Βικιλεξικό:Ζητούμενα λήμματα/2023

Τζιαι

Τζιαι τσαι τζαι τσιαι — ανυπόγραφο σχόλιο του χρήστη 80.244.28.129 (συζήτηση • συνεισφορά) (UTC) 2023.01.05. 12:01.

Γεια σας επισκέπτη/τρια. Υποθέτω ότι εννοείτε τις διάφορες διαλεκτικές προφορές του και. Όπως τσαι, κ.λπ. Μπορούν να γίνουν λήμματα εκείνα για τα οποία θα βρούμε στοιχεία σε ειδικά λεξικά διαλέκτων. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 15:00, 5 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

αλληλοφθόνος ή αλληλόφθονος

Ξέρουμε ποιο είναι τ' ορθό; Costaud (συζήτηση) 13:02, 11 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

@Costaud : To αλληλοφθόνος είναι σίγουρα σωστό. Μπορεί όμως να υπάρχει και το άλλο. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 10:39, 22 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

δημόσια σφαίρα

τι σημαίνει; έχει να κάνει με τα μμε 2A02:586:C822:D5C5:8F1E:6500:E891:B375 12:27, 12 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Γεια σας. Ας ανοίξουμε τη σελίδα. δημόσια σφαίρα. Αυτή τη στιγμή η Αναζήτηση insource:/δημόσια σφαίρα/ δίνει 3 αναφορές. Συνάδελφοι, αυτό να το κάνουμε {έκφραση} ή πολυλεκτικό? Χρειάζεται παραθέματα. Ξεκινάμε στο λήμμα σφαίρα, στη σημασία 'πεδίο δράσης, δικαιοδοσίας'. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 20:38, 12 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

ρούμτζα

Ξέρει κανείς αν υπάρχει; Costaud (συζήτηση) 13:12, 18 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

@Costaud Ναι. Είναι τα ρωμαίικα, δηλ. τα διαλεκτικά/ιδιωματικά ελληνικά των ελληνόφωνων πληθυσμών της Οθ. Αυτοκρατορίας - Τουρκίας. Η λήξη είναι στον πληθυντικό. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 10:06, 22 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

ΥΓ. Στα Μικρασιατικά Χρονικά (τόμ. 15, 1972, σ. 125) βλέπουμε και το δίγλωσσο όρο ρούμτζα-türkçe (ελληνοτουρκικά) για την καραμανλήδικη γραφή, δηλ. τα τουρκικά των ορθόδοξων τουρκόφωνων πληθυσμών που γράφονταν με ελληνικούς χαρακτήρες. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 10:15, 22 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

ΥΓ2. Βλ. Rumca. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 10:39, 24 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Έγινε, προσκυνώ απλά. Πολλά ευχαριστώ. --Costaud (συζήτηση) 15:22, 25 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

λιωβούττημα

Υπάρχει; Το βρήκα στο κυπριακό τραγούδη τ' αϊ Γιώργη.

Να σου ποτζεί τον δράκοντα που κάτω τζι ανεβαίνει, τζι όταν τους είδε τζι ήταν τρεις κρυφές χαρές παθαίνει, Μπουκκωμαν τρώω τον άδρωπον το γιώμαν την κοπέλλαν, τζαι ως τα λιωβουττήματα άππαρον με την σέλλαν Costaud (συζήτηση) 22:10, 21 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Στο Τ' Άη-Γιωρκού, ανάλυση της Δανάης Δετοράκη [1] λέει «Για παράδειγμα, παρατηρείται η χρήση πρωτοφανών λέξεων που αποτελούν σύνθεση δύο ή τριών λέξεων και δεν εντάσσονται όμως στη γλώσσα της καθημερινής ομιλίας (ροδοστέμματα, καμαρόβρυα, λιωβουττήματα).». Συνεπώς υπαρκτή λέξη μεν, που αναλύεται (η δύση, το απόγευμα, όταν βουτάει ο ήλιος) και επαναλαμβάνεται αρκετά, αλλά πάντα σε σχέση με τη σύνθεση του λαϊκού ποιήματος. Μάλλον δεν θα την έβαζα στο Βικιλεξικό εκτός αν αποφασίζαμε (αλλαγή πολιτικής) να περιλάβουμε και όλες τις πρωτόπλαστες (και όχι σε χρήση) λέξεις από γνωστά κείμενα (π.χ. Οδύσσεια του Καζαντζάκη που βρίθει από τέτοιες λέξεις). Και άντε όρισε μετά τι είναι γνωστό κείμενο. Χμ, δύσκολο. FocalPoint (συζήτηση) 10:31, 22 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Υπέροχη ανάλυση και ευχαριστώ που την εντόπισες.--Costaud (συζήτηση) 15:26, 25 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

υπόχλωμος

Φαίνεται πως είναι υπαρκτή λέξη, έστω και οριακά. Σε ποιον τομέα είναι ομως; Καθαρεύουσα μάλλον;-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 10:31, 29 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

@Texniths. Υπαρκτή και ως φαίνεται σπάνια. Στη δημοτική δε φαίνεται να υπάρχει. Ορισμός κατά τον Αντώνιο Ηπιτη "ολίγον χλωμός". ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 11:39, 29 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Υπάρχει σε κείμενο του Γεωργίου Βιζυηνού και στο περιοδικό Πολικός Αστήρ. Και τα δυο στον 19ο αιώνα. Δεν ξέρω ποια γλώσσα αποδεχόμαστε, αλλά οι λέξεις γραφόταν με πνεύματα. FocalPoint (συζήτηση) 12:46, 29 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

ὑπόχλωμος τότε.--Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 13:07, 29 Ιανουαρίου 2023 (UTC)

Πρόταση για δημιουργία κατηγορίας: "Λογοτεχνικές Λεξιπλασίες""

Χαίρεται!

Στον ελεύθερό μου χρόνο δημιουργώ λέξεις λογοτεχνικού ύφους, συνδυάζοντας αρχαίες ρίζες ή τροποποιώντας τις τελευταίες, ούτως ώστε να εισέλθουν στο σύστημα της Νεοελληνικής.

Για αυτόν τον λόγο, θα ήθελα να δημιουργήσω μία κατηγορία με τίτλο "Λογοτεχνικές Λεξιπλασίες", ούτως ώστε να μοιραστώ τις ιδέες μου και να εμπνεύσω για περαιτέρω ανάπτυξη της Ελληνικής.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την απάντησή σας. — ανυπόγραφο σχόλιο του χρήστη Σιγούρος (συζήτηση • συνεισφορά) 10:10, 2 Φεβρουαρίου 2023‎ (UTC).

@Σιγούρος. Γεια σας. Το Βικιλεξικό δεν είναι ο κατάλληλος χώρος για καταχώριση λέξεων που επινοούν οι συντάκτες του ή ο οποιοσδήποτε. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 10:36, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

@Σιγούρος, το Βικιλεξικό έχει ξεκάθαρο ρόλο καταγραφής των λέξεων όπως αυτές αναφέρονται σε πηγές. Συνεπώς ισχύει αυτό που καθαρά ανέφερε ο @Chalk19 παραπάνω: Δεν καταγράφουμε λεξιπλαστικές προτάσεις. FocalPoint (συζήτηση) 17:59, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

Ποιος χαίρεται; Μήπως εννοείς «χαίρετε»; Σε πειράζω. Άμα μια λεξιπλασία κερδίσει την αποδοχή του ελληνικού κοινού και την υιοθετήσει μετά χαράς να την εντάξουμε. Costaud (συζήτηση) 02:10, 24 Μαρτίου 2023 (UTC)

τρίβλιον

Θεωρείται υπαρκτή λέξη; Δεν το βρίσκω σε κάποιο λεξικό, το βρίσκω όμως εδώ και εδώ ως άλλη γραφή του τρύβλιον. ☏ Sarri.greek, τι λέτε; Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 17:17, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

τρύβλιον@ΛΟΓΕΙΟΝ δεν αναφέρει τον τύπο αυτόν από επιγραφή. Αναφέρει το τρυβλίον. Βέβαια, στις επιγραφές, έχουμε πολλά και διάφορα που αντανακλούν την εξέλιξη της προφοράς. Ένα πρόβλημα είναι ότι στο απόσπασμα, δε βλέπουμε αριθμό επιγραφής μπας και το βρίσκαμε ⌘Βιβ#Επιγραφές.

Προς το παρόν, δεν έχει αποφασιστεί ( Βικιλεξικό:Αρχαία ελληνικά#Επιγραφές), τι ετικέτα θα παίρνουν όσα δεν είναι από κείμενα, αλλά αποκλειστικά από επιγραφές. Μήπως έχετε ιδέες ☏ Texniths? ‑‑Sarri.greek ^♫ | 17:28, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

Εκτός από τις δυο εμφανίσεις που υποδεικνύεις @Texniths υπάρχει χρήση του και στα:

• Civilisation grecque et cultures antiques périphériques: hommage à Petre Alexandrescu à son 70e anniversaire, Alexandru Avram, Petre Alexandrescu, Mircea Babeș, Editura enciclopedicǎ, 2000
• Metrologicorum scriptorum reliquiae collegit, recensuit, partim nunc primum edidit Fridericus Hultsch: Quo scriptores Graeci continentur. 1, Volume 1, Friedrich Hultsch in aedibus B. G. Teubneri, 1864 . [2]
• Aristophanis comœdiæ, Volumes 5-6, Orphanotrophei libraria, 1883 [3]
• Greek Votive Offerings, William Henry Denham Rouse, Georg Olms Verlag, 1902 [4]

FocalPoint (συζήτηση) 17:40, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

Ωραία όπως πάντα τα links σας ☏ FocalPoint / ☏ Texniths, τι λέω? δεν το είδα το link προς epigraphy.packhum.org. Δεν υπάρχει πρόβλημα τότε. Έχει και χρόνο, τόπο, ID 104 (ID:Inscriptions de Délos. 7 vols. Paris 1926-1972) ( Δείτε δείγματα στην Κατηγορία:Λήμματα με παραθέματα από επιγραφές (αρχαία ελληνικά). Και το αναφέρει και δυο φορές. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 19:40, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

@FocalPoint, Sarri.greek εξαιρετικά τότε. Με προβλημάτισε που δεν υπήρχε σε κάποιο λεξικό αρχαίων ελληνικών, αλλά υπήρχε στο packhum. Δεν ήξερα αν αυτό επαρκεί για λήμμα αρχαίας ελληνικής.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 21:26, 2 Φεβρουαρίου 2023 (UTC)

καμίτσα

θεωρώ ότι είναι "εξελληνισμός" της ιταλικής λέξης camitsa

Αν είσαι κουτσαβάκι πού΄ναι η καμίτσα σου, το κόκκινο ζωνάρι κι η παντουφλίτσα σου (Νούρος, Ογδοντάκης - 1926) 109.242.225.59 11:04, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

Υποκοριστικό του κάμα είναι. Εξάλλου, δεν υπάρχει ιταλική λέξη camitsa. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 11:17, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

ΥΓ. Δεν αποκλείεται να υπάρχει ιδιωματικό (πρέπει, όμως, να είναι πολύ σπάνιο) "καμίτσα", από την ιταλική λέξη camicia, που σημαίνει πουκάμισο, χιτώνας, μπλούζα. Χρειάζεται, ωστόσο, να βρεθεί τεκμηρίωση. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 11:48, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

• Με την καμίτσα και το πιστολάκι » , που έλεγε κι η θεια - Σταυρούλα η Τσεσμελιά , με το 1διόμορφο ιδίωμά της (Αλέξανδρος Γ. Τσανκαρέλλης, Σταγόνες στην πέτρα, 2001, σελ. 131)
• Με την πεφτουν 50 κουτσαβακηδες απο Κρεμμυδαρου με τις καμιτσες τους, ριχνω κουτουλιδι στον πρωτο με μπινελικια ανοιχτου πελαγους σε λα μινορε (από οπαδικό forum)

Μαζί με το τραγούδι... τρεις αναφορές, αλλά πολύ πολύ πολύ οριακό. FocalPoint (συζήτηση) 19:30, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

φωνητικός έναντι φωνημικός

Μήπως είναι αντίθετα; Με το φωνημικό να αναφέρεται στο τοπικό (π.χ. ντοπιολαλιά) έναντι της καθολικής διάκρισης του φωνητικού (που συναντάται και σε άλλους πολιτισμούς); Η διάκριση εντοπίζεται και στη σύγκριση emic έναντι etic όταν αφαιρέσετε τη ρίζα phon. Σκέψεις; Costaud (συζήτηση) 19:02, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

Γεια σας αγαπημένε μας ☏ Costaud. Όχι. Απλώς, δεν έχει γραφτεί στις Ετυμολογίες του φωνημικός και φωνητικός η μορφολογική ανάλυση. Σας τη γράφω από {{Π:Μπαμπινιώτης 2010}}

Το φωνημικός είναι φώνημ(α) + -ικός άρα πάμε και κοιτάμε, τι σημαίνει στη γλωωσολογία «φώνημα».

Το φωνητικός είναι φων(ή) + τικός, άρα κοιτάμε τι σημαίνει στη γλωσσολογία το «φωνή», γενικώς η φωνή, και όχι ειδικώς το «φώνημα». ‑‑Sarri.greek ^♫ | 19:15, 23 Μαρτίου 2023 (UTC)

Έξοχη παρατήρηση κα ☏ Sarri.greek. Καλημέρα σας. Δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι αφού και τα δύο προέρχονται από τη φωνή, μήπως η φωνητική αναφέρεται στούς ήχους που είναι κοινοί μεταξύ πολιτισμών, ενώ η φωνημική στούς ήχους αποκλειστικά και διακριτά εντοπιζόμενους σε ένα πολιτισμό (Άρα αποκλείοντας τον εντοπισμό του κάπου αλλού); Και εδώ μπαίνω στη διαφοροποίηση της φωνολογίας από τη φωνητική ως αντίθετα με την πρώτη να αναφέρεται στην κωδικοποίηση της ακουστικής σε μια δεδομένη γλώσσα, ενώ η δεύτερη σε μια απλή πρόσληψη ήχου, κοινή και απαντώμενη σε πολλές γλώσσες. Μπορεί και να λέω χαζομάρες, αν και μού φάνηκε πως η φωνητική είναι αντίθετο της φωνολογίας.--Costaud (συζήτηση) 02:04, 24 Μαρτίου 2023 (UTC)

κρεματζούλια

Υπάρχει; Αν ναι, από πού βγαίνει; Costaud (συζήτηση) 19:49, 29 Μαρτίου 2023 (UTC)

Υπάρχει σίγουρα, τώρα από που βγαίνει.... από το κρεμάω το πρώτο συνθετικό. Το δεύτερο... θέλει φαντασία. FocalPoint (συζήτηση) 18:40, 6 Απριλίου 2023 (UTC)

αρτοπλάστης

Θεωρείται υπαρκτή; Υπάρχουν ελάχιστες σκόρπιες αναφορές, όχι όμως σε κατάλληλες ιστοσελίδες. Ίσως είναι αποτέλεσμα αυτόματης μετάφρασης ή η χρήση της λέξης είναι περιστασιακή.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 15:45, 6 Απριλίου 2023 (UTC)

☏ Texniths, υπάρχει αρτοπλασία, υπάρχει και αρτοπλαστικός (κατάλληλος για αρτοπλασία -Δημητράκος-) που δείχνει ότι θα μπορούσε να βασιστεί σε αρτοπλάστ-ης, αλλά τι θα σήμαινε αυτό, δεν το ξέρω, μιας και υπάρχει το αρτοποιός. Είδαμε στο διαδίκτυο και επωνυμία αρτοποιείου «ο Αρτοποιητής». Κάποιος έχει μεταφράσει σε «αρτοπλάστης» το αρτοποιός, από άλλη γλώσσα. Όμως αν υπήρχε θα το είχαν δει στον Δημητράκο, στον Γεωργακά ή αλλού, όπου συλλέγουν όρους από παντού σε λεξικογραφικά δελτία. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 17:39, 6 Απριλίου 2023 (UTC)

@Sarri.greek Ενδεχομένως να πρόκειται για νεολογισμό, π.χ. συσκευή. Αν ήταν λέξη του 20ού αιώνα και πίσω σίγουρα κάπου θα υπήρχε.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 18:17, 6 Απριλίου 2023 (UTC)

Μια αυτοσχέδια μετάφραση σε κείμενο περιγραφής ταινίας [5] (2018) και άλλη μια φορά σε κείμενο του ΙΟΒΕ [6] (χωρίς ημερομηνία). Το βρήκα και σε ένα blog [7] του 2015, σε ακόμη ένα του 2015 [8] και σε ένα blog ακόμη [9] (2021). Μένει ως σπάνιο. FocalPoint (συζήτηση) 18:38, 6 Απριλίου 2023 (UTC)

επιτροποκηδεμόνας

Βρίσκω 2 αναφορές της λέξης, μία σε πρακτικά της Βουλής του 1849 και μία σε άρθρο της Αργολικής Βιβλιοθήκης. Η δεύτερη περίπτωση είναι σαφώς νέα ελληνικά αλλά αναφέρεται στο παρελθόν, οπότε θεωρείται αναφορά καθαρεύουσας. Φαίνεται πως ήταν το άτομο που αναλαμβάνει τη διαχείριση της περιουσίας που είχαν κληρονομήσει ανήλικα άτομα. Οριακή περίπτωση.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 15:50, 14 Απριλίου 2023 (UTC)

Και άλλη μια στο Ευρετήριον της ελληνικής νομολογίας [10] και [11]. Υπαρκτή με {ετικ|παρωχ|σπάνιο}. FocalPoint (συζήτηση) 16:05, 14 Απριλίου 2023 (UTC)

@FocalPoint με κωδικό καθαρεύουσας εξυπακούεται το παρωχημένο.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 16:08, 14 Απριλίου 2023 (UTC)

μικρορραδιούργος

Βρίσκω αναφορά στον Ηπίτη και σε έργο του Καμπούρογλου (το οποίο αναδημοσιεύεται σε διάφορες ιστοσελίδες). Υπάρχει 3η αναφορά;-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 22:48, 17 Απριλίου 2023 (UTC)

@Texniths

Τὰς παραχωρηθείσας ὅμως μεταρρυθμίσεις , ανετέθη εἰς τοὺς ἐν Κωνσταντινουπόλει πρεσβευτές , νὰ διεκπεραιώσωσιν · οἱ πλεῖστοι ὅμως ἐξ αὐτῶν ράθυμοι , βλάκες ἐκ περιωπῆς καὶ μικρορραδιούργοι κατέτρωγον τὸν καιρὸν εἰς μικροσυζητήσεις . Γιώργος Χατζηγιαννάκογλος, Ο πολιτικός βίος του κου Θ. Π. Δεληγιάννη και των άλλων, 1905, σελ. 131 FocalPoint (συζήτηση) 16:20, 18 Απριλίου 2023 (UTC)

Επιπλέον, εφόσον είναι σε λεξικό αρκεί και από μόνο του. FocalPoint (συζήτηση) 16:21, 18 Απριλίου 2023 (UTC)

τζαχίλικος / τζαχίλης

Βρίσκω μία αναφορά της λέξης στο γνωστό έργου του Μενέλαου Λουντέμη ονόματι <<Ένα παιδί μετράει τ'άστρα>>. Μια από τις πολλές τουρκογενείς λέξεις που συναντά κανείς στο βιβλίο...

Αυτούσιο απόσπασμα από την σελίδα 100 (Εκδοτικός Οίκος Δωρικός 1977): <<Μή... Μή κυρ-καθηγητή...Τζαχίλικα είναι. Δε νογάνε. Άμα πήξουνε, θα τιμωρηθούνε μοναχά τους...>> Προέρχεται από την τουρκική λέξη <<cahil>> που σημαίνει <<αμαθής>>.

Τζαχίλικος = άπειρος, χαζός, ανόητος...

Πιο γνωστή εκδοχή της είναι η λέξη <<τζαχίλης>> που μεταφράζεται ως <<άπειρος, χαζός>> πηγή: http://manisakoldere.blogspot.com/2019/03/glossari-Koldere.html

Και οι δύο λέξης προστέθηκαν στην ελληνική γλώσσα από τον μικρασιατικό πληθυσμό μας. Θα μπορούσαμε να τις εντάξουμε στο λεξικό μας; Ευχαριστώ! Pkatiforis (συζήτηση) 07:26, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

κιζντίζω / γκιζντίζω

Τουρκογενής επίσης παρμένη από το τουρκικό απαρέμφατο <<kızdırmak>> που μεταφράζεται ως <<νευριάζω (κάποιον), εκνευρίζω...>>. Συναντάται με δύο μορφές όπως υποδηλώνει ο τίτλος.

Απόσπασμα από το ,λεξιλογικά πλούσιο, βιβλίο <<Ένα παιδί μετράει τ'άστρα>> (σελίδα 120, Εκδοτικός Οίκος Δωρικός 1977) : << Με κιζντίσανε του λύκου τα κουτάβια! (αναφερόμενη σε μια ομάδα ενοχλητικών παιδιών) >>.

Άλλες πηγές : https://rokar-rokar.blogspot.com/2018/06/4.html, https://m.facebook.com/honerythraia/photos/a.823561014693782/1416679905381887/?type=3&eid=ARC-0O3wmz6OolzHtyCkyeCvKxsnQHvUpagc9jotQIKjcjyJc8e_3vfwf2Hs8J6MH9uEog8hrSEtC1Qg . Pkatiforis (συζήτηση) 08:34, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

ζορλαντίζω

Μάλλον γίνομαι γραφικός, ελπίζω να μην παραβιάζω κανόνες που αποθαρρύνουν την προσθήκη ιδιωματικών λέξεων/φράσεων. Κατά τ'άλλα αφού συναντιέται στην ελληνική λογοτεχνία υποθετώ χρειάζεται αποσαφήνιση...

Προέρχεται από το τουρκικό απαρέμφατο <<zorlamak>> (πηγάζει από την γνωστή σε εμάς λέξη zor( = δύσκολο) ) που σημαίνει αναγκάζω κάποιον να κάνει κάτι, πιέζω.

Στα ελληνικά , όπως και το ζορίζω, μεταφράζεται ως πιέζω αλλά η έννοια της μπορεί να διευρηνθεί σε σημασίες όπως <<στεναχωρώ, δυσκολεύω>>.

Πάλι, την χρησιμοποιεί ο Λουντέμης σε τουλάχιστον 2 βιβλία του (Κάτω από τα κάστρα της ελπίδας). Αναφέρεται και αυτό στην σελίδα 120 του βιβλίου <<ένα παιδί μετράει τα άστρα>> : <<Μή ζορλαντίζεις έτσι το τζιέρι σου, θα το σπάσεις>>.

Επιπρόσθετες αναφορές:https://www.lithoksou.net/2020/11/lexeis-poy-arhizoyn-apo-z.html, http://www.psathades.gr/laografia/glossari.htm, https://www.he.duth.gr/erg_laog/arxeio/arxeio_thrakikou_laografikou_glossikou_thisavrou_t37.pdf

Καταλαβαίνω ότι η λίστα των ιδιωματικών λέξεων που δεν συμπεριλαμβάνονται στο βικιλεξικό μας είναι τεράστια, αλλά επιμένω στο να προσθέσουμε αυτές τις τρείς διότι ο καθένας μας μπορεί να τις συναντήσει σε πασίγνωστα , τουλάχιστον για εμάς τους Έλληνες, βιβλία. Pkatiforis (συζήτηση) 09:09, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Λέξεις του Λουντέμη

Κ. ☏ Pkatiforis, εξαιρετική η ιδέα σας για ν' αρχίσουμε να λημματοποιούμε λέξεις από το Ένα παιδί μετράει τ' άστρα του Λουντέμη. Και μάλιστα, στα τρία παραπάνω σημειώματά σας, έχει προετοιμάσει και υποβοηθτικό υλικό για τα λήμματα. Μακάρι να δημιουργηθεί σιγά σιγά ένα 'γλωσσάρι' για το βιβλίο.

• Δείτε εδώ insource:/Λουντέμης/ τι υπάρχει αυτή τη στιγμή σε παραθέματα.

Θα προσπαθήσω να ξεκινήσουμε ένα προσχέδιο για κάποια από τα παραπάνω. Οι δυσκολίες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι οι εξής:

• 1) το βιβλίο, γραμμένο το 1956, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή σκαναρισμένο σε κάποια πηγή, ώστε να παραπέμπουμε. Θα μας φωτίσει ο διαχειριστής μας, και διαχειριστής της Βικιθήκης, κύριος ☏ Texniths, που ξέρει τα θέματα copyright. Μιλάμε για την 1η έκδοση. Διότι δεν έχει νόημα να παραπέμπουμε σε σελίδα τάδε από τις δεκάδες εκδόσεις που κυκλοφορούν.
• 2) Για τις ετυμολογίες των λέξεων, βεβαίως κοιτάμε παντού τα πάντα. Αλλά σαν πηγές μας, πρέπει να βρίσκουμε λεξικά (ο https://www.lithoksou.net/ μας λέει ποιες είναι οι πηγές του (ευτυχώς): και πρέπει να τις βρούμε για να τις έχουμε ως πηγές. Επειδή οτιδήποτε τουρκικό πριν το 1928 ανήκει στην περίοδο της οθωμανικής τουρκικής, θα δείτε, πώς γράφουμε τις ετυμολογίες.
• Θα σας φτιάξω στην Κατηγορία:Πρότυπα παραθεμάτων (νέα ελληνικά) το πρότυπο {{ΠΘ:Λουντέμης Άστρα}} για να είναι ευχερής η αναγραφή των στοιχείων του βιβλίου.

Ξεκινάμε λοιπόν, τα ταξίδι σας προς τ' άστρα, με ένα προσχέδιο στα παραπάνω: δείτε από τη Λίστα Παρακολούθησής σας, πώς θα εξελιχθεί η εργασία! Σας ευχαρσιτούμε ιδιαιτέρως! ΥΓ. (ανοίγω -πάντα με μικρό γράμμα- τα λήμματα στις επικεφαλίδες σας, παραπάνω-) ‑‑Sarri.greek ^♫ | 09:46, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Σας ευχαριστώ! Θα βάλω τα δυνατά μου να το αναλάβω προσωπικά! Συνεχίζω το κυνήγι... Pkatiforis (συζήτηση) 10:00, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

☏ Pkatiforis, μήπως έχετε την 1η έκδοση? Αν την έχετε, τότε, είναι δυνατή η παραπομπή σε σελίδα, όντας σε αναμονή της πηγής, ελπίζω σύνταμα.

Επίσης, αν θέλτε, μιας και δεν έχουμε την πηγή, μπορείτε να βάλετε και λίγο περισσότερο κείμενο (ώστε να καταλαβαίνουν περίπου οι αναγνώστες, για τι μιλάμε. / έγινε το τζαχίλικος, τζαχίλης. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 10:39, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

@Sarri.greek Δεν έχει σημασία ποτέ εκδόθηκε η πρώτη έκδοση του έργου του, αλλά η ημερομηνία θανάτου του Λουντέμη. Λαμβάνοντας υπόψη πως ο Λουντέμης πέθανε το 1977 και πως η προστασία των πνευματικών του δικαιωμάτων διαρκεί για 70 χρόνια μετά τον θάνατο του, σύμφωνα με τον νόμο 2121/1993, η ημερομηνία λήξης της προστασίας των δικαιωμάτων είναι η 31/12/2047. Τα έργα απελευθερώνονται την 1/1/2048. Μέχρι τότε θεωρώ δύσκολο να βρεθεί επίσημη πηγή για τα κείμενα του, τουλάχιστον με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 12:01, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Ω! Ευχαριστούμε πολύ ☏ Texniths. Είδατε κ. ☏ Pkatiforis ? 1977+70=2047 (θα έχω αποδημήσει εις Κύριον). Οπότε, γράφετε ένα κάπως εκτενέστερο παράθεμα, μιας και οι αναγνώστες δε θα δουν ποτέ το βιβλίο!! ‑‑Sarri.greek ^♫ | 12:07, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Κατάλαβα, σας ευχαριστώ πολύ κ. Σαρρή και Τεχνίτη! Pkatiforis (συζήτηση) 12:38, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

κατάτι

Νομίζω δεν την έχουμε στο λεξικό μας Pkatiforis (συζήτηση) 13:31, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Κυρ. ☏ Pkatiforis, θα βάλω κατάτι με ανακατεύθυνση #REDIRECT προς κατά τι Λεξικά στο λήμμα 'κατά' του ΛΚΝ και λοιπά. Ευχαρσιτούμε που το εντοπίσατε. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 13:45, 14 Μαΐου 2023 (UTC)

Η φράση ββ που χρησιμοποιεί η νεολαία

Η φράση ββ προέρχεται από την αγγλική φράση bye bye που σημαίνει γειά, αντίο και τα λέμε. Επίσης μπορούμε να συναντήσουμε την φράση ως ΒΒ ή bb 2A02:214C:8755:1F00:5CA0:8C67:9CC2:35AC 17:12, 18 Μαΐου 2023 (UTC)

Γεια σας επισκέπτη/τρια. Υπάρχει η συντομογραφία στα αγγλικά BB, όπου μπορεί να προστεθεί η μετάφραση ββ (και να δημιουργηθεί και ελληνικό ββ) μετά από κάποια τεκμηρίωση και διασταύρωση. Ευχαριστούμε. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 17:29, 18 Μαΐου 2023 (UTC)

μιλφάρα

Μ 109.242.233.34 17:16, 29 Μαΐου 2023 (UTC)

έχμαση

η πρόσδεση οχημάτων σε πλοία επιβατηγά-οχηματαγωγά 176.58.195.22 12:28, 22 Ιουνίου 2023 (UTC)

Φτιάχτηκε το λήμμα. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 13:21, 22 Ιουνίου 2023 (UTC)

λαντουρίζω

Πηγή από <<Μενεξεδένια πολιτεία>>: Το λοιπόν ο φραντσέζος αυτός, την ώρα που λαντουρούσε με το μασούρι της συσκευής του μια γλώσσα τρεχούμενης φωτιάς μέσα σ' ένα βουλγάρικο αμπρί, πήρε μια τραβηχτή μαχαιριά στ' αποικοίλι από έναν κρυμμένο βούλγαρο. 2A02:587:3514:B7D1:A6AA:25A2:B482:E5C 19:04, 22 Ιουνίου 2023 (UTC)

Γεια σας επισκέπτη/τρια. Ευχαριστούμε για την πρόταση και ιδίως για το παράθεμα. Θα ανοίξουμε το λήμμα λαντουρίζω, τύπος του λαντουρώ = καταβρέχω, όπως βλέπουμε στο λεξικό {{Π:Δημητράκος 1964}}, όπως επίσης και λάντουρο, λαντουριστήρι. Θα βρούμε και τα στοιχεία του παραθέματός σας. (Η εργασία θα γίνει αύριο). Ευχαριστούμε. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 19:23, 22 Ιουνίου 2023 (UTC)

Tο απόσπασμα είναι Στράτης Μυριβήλης, Η ζωή εν τάφω. Το βιβλίο του πολέμου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1999, σ. 10-12. @greek-language.gr ‑‑Sarri.greek ^♫ | 18:33, 26 Ιουνίου 2023 (UTC)

Πω, πω φυσικά! Λάθος εκ παραδρομής σχετικά με την πηγή... Ένα τέτοιο απόσπασμα δεν θα ταίριαζε στο εν λόγω βιβλίο 2A02:587:3514:3121:B064:F01F:BDD7:5904 17:52, 27 Ιουνίου 2023 (UTC)

Δεν πειράζει, επισκέπτη/τρια. Μπορείτε αν θέλετε να το σβήσετε με <del></del>, να μη φαίνεται στις μηχανές αναζήτησης και μπερδευτεί κάποιος. Το ξεκοίλιασμα δεν το 'βαλα στο παράθεμα, μού 'πεσε βαρύ... Επίσης, δεν έχω τρόπο να βρω την ετυμολογία της λέξης. Ευχαριστούμε όμως για τις λέξεις αυτές! ‑‑Sarri.greek ^♫ | 18:02, 27 Ιουνίου 2023 (UTC)

αλαβάρδα

Ιδιαίτερος τύπος λόγχης, εντοπίστηκε σε μια έκδοση υοθ βιβλίου <<τα ταξιδια του γκάλλιβερ>>: Σκαρφάλωσαν στη μηχανή και ελαφρά πατώντας ως το πρόσωπό μου, ο ένας τους, αξιωματικός της Φρουράς, έβαλε την αιχμηρή άκρη της αλαβάρδας του ίσια μέσα στο αριστερό μου ρουθούνι, και γαργαλώντας σαν στάχυ τη μύτη μου μ’ έκανε να φταρνιστώ δυνατά. 2A02:587:3514:B7D5:1918:DB6E:7A9A:BB3A 18:29, 26 Ιουνίου 2023 (UTC)

Ευχαριστούμε για τη λέξη, επισκέπτη/τρια. Έγινε το λήμμα αλαβάρδα. Ας περιμένουμε να βρούμε παράθεμα, ίσως από κάποιο ιπποτικό μυθιστόρημα ελληνικό? ‑‑Sarri.greek ^♫ | 19:21, 27 Ιουνίου 2023 (UTC)

ιδιοταγής

Όρος που αναφέρεται κυρίως στην πληροφορική όντας άμεση μετάφραση της λέξης proprietary και συνώνυμο του ,υπαρκτού εδώ, επιθέτου <<ιδιόκτητος>>...

Πηγές: https://blog.simos.info/%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C-%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%BF-%CE%AE-%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-proprietary-%CE%BB/ 2A02:587:3516:3402:8C86:F7A9:845B:2CFF 17:06, 2 Ιουλίου 2023 (UTC)

Γεια σας επισκέπτητρια. Είναι μια πρόταση για μετάφραση του αγγλικού όρου proprietary software ιδιόκτητο λογισμικό Δε βρίσκουμε σε λεξικό, λέξη «ιδιοταγής». Ούτε αν το πληκτρολογήσουμε στο {{R:TELETERM}} που έχει τους όρους του ΕΛΕΤΟ. Δε μοιάζει να έχει σταθεροποιηθεί τέτοιο μεταφραστικό δάνειο ακόμη. Αν κοιτάξετε τα reverse στο ΛΟΓΕΙΟΝ π.χ. στο νομοταγής, θα δείτε πολλά -ταγής < τάσσω, δηλαδή δεν έχει σχέση με το ἰδιόκτητος. Επίσης, υπάρχει ένα επίθετο ἰδιότακτος, που όμως σημαίνει ιδιόρρυθμος. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 11:40, 17 Ιουλίου 2023 (UTC)

σημασία επιθέτου πολύσπαστος

Όλα τα λεξικά που έχουν νελλ λήμμα πολύσπαστος συμφωνούν ότι σημαίνει: «που σύρεται από σκοινιά, ιμάντες ή μηχανισμούς». Πρόσθεσα και ένα ερώτημα διευκρίνισης, μήπως σημαίνει και σπαστός σε πολλά κομμάτια (π.χ. πολύσπαστο στρώμα) άσχετα από σύρσιμο ή μηχανισμούς. Αλλά δεν είχα το χρόνο να ψάξω για κείμενα. Μήπως έχει το χρόνο κάποιος συνάδερφος να το κοιτάξει? Αλλιώς, να το βγάλουμε το ερώτημα. Ευχαριστώ. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 11:30, 17 Ιουλίου 2023 (UTC)

@Sarri.greek Δείτε αυτό, για παράδειγμα. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 12:43, 17 Ιουλίου 2023 (UTC)

Ζητούμενο ηχητικό ακούεις

Κι όμως, το ψηφιακό αρχείο του ΡΙΚ δε μοιάζει να το έχει?!? @digital-herodutus για 1974 Για το λήμμα ακούεις. Η λέξη, από τα χείλη του Μακάριου, το δραματικό του μήνυμα, Ιούλιος 1974 από την Πάφο. Μήπως κανείς βρει το ηχητικό σε καμιά επίσημη ιστοσελίδα, γιατί μόνο youtube βρίσκω?? Ευχαριστώ ‑‑Sarri.greek ^♫ | 10:03, 19 Ιουλίου 2023 (UTC)

Τόλιος

Επώνυμο στην Μακεδονία 2A02:1748:DD5E:6F50:9514:6BCF:F35D:C411 05:02, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

Έγινε. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 08:23, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

μπέτωμα

Όταν η φυσική κατάσταση που βρίσκεται ένα άτομο ειναι βαρια και υπάρχει αδυναμία για το οτιδήποτε 62.74.54.45 07:19, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

Δε φαίνεται να υπάρχουν (προς το παρόν) ικανές/κατάλληλες αναφορές. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 08:14, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

@Chalk19, κι όμως ! ! !

Κάνω κοσμητική ιατρική (αντί για «σοβάτισμα», πιο βαρύ, όχι με σοβά, αλλά με μπετόν)

• Εγώ είμαι από τις τηλεοπτικές που ακόμη δεν το έχουν ξεκινήσει το βαρύ το μπέτωμα. Αν χρειαστεί, όλα θα τα μπετώσω», είπε και συνέχισε ... [12]

Κάθομαι ακίνητος σα να με έχουν ενσωματώσει σε μπετόν

• Ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα θα είναι αφιερωμένο σε αυτό που οι γνώστες αποκαλούμε «μπέτωμα». Δηλαδή, πιτζάμα, Netflix και πεντακάθαρος νεροχύτης, γιατί κάθε γεύμα θα είναι delivery. [13]
• Σήμερα η μέρα κύλησε ομαλά με μπετωμα στη καρέκλα και διάβασμα ! Προπόνηση δεν παίχτηκε. Μόνο χαλαρό περπάτημα σήμερα για τη βραδινή έξοδο (φόρουμ)
• Κλασική Κυριακή με πολύ ωραίο φαγάκι , «μπέτωμα» στον καναπέ και την τηλεόραση στην διαπασών. [14]

και κανά-δυο ακόμη. Σπανιότατο βέβαια, αλλά οριακά αποδεκτό, τι λες; FocalPoint (συζήτηση) 19:25, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

@FocalPoint Ωραία! Να φτιαχτεί ως νεολογισμός (ενδεχομένως και προφορικό ή ανεπίσημο). ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 21:44, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

Έγινε. --FocalPoint (συζήτηση) 21:57, 9 Αυγούστου 2023 (UTC)

Ελεκτοράτο

τι σημαίνει; δεν υπάρχει η λέξη 130.43.69.81 17:22, 11 Αυγούστου 2023 (UTC)

Δημιουργήθηκε το λήμμα εκλεκτοράτο (που κι η σωστή ονομασία). ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 17:44, 11 Αυγούστου 2023 (UTC)

σποροτρύπανο

Υπάρχει ή καλύτερα να χρησιμοποιείται η σπαρτική μηχανή; Δείτε seed drill. Costaud (συζήτηση) 16:42, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

@Costaud Εκτός από μια αναφορά σε αγγελία στο car.gr, τα (λιγοστά) υπόλοιπα είναι αυτόματες μεταφράσεις (όπως μάλλον είναι και το πρώτο). ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 13:26, 19 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

filing jig

Έχει ακουστά κανείς αυτήν την τεχνολογία ή πως μεταφράζεται στα ελληνικά; Costaud (συζήτηση) 19:31, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

@Costaud Ταμπλό ή πλάτη (για τοποθέτηση) εργαλείων. Αν κατάλαβα καλά, αφορά αυτές τις διάτρητες επιφάνειες που συνήθως κρέμονται σε τοίχο, όπου υπάρχουν γατζάκια, ή άλλα συναφή, ώστε να τοποθετούμε/κρεμάμε κατσαβίδια, πένσες, τανάλιες, κοπίδια, μαχαίρια κ.λπ. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 19:49, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

Αν μπορείς δες εδώ το βίντεο. Από όσο αντιλαμβάνομαι είναι μια τεχνολογία που επινοήθηκε το 1798 από τον Eli Whitney στις ΗΠΑ και βοήθησε στην παραγωγή μουσκέτων για τον αμερικανικό στρατό. Υποθέτω ότι βοηθάει να μαγκώσει κάτι π.χ. για να τροχιστεί. Ίσως η πλάτη βοηθάει. — ανυπόγραφο σχόλιο του χρήστη Costaud (συζήτηση • συνεισφορά) 20:03, 26 Αυγούστου 2023 (UTC).

@Costaud OΚ, μάλλον κατάλαβα κάπως από κάποια βίντεο που είδα. Δεν είναι αυτό που είπα, αλλά μοιάζει σαν "κόνσεπτ". Δείχνει να είναι μια επιφάνεια με τρύπες, όπου "πιάνεται" - σταθεροποιείται ένα (ή και περισσότερα ?) μαχαίρι. Ο λόγος, μάλλον, είναι προκειμένου να ακονιστεί, όταν δεν υπάρχει το ειδικό εργαλείο ακονίσματος, το ηλεκτρικό ακονιστήρι με τον ιμάντα (belt grinder). Νομίζω πως είναι αυτό. Τώρα, πώς λέγεται, δεν ξέρω ! ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 20:18, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

Ναι ακριβώς αυτό που πάει δεξιά-αριστερά. --Costaud (συζήτηση) 20:45, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

Tenement

Είναι ουσιαστικά οι φθηνές πολυκατοικίες της κακιάς ώρας. Έχουμε καμιά λέξη για αυτές; Costaud (συζήτηση) 20:17, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

Πηδάλιο ανόδου καθόδου και διεύθυνσης

Έχουμε το πηδάλιο κλίσης ή aileron. Σκέφτομαι να ανοίξω το πηδάλιο ανόδου-καθόδου ή elevator (εικών 1) και το πηδάλιο διεύθυνσης ή rudder (εικών 2). Συμφωνείτε να εξειδικευτούμε στην αεροναυπηγική ή είναι πλεονασμός. Ιδέες;

Εικών 1. Περιστροφή αεροπλάνου με τη χρήση πηδαλίων ανόδου-καθόδου

Εικών 2. Περιστροφή αεροπλάνου με τη χρήση πηδαλίων διεύθυνσης

Costaud (συζήτηση) 21:40, 26 Αυγούστου 2023 (UTC)

Προσθέτω πως υπάρχει και το πηδάλιο φθορέα άντωσης ή spoiler.

Costaud η εξειδίκευση στην αεροναυπηγική είναι εξαίρετη ιδέα. Στο συγκεκριμένο θέμα, καταχρηστικά ναι, μπορούμε να το έχουμε, παρόλο που και το πηδάλιο κλίσης και το πηδάλιο κατεύθυνσης βγαίνουν, είναι κατανοητά από τις επιμέρους λέξεις. --FocalPoint (συζήτηση) 17:42, 2 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

άφιλτρος

που δεν έχει φίλτρο 2A02:587:3514:1000:E451:EE40:63DA:89A 14:07, 2 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Έγινε ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 14:06, 19 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

ψεματίζω

λέω ψέματα, ψεύδομαι 2A02:587:3514:1000:E451:EE40:63DA:89A 14:48, 2 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Έγινε. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 06:28, 18 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

συνελόντι

Τι μέρος του λόγου είναι; 2A02:587:2148:3100:65A5:FD16:4985:6845 04:06, 16 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

[15] FocalPoint (συζήτηση) 10:51, 16 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

συνελόντι ειπείν → με λίγα λόγια, για να το πω εν συντομία, να κόψω μια μεγάλη ιστορία, με λίγα λόγια, να συνοψίσω τα πράγματα, να συνοψίσω, ν 185.44.147.118 07:22, 17 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Το συνελόντι είναι δοτική πτώση της μετοχής του αορίστου συνείλον του ρήματος συναιρώ , που σήμαινε « μαζεύω, τυλίγω και σηκώνω, συμπτύσσω, συστέλλω » κτλ. Στα νέα ελληνικά απαντά η λέξη συναίρεση για να δηλώσει την ένωση φωνηέντων μέσα στην ίδια λέξη. Παρόμοιο νόημα έχουν η νεοελληνική έκφραση « τα πολλά λόγια είναι φτώχεια » και το επίρρημα « κοντολογίς ». 185.44.147.118 07:23, 17 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Έγινε. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 11:10, 18 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

σκαλομαρία

https://www.iapopsi.gr/esy-xereis-ti-einai-i-quot-skalomaria-quot/ 2A02:587:3519:6500:306B:FDDC:4EF:5DC9 09:29, 30 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Έγινε. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 12:29, 30 Σεπτεμβρίου 2023 (UTC)

Συμμίσγω

συγκρουομαι 37.6.142.84 14:35, 11 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Γεια σας επισκέπτη. συμμίσγω, ιωνικός & επικός τύπος  του συμμείγνυμι/συμμίγνυμι. συμ-μείγνυμι. Συνήθως έχει θετική σημασία: «συνενώνω» και σπάνια αρνητική: «έρχομαι σε σύγκρουση με κάποιον». Προς το παρόν, μπορείτε να διαβάσετε το συμμείγνυμι@Λίντελ, μέχρι να γίνει το λήμμα που ζητήσατε. Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διαχειριστής αρχαίων ελληνικών. Ευχαριστούμε. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 22:16, 11 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Εβραίαι

Hello. I could not find this word Εβραίαι in the dictionary. I found it in Septuagint Exodus 1:19 Please add it. Thanks. God bless. 65.102.11.223 04:12, 13 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Hello. Exodos 1.19, eng.trans.Exodus.1.19 Ἑβραῖαι (Hebraeae =Hebrew women) is the plural of the feminine Ἑβραία (Hebraea), masculine wikt:en:Ἑβραῖος (Hebraeos) for Hellenistic Koine Greek of Roman Times Ἑβραῖος = Hebrew. In modern greek, we pronounce Εβραίος (Evreos), Εβραία (Evrea). ‑‑Sarri.greek ^♫ | 05:13, 13 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Thank you. Is it Dative case Plural Female Gender?

No, it is nominative plural: αἱ Ἐβραῖαι = the(article fem.plural) + nominative singular pluarl. The plural dative would be ταῖς Ἑβραίαις = to the Hebrew women. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 06:16, 13 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Thank you very much for a promt responce and editing the Ἑβραῖος page. God bless.

εβραδύναμεν

I do not find this verb on the site. It is found in Genesis 43:10 of Septuagint. Could you please add it with specified tense? Thanks. 65.102.11.223 07:01, 13 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Hello guest, Γένεσις 43.10 εἰ μὴ γὰρ ἐβραδύναμεν, you could use the Search box of the English Wiktionary which will show you many 'similar' results; unfortunately, we do not have many conjugations here. ἐβραδύναμεν=we delayed. It is 1st person plural, past tense of wikt:en:βραδύνω=Ι delay. ‑‑Sarri.greek ^♫ |

Thank you.--Taromsky (συζήτηση) 07:49, 13 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

δισχιλιοστός, τρισχιλιοστός

Υπάρχουν αυτές οι λέξεις ως τακτικά αριθμητικά του 2000 (δύο χιλιάδες) και του 3000 (τρεις χιλιάδες); Χιονάκι (συζήτηση) 14:00, 20 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Τα βρίσκουμε κυρίως σε βιβλία γραμματικής και λεξικά, ως ενδεικτικά παραδείγματα σχηματισμού αριθμητικών επιθέτων, δυνάμεων του 10 συγκεκριμένα. Μόνο με αυτή την οπτική θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αυτά ή και μερικά ανάλογα λήμματα στο ΒΛ. Διαφορετικά, "νομιμοποιείται" η δημιουργία άπειρων λημμάτων, για κάθε δύναμη του 10. Πάντως, σε σχολικά βιβλία βλέπει κανείς να αναφέρονται τέτοιου τύπου λέξεις, που ωστόσο δεν υπάρχουν, λ.χ. το "δεκακισχιλιοστός" (αντί του "δεκάκις χιλιοστός", που θα πούμε ή θα γράψουμε αν χρειαστεί.)ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 14:31, 20 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Οι λέξεις δισχιλιοστός και τρισχιλιοστός γενικά χρησιμοποιούνται (εκτός από την αναφορά τους σε βιβλία γραμματικής και λεξικά); Υπάρχουν; Χιονάκι (συζήτηση) 21:01, 20 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Επιτηδευω

παράγωγα 37.6.201.253 13:03, 23 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Γεια σας, επισκέπτη. Στα νέα ελληνικά δε λέμε επιτηδεύω, έχουμε το επιτηδεύομαι. Το ἐπιτηδεύω είναι αρχαίο. Για την προέλευσή τους και τα συγγενικά τους, δείτε τα νεοελληνικά και τα αρχαία αντίστοιχα για επιτήδειος και επίτηδες. Ελπίζουμε να βρείτε αυτό που γυρεύετε. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 18:37, 23 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Αποδεκατίστηκαν

αποδεκατίστηκαν.Υπαρκτη λέξη παρόλα αυτα δεν υπάρχει στο site σας η ετημολογία,σημασία ή συνόνυμα αντώνιμα. Εμένα με απασχολεί η σημασία της.2A02:587:764F:BE00:B56A:1A63:552A:5BD8 16:51, 30 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

Γεια σας. Τώρα, υπάρχει αποδεκατίστηκαν (δε χρειάζεται κεφαλαίο). ‑‑Sarri.greek ^♫ | 17:16, 30 Οκτωβρίου 2023 (UTC)

ξυλόστεγος

Μπορεί κάποιος να προσθέσει αυτή τη λέξη, παρακαλώ; Actia Nicopolis (συζήτηση) 21:08, 18 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

@Actia Nicopolis, δε χαλάμε χατήρια. Έκανα μια αρχή. Κάποιος καλός συνεργάτης θα την φτιάξει καλύτερα.- FocalPoint (συζήτηση) 22:15, 18 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

δασάνθρωπος

Θεωρείται υπαρκτή λέξη; Βρίσκω μια αναφορά στην Καθημερινή και μια πιο περιθωριακή στο slang. Οι υπόλοιπες είναι οριακές κατά τη γνώμη μου. Προφανώς σχετίζεται με την αγγλική woodsman ^(en).-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 15:16, 25 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

Υπάρχει και εδώ και εδώ. Οριακά υπάρχει για το Βικιλεξικό, αλλά πρέπει να αναφέρεται στον ορισμό ότι είναι σπανιότατο και ότι αποτελεί αδόκιμη μετάφραση του woodsman, του ανθρώπου που ζει σε δάσος. FocalPoint (συζήτηση) 12:34, 26 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

@FocalPoint Φαίνεται ως πρώτη χρήση σε μετάφραση έργου του Έρμαν Έσσε, οπότε ίσως σχετίζεται και με κάποια γερμανική λέξη. Οι Γερμανοί φτιάχνουν λέξεις για το οτιδήποτε.😂-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 12:56, 26 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

@Texniths, ναι, φτιάχνουν λεξοσιδηρόδρομους. FocalPoint (συζήτηση) 13:01, 26 Νοεμβρίου 2023 (UTC)

Εννόητο

Στα αγγλικά υπάρχει ο όρος meaningful που σημαίνει κάτι που έχει νόημα. Αναφέρεται συχνά για δραστηριότητες που σχεδιάζονται στα πλαίσια μιας διδασκαλίας και αναφέρεται για να τονίσει ότι οι δραστηριότητες πρέπει να έχουν κάποιο νόημα για να μπορέσουν οι μαθητές/μαθήτριες να τις κατανοήσουν και να οικοδομήσουν γνώση για κάποιο θέμα. Στα ελληνικά υπάρχει το επίθετο ανόητο που σημαίνει ότι κάτι είναι χαζό, ότι δεν έχει νόημα, αλλά δεν υπάρχει όρος για το αντίθετο. Μήπως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο όρος "εννόητο", αφού χρησιμοποιείται το ρήμα εννοώ, εννοείται για να ορίσουμε το νόημα μιας πρότασης κλπ; 46.199.35.42 15:10, 12 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Γεια σας επισκέπτη/τρια. Εμείς εδώ, δε φτιάχνουμε λέξεις. Εσείς, είστε ελεύθερος να πλάσετε όποιον πρωτολογισμό θέλετε. Υπάρχει αρχαίο ἐννοητός = που προκύπτει από νοητική διαδικασία. Πράγματι το meaningful (πλήρης νοήματος ή σημαίνων) δε μοιάζει να έχει μονολεκτική μετάφραση γιατί δεν υπάρχει *νοηματοφόρος ή *νοηματοδοτημένος ή ... Αντιστρόφως, το νοητός ^(en) δεν έχει ακριβή αγγλική μετάφραση. Το perceptible, αντιληπτός. Δείτε μια συλλογή από λέξεις με νοητ-, -κάπου είδα και 'νοητερός' με αστεράκι, που δείχνει ότι είναι σπάνια ή λογοτεχνική λέξη. Αλλά δεν ξέρω τι σημαίνει ακριβώς. Σας ευχόμαστε «Καλές Γιορτές». ‑‑Sarri.greek ^♫ | 14:43, 18 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Νεοελληνικό κείμενο με μιξέλληνας

Υπάρχει? (όχι καθαρεύουσα). Το πρόσθεσε εγγεγραμμένος στο Έλληνας, αλλά βρίσκω μόνο μιξέλληνας αιτιατική πληθυντικού του αρχαίου, σε αρχαία ή καθ. κείμενα. Αν βρει κανείς παραθέματα, ας ξαναμπει στον κατάλογο. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 14:13, 18 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Ναι, ο όρος είναι κυρίως αρχαίος ελληνικός, αλλά κυκλοφορεί στις παρυφές της σύγχρονης γλώσσας (κυρίως του προηγούμενου αιώνα):

• Εγνώρισα ἐν Αἰγύπτῳ πολλοὺς τοιούτους μιξέλληνας, ἐνίστε. ξενοφώνους, πάντοτε ἀσταθεῖς εἰς τὰ ἐθνικά των αἰσθήματα. (Ημερολόγιον Της Μεγάλης Ελλάδος, [16])
• Τοιούτοι μιγάδες αντιστοίχούντες προς τους πάλαι Μιξέλληνας ήσαν και οι εν Κρήτη Αραβογενείς (Ιστορικαί μελέται περί Κρήτης και της Ελληνικής γλώσσας, Αθήνα 1908) [17]
• Στο πλαίσιο αυτό της ελαστικής συνοριακής πραγματικότητας έχουμε την ύπαρξη των λεγόμενων «Μιξελλήνων» ή των «Υποβυζαντινών», που προέρχονταν από τους μεικτούς ... (Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης)
• καμιά φορά , διάφοροι μιξέλληνες ή ή άλλοι ανατολίτες που είχαν εξελληνιστεί ([18])

και υπάρχει αντίστοιχα (επίσης σπανιότατο) το μιξελληνικός:

• Αλεξάνδρεια ως «την κυριωτάτην εστίαν του μιξελληνικού πολιτισμού»
• τα ονόματα των κλαμπς είναι προϊόντα της αγγλικής ή μιας μιξελληνικής που μας προσφέρει το...

Άρα, υπάρχει. Σπάνιο. FocalPoint (συζήτηση) 18:17, 18 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Thanks ☏ FocalPoint. To είδα ότι στην καθαρεύουσα υπάρχει: δεν είναι σπάνιο. (αυτά, τα βάζουμε ως {καθ κοινή|και=1} στο ελληνιστικό λήμμα μιξέλλην (όπου κι εκεί, συνήθως απαντά στον πληθυντικό μιξέλληνες). Επειδή ο επισκέπτης το έβαλε στα νέα ελληνικά, ρωτάω. Η καθαρεύουσα είναι αυτόνομος τομέας. Το μιξελληνικός, είναι άλλο λήμμα. Επίσης, για σαθρά παραθέματα έχουμε το . ‑‑Sarri.greek ^♫ | 20:57, 18 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Η επιλογή σου να μπαίνουν λέξεις της καθαρεύουσας στα ελληνιστικά (σα να είναι ελληνιστικά) με βρίσκει αντίθετο, αλλά δεν θα ασχοληθώ με το θέμα. Κάνε ότι νομίζεις.

Δεδομένου πάντως ότι έχεις επεξεργαστεί το καθαρευουσιάνικα και τα έχεις αντιμετωπίσει με ομοιόμορφο τρόπο, υπάρχει τουλάχιστο ένας πειθαρχημένος τρόπος αντιμετώπισης του θέματος, κάτι που είναι σημαντικό. --FocalPoint (συζήτηση) 07:56, 19 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Το τρίτο και το τέταρτο παράθεμα είναι στη δημοτική. Η αρχική μου πρόταση ισχύει: «στις παρυφές της σύγχρονης γλώσσας». FocalPoint (συζήτηση) 00:06, 19 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@FocalPoint Στη δημοτική υπάρχει μάλλον μόνο σε "εξειδικευμένα" κείμενα, ιστορικές μελέτες, όπως λ.χ. στην ΙΕΕ της Εκδοτικής Αθηνών (σε αυτές τις περιπτώσεις κατά κανόνα στον πληθυντικό). Από κει και πέρα, φαίνεται να χρησιμοποιείται (σχετικά σπάνια) "προφορικά" (στο διαδικτυακό "λόγο", ας πούμε) με μειωτικό τρόπο για συγκεκριμένα πρόσωπα. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 09:55, 19 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

μπαλουκτσής

Η λέξη είναι υπαρκτή, υπάρχει εξάλλου σε λεξικό (βλ. μπαλουκτσής - Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, Άννα (2003). Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη.  (συντομογραφίες)). Με έχει μπερδέψει όμως στη σημασία της. Πρόκειται για κάποιο θαλασσοπούλι όπως αφήνει να εννοηθεί ο Φώτης Κόντογλου στο έργο του Το Αϊβαλί, η πατρίδα μου (ενδεικτικά στο βιβλίο γλώσσας της Β' τάξης ΕΠΑΛ, σελ. 125), ή είναι ο ψαράς, όπως αναφέρεται σε μια συλλογή λέξεων ιδιωματικού χαρακτήρα; Σίγουρη είναι πάντως η σύνδεση με την τουρκική balıkçı, ενώ υπάρχει και επώνυμο Μπαλουκτσής.-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 15:25, 28 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Βλέπω σε αναζήτηση, αποτέλεσμα από τα Μικρασιατικά Χρονικά του 1940, πως επιβεβαιώνεται η ερμηνεία ψαράς. Είναι όμως και θαλασσοπούλι; Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 15:37, 28 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

Είναι σίγουρα ψαράς. Για το πουλί δε βρίσκω εύκολα άλλες αναφορές, αλλά το «μπαλουκτσήδες , γλάρους , θαλασσοχελίδονα κι άλλα θαλασσινά πουλιά» είναι ξεκάθαρο. FocalPoint (συζήτηση) 16:45, 28 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@@Texniths, FocalPoint: Μπορεί να εννοεί το φοινικόπτερο (μεγάλο φλαμίνγκο), διότι στο ίδιο βιβλίο, σε άλλο σημείο γράφει : "Σ' αυτά τα μέρη συχνάζανε οι μπαλουκτσήδες, κάτι πουλιά με ψηλά πόδια, σαν τά λελέκια, κ’ εκεί ψαρεύανε. Πολλές φορές μαζευόντανε πολλά και, την ώρα που βασίλευε ο ήλιος, στεκόντανε μέσα στο χρυσωμένο νερό με τό 'να πόδι στο νερό, και με τ' άλλο σηκωμένο στο στήθος τους". ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 21:13, 29 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@Chalk19 αν δεν είσαι ήδη, θα έπρεπε να ήσουν αστυνομικός ερευνητής. FocalPoint (συζήτηση) 21:42, 29 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@FocalPoint Χα, χα, είμαι κάτι παρόμοιο. Καλή χρονιά ! ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 08:01, 30 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@Chalk19 Υποκλίνομαι. Βέβαια αν τη λέξη με την έννοια αυτή τη χρησιμοποιεί μόνο ο Κόντογλου, ίσως μεταφορικά, μάλλον δεν έχει θέση στο ΒΛ. Καλή Πρωτοχρονιά!-- Τεχνίτης (ο Βικιλεξολόγος) 07:53, 30 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)

@Texniths Καλή χρονιά, αγαπητέ. Προφανώς, η λέξη για το πουλί σχετίζεται με το ότι είναι "ψαράς", "ψαρεύει", δηλαδή περιγράφει το ότι τρώει ψάρια. Ίσως ήταν "πολύ τοπική", ίσως πάλι "λογοτεχνική", δημιούργημα του Κόντογλου που δεν ήξερε πώς ονομάζεται "κανονικά" αυτό το πουλί (αυτό μάλλον ισχύει και στην περίπτωση που η λέξη δεν ήταν αποκλειστικά δική του). Θα μπορούσε ίσως να μπει μια προσεκτική σημείωση. Θα το προσπαθήσω τις επόμενες μέρες και βλέπουμε αν θα μείνει ή όχι. ǁ ǁǁ Chalk19 (talk) 08:00, 30 Δεκεμβρίου 2023 (UTC)