852‑1921 / en: Politis, Nikolaos
• 'Πατέρας' της λαογραφίας στην Ελλάδα. Πατέρας του Λίνου Πολίτη, του Φώτου Πολίτη, κ.ά. παιδιών.
• δημοτικό τραγούδι: {{ΠΘ:ΠολίτηςΝ Εκλογαί}}

  ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ: @archive

  ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ: @anemi (με προβολή ή pdf)

• Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού Παροιμίαι. Παραδόσεις. Τόμοι 1-4, 1899-1902

  ※ στο Βικιλεξικό: → ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει

• Λαογραφικά Σύμμεικτα

Σάθας / Sathas ⌘ Σάθας, Κωνσταντίνος 19 σν2 en: Sathas, Konstantinos ling:gkm & el

Επιμελητές

Επιμελητές, φιλόλογοι, γλωσσολόγοι, μελετητές.

MeyerG Gustav Meyer @en.wikipedia, Gustav Friedrich Meyer @de.wikipedia 1850‑1900 γερμανός german

• αλβανολόγος albanologist
• Meyer, NS = Meyer G., Neugriechische Studien I, II, Sitzungsberichte der Kais. Akademie der Wissenschaften in Wien. Philosophisch-Historische Klasse, Bd. 130 (1894), III, IV, Bd. 132 (1895)

  → δείτε  αστρέχα > αστράχα

Τριανταφυλλίδης, Μανόλης 1883-1959 Triantafyllidis, Manolis

• • {{Π:Γραμμ 1941}} Μανόλης Τριανταφυλλίδης (2018) Νεοελληνική γραμματική (της δημοτικής). Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (ανατύπωση της πρώτης έκδοσης του 1941, με διορθώσεις και επίμετρο - γραφή πολυτονική).
  • {{Π:Τριαντ Ονόματα}} Μανόλης Τριανταφυλλίδης (²1995), Τα οικογενειακά μας ονόματα, επιμέλεια: Ε.Σ. Στάθης. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). ISBN 960‑231‑010‑3. 1η έκδοση, μεταθανάτια: 1982.

⌘Σάθας (μεσαιωνικά ελληνικά)

Χατζιδάκις, Γεώργιος (1848-1941) [Χατζιδ.] [Hadzid.] Hadidakis, Georgios

• θεμελιωτής της γλωσσολογίας στην Ελλάδα - αντιδημοτικιστής
• ΜΝΕ Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά Τόμοι 1-2.
• Einleitung in die neugriechische Grammatik [Εισαγωγή στην Νεοελληνική Γραμματική] Leipzig 1892, Nachdruck: Hildesheim/Wiesbaden 1977 (Bibliothek indogermanischer Grammatiken, 5)

  @archive

• Die Sprachfrage in Griechenland. Athen 1905,

  @archive

• ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση

Πηγές

Σημείωση: προτάσσουμε πηγές με συνδέσμους στο διαδίκτυο και ιδίως τη Βικιθήκη, ώστε τα παραθέματα να είναι προσβάσιμα στους αναγνώστες. Οι ιστότοποι πρέπει να ανήκουν σε Πανεπιστήμια και Ιδρύματα (όχι blogs, προσωπικές ιστοσελίδες)

Λεξικά

Χρησιμοποιούνται για παραπομπές. Συνήθως τοποθετούνται στην ενότητα της Ετυμολογίας, και δευτερευόντως, όπου αλλού χρειαστεί

• όπως στην Κατηγορία:Πρότυπα βιβλιογραφίας (νέα ελληνικά). Όλα τα πρότυπα με πρόθημα R: ή Π:

β

• Βλαστός, Πέτρος 1879-1941 [Vlast.] [Βλαστ.]
  • [Synerg. [Σύνεργ.] Συνώνυμα και συγγενικά: τέχνες και σύνεργα, 1931 @anemi

    σελ.τίτλου (pageno=2)

    ※στο Βικιλεξικό: → Αναζήτηση

• → δείτε  ⌘

γ

• Γαζής, Άνθιμος
  [Gazis] [Γαζής] Άνθιμος Γαζής (1809-1916) Ανθίμου Γαζή Λεξικόν ελληνικόν προς χρήσιν των περί τους παλαιούς συγγραφείς ενασχολουμένων. Επιστασία και διορθώσει Σπυρίδωνος Βλαντή. Έκδοσις πρώτη. Εν Βενετία: Τύποις Μιχαήλ Γλυκύ του εξ Ιωαννίνων, Τόμοι 3.
  • περιέχει ορισμούς αρχαίων λέξεων
  • _Τόμος πρώτος. Α-Θ _Τόμος δεύτερος. Ι-Π. _Τόμος τρίτος. Ρ-Ω
  • χρονολογία έκδοσης τόμων: Τ.1 το 1809, Τ.2 το 1812, Τ.3 το 1816.
  • διαθέσιμα pdf @anemi με σχόλια: κολοβό, ακέφαλο για Τόμο 1 και 3

    ※ στο Βικιλεξικό → λαγίσιος

• Δημητρακόπουλος, Πέτρος Ν., Γλωσσογράφημα @glossographema [ιστότοπος], καταχωρίσεις νεολογισμών από τον τύπο.

ι

• {{Π:ΙΔΙΟΝ}} - Ιδιωματικές εκφράσεις στο ΙΔΙΟΝ, Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου.

κ

• Κουμανούδης, Στέφανος
  • 1900: {{Π:Κουμανούδης}} Κουμανούδης, Στέφανος Αθ. (1900) Συναγωγή νέων λέξεων υπό των λογίων πλασθεισών από της Αλώσεως μέχρι των καθ’ ημάς χρόνων. Τόμοι: 2 (Εισαγωγή,@anemi). Εν Αθήναις: Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου

    πρώτη καταγραφή λέξεων στην καθαρεύουσας

  • 1883: Συναγωγή λέξεων αθησαυρίστων εν τοις ελληνικοίς λεξικοί, 1883 (@anemi)

ΚΕΓ: ΛΚΝ

ΚΕΓ: ΛΚΝ, Γεωργακάς, Κάτος, Τρίκου
ΚΕΓ Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας - Πύλη για την Ελληνική γλώσσα CGL Centre for the Greek Language [modern]

• {{Π:ΛΚΝ}} ΛΚΝ / DSMG Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

  Οι ετυμολογίες έχουν γίνει από τον Ευάγγελο Πετρούνια

  Ευάγγελος Πετρούνιας (1935-2016), γλωσσολόγος @biblionet, @greek-language.gr

  ΛΚΝ - Πρόλογος:συνεργάτες

  → δείτε  Αναζήτηση:Πετρούνιας)

  • μεσαιωνικά λεξικά του ⌘ Κριαρά
  • Λεξικό Κάτου {{Π:Κάτος}} Βιβλιοθήκη (νέα ελληνικά) -  Κάτος, Γιώργος Β. (2016) Λεξικό της λαϊκής και της περιθωριακής μας γλώσσας. Θεσσαλονίκη. online στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ,^1-2)
  • Λεξικό Λέντζιου‑Τρίκου, Κούλα. Λεξικό της αρωμανικής (βλαχικής) γλώσσας στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (αρωμουνικά -βλάχικα-)
  • Παράλληλη αναζήτηση
• Αναζήτηση λήμματος στα Λεξικά του ΚΕΓ georgakas.lit.auth.gr
• Αναζήτηση keyword σε κάθε είδους άρθρου όλου του ΚΕΓ
• Ειδικά για την εργασία του Γεωργακά
  • {{Π:Γεωργακάς}} Γεωργακάς, Δημήτριος. A Modern Greek-English Dictionary [Ελληνοαγγλικό λεξικό] (μόνο το γράμμα α) - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  • και το Ψηφιακό Αρχείο Γεωργακά με τα δελτία σημειώσεών του http://georgakas.lit.auth.gr/dgeorgakas/ με δύσκολη αναζήτηση

    Ψηφιακή παρουσίαση μέρους των περίπου 2.500.000 λεξικογραφικών δελτίων (καρτέλες) του Γεωργακά σε μορφή εικόνων

    π.χ. γράφουμε τη λέξη χρόνος εκεί που είναι ο μεγεθυντικός φακός. Θα μας δώσει

    288 δελτία για το λήμμα 'χρόνος' - Ψηφιακό Αρχείο Γεωργακά - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

τ

• #Τριανταφυλλίδης - λεξικά

Λεξικά διαλέκτων

Διαλεκτικά, για τις ποικιλίες της ελληνικής γλώσσας

Βιβλιογραφία:

• ΚΕΓ @greek-language.gr Λεξικά και γλωσσάρια διαλέκτων/ιδιωμάτων της νέας ελληνικής

Λεξικά για ιδιώματα και διαλέκτους:

Ακαδημίας

ΙΛ ή ΙΛΝΕ {{Π:ΙΛΝΕ}} ⌘ Ἱστορικὸν Λεξικὸν τῆς Νέας Ἑλληνικῆς, τῆς τε κοινῶς ὁμιλουμένης καὶ τῶν ἰδιωμάτων (ΙΛΝΕ) της Ακαδημίας Αθηνών, online έως το λήμμα «δαχτυλωτός» (αναζήτηση, βραχυγραφίες). Έντυπη έκδοση: επτά τόμοι (1933‑2022) ως το λήμμα «δόγης» / ΙΛΝΕ@TLG στο Thesaurus Linguae Graecae online έως το λήμμα «δόγης»
Οι τόμοι και τα τεύχη τους, όπως το 2025:
ΙΛΝΕ της Ακαδημίας Αθηνών:

• αναζήτηση @academyofathens online έως το λήμμα «δαχτυλωτός» (διεύθυνση pdf - λήμματα -τυπωμένος τόμος, χρονολογία)
• αναζήτηση @TLG online έως το λήμμα «δόγης» στο Thesaurus Linguae Graecae
• 01 pdf α-αμωρωζοσύνη (τόμος Α, 1933, κωδικός τόμου: 201863)
• 02 pdf αν-απώρυγα (τόμος Β, 1939, κωδικός τόμου: 201865)
• 03=3.1 pdf άρα-αφής (κωδικός τόμου: 201866)
• 04=3.2 pdf αφής αν-βλέπω (άρα-βλέπω, τόμος Γ, 1942, κωδικός τόμου: 201867)
• 05=4.1 pdf βλεφαρίδα-γάρφαρος (τόμος Δ, τεύχος Α, 1953, κωδικός τόμου: 201868)
• 06=4.2 pdf γαρδαλώνω-γεροδάσκαλος (τόμος Δ, τεύχος Β, 1980, κωδικός τόμου: 201893)
• 07=5.1 pdf γεροδέματος-γλωσσωτός (τόμος Ε, τεύχος Α, 1984, κωδικός τόμου: 201894)
• 08=5.2 pdf γναθάδα-δαχτυλωτός (τόμος Ε, τεύχος Β, 1989, κωδικός τόμου: 201895)
• 09=6 δε-διάλεκτος (τόμος ΣΤ, 2016) [ψηφιοποιημένος στο TLG, δεν έχει ψηφιοποιηθεί @academyofathens, 2025]
• 10=7 διάλεξη-δόγης (τόμος Ζ, 2022) [ψηφιοποιημένος στο TLG, δεν έχει ψηφιοποιηθεί @academyofathens, 2025]
• βραχυγραφίες@academyofathens. Οι βραχυγραφίες στο TLG φωτίζονται και κλικάρονται για επεξήγηση.
  
• οδηγίες για τη φωνητική γραφή
  • 4ο κεφάλαιο.pdf@greek-language.gr: Κανονισμός Συντάξεως του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής [Λεξικογραφικόν Δελτίον, Παράρτημα 6]. Αθήνα 2012 pdf@greek-language.gr

    Σημείωση: Μετά τους πρώτους τόμους, οι κανόνες άλλαξαν. Δεν υπάρχει σταθερότητα στον τρόπο της φωνητικής γραφής με ελληνικά γράμματα (ιδίως για τις συνιζήσεις).

  • Στο TLG, φωνολογία (περιλητπικά) και αναλυτικά στο κεφάλαιο Δ. Αρχές φωνητικής μεταγραφής του ΙΛΝΕ του 7ου τόμου
• ΣτΕ: Η αξία του λεξικού έγκειται στο ότι τα βιβλιογραφικά δελτία είχαν συνταχτεί πολύ παλιά, με καταγραφή λέξεων, φράσεων και προφορών, από μέρος σε μέρος της Ελλάδας και της Κύπρου με μεγάλη ακρίβεια και με τους κανόνες της τέχνης. Δίνει ετυμολογίες. Λημματοποιείται ο τύπος που είναι πλησιέστερος ή ίδιο με της κοινής νεοελληνικής. Ακολουθούν κατά περιοχή οι διαλεκτικοί τύποι.
  Τα προβλήματα:
  • 1) Τα κείμενα και οι εισαγωγές όλων των τόμων, διατηρήθηκαν όπως ήταν γραμμένα όταν συντάχτηκαν, σε καθαρεύουσα και πολυτονικά.
  • 2) Η ορθογραφία των λημμάτων είναι είτε παρωχημένη, είτε διαμορφωμένη με διακριτικά φωνητικής διαφοροποίησης, τακτική που έχει πλέον εγκαταλειφθεί.

    Στην ψηφιοποίηση του TLG τα 'φωνητικά' διακριτικά δεν λημματοποιούνται.

  • 3) Τα ελληνοποιημένα «φωνητικά σύμβολα» άλλαξαν μετά τους πρώτους τόμους, ιδίως για τις συνιζήσεις -εά, -ιά και πολλά εγκαταλείφθηκαν σε επόμενους τόμους, δυσχεραίνοντας την κατανόηση των ιδιωματικών προφορών.
• Το τεράστιο αρχείο βιβλιογραφικών δελτίων, ακόμη και ηχογραφήσεων, δεν είναι προσβάσιμο, αλλά υπάρχουν μερικά δείγματα στη βιβλιοθήκη ή στο ψηφιακό αποθετήριο Μνημεία νεοελληνικού λόγου @xanthi.islp.gr

  πρότυπο {{Π:ΙΛΝΕ δελτία}}

  δείγματα βιβλιογραφικών δελτίων από το αρχείο των 3.700.000 περίπου δελτίων του ΙΛΝΕ. Αντιπροσωπευτικά δελτία για ιδιωματικούς όρους από διάφορα μέρη της Ελλάδας με καταγραφές προφορών, φράσεων, τραγουδιών. Όπως για το δεφτέρι, για τη γκλίτσα

  δείγματα σαρωμένων χειρογράφων όπως του Τριανταφυλλίδη , του Άμαντου, του Κακριδή

  δείγματα διαλεκτικού ηχητικού υλικού

Επίσης, σχετικά άρθρα του ΙΛΝΕ:

• Τι είναι διάλεκτος
• Τρόπος κατάταξης των νεοελληνικών διαλέκτων
• Οι νεοελληνικές διάλεκτοι

Επιπλέον οδηγίες για @academyofathens:

• Αν θέλουμε, επιπλέον το scan: ο κωδικός για τη σκαναρισμένη σελίδα του λεξικού:
  • πάμε στον τόμο για να δούμε τον κωδικό τόμου
  • πληκτρολογούμε http://repository.academyofathens.gr/mopseus/getfile.php?id= (=ΚΩΔΙΚΟΣ τόμου)
  • click 'view source' Εκεί έχει όλους τους αριθμούς σελίδων.
  • Οι κωδικοί για τις σελίδες, βρίσκονται με 'view source' στα αποτελέσματα που μας δίνει το ΄ξεφύλλισμα'

Πρωτότυπα κείμενα

• Κατηγορία:Συγγραφείς στη Βικιθήκη 
• http://dlab.phs.uoa.gr Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Ιστορικών Αρχείων του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών

  κείμενα, χειρόγραφα, περιοδικά από τον 17ο αιώνα & διατριβές, διαλέξεις

• books.google (αναζήτησή τους στο διαδίκτυο)
• https://ereading.nlg.gr/el/συχνές ερωτήσεις Εγγραφή στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης (για 15 ημέρες διαβάζουμε βιβλίο από τον κατάλογο του αναγνωστηρίου)

Αναζήτηση

• λέξεις στην ποίηση: Συμφραστικοί πίνακες λέξεων στην Ανεμόσκαλα, Συμφραστικοί Πίνακες Λέξεων για Μείζονες Νεοέλληνες Ποιητές στο Κέντρο Ελληνικής γλώσσσας

Φιλολογικά

• Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• σχολικά βιβλία, όπως
  • @ebooks.edu.gr Αθανασόπουλος, el al. (χ.χ.) Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Α΄ Β΄ Γ΄ Γυμνασίου.