ὕλη

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ὕλη < αβέβαιης ετυμολογίας, πιθανόν συγγενές με το λατινικό silva, το νορβηγικό søyla και το περσικό گيلان (Gilān)

Ουσιαστικό

ἡ ὕλη

1. το δάσος, τα δέντρα που δεν φέρουν καρπούς

   ὑλαῖα ήθη (ο τρόπος ζωής στα δάση, ο άγριος)

   ...τὰ δένδρα καὶ ὕλη (δέντρα με καρπούς και δέντρα για ξυλεία)

2. η ξυλεία

   ὕλη ναυπηγησίμη

   ὕλη οἰκοδομική

3. το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένα, πλασμένα διάφορα αντικείμενα (όχι όμως συνήθως τα μεταλλικά) ή δημιουργίες (π.χ. ποίηση)

   ὕλη τραγική, ποιητικαὶ ὗλαι

   ὕλη ἰατρική

   ἡ ὕλη τῶν ἐμπυημάτων (εκκρίσεις, πύο)

4. (φιλοσοφία) ό,τι γεννιέται και πεθαίνει, σε αντιδιαστολή προς την ψυχή και το είδος

   ὕλη ἐστί τὸ ὑποκείμενον γενέσεως καὶ φθορᾶς δεκτικόν

Συνώνυμα

• δάσος
• δένδρον χωρίς καρπούς
• υλικό
• πρώτη ύλη

Συγγενικά ὑλικός, ὑλική, ὑλικόν ὑλαστής (ξυλοφάγο έντομο) hylastes ὑλήεις-εσσα-εν (δασώδης, σύδενδρος) ὁ, ἡ ὑλώδης, το ὑλῶδες Ὑλαῖος , ο Κένταυρος που αποπειράθηκε να βιάσει την Αταλάντη Ὓλη ορεινή πολίχνη της Βιωτίας, κοντά στην Ὑλική λίμνη ὑλαῖος,α, ον (δασικός, άγριος) Ὑλαία, η σημερινή Ουκρανία που τότε ήταν ιδιαίτερα δασώδης

Συγγενικές νεοελληνικής υλικός υλιστικός υλισμός ύλη τα υλικά οι πρώτες ύλες άυλος

Σύνθετα ὑλοτομία ὑλοτόμος (ο ξυλοκόπος) ὑλότομος (αυτός που τεμαχίζεται σε δάσος) το ὑλότομον (φυτό ειδικά για ερωτικά φίλτρα) ὑλωρός (ὕλη + οὖρος) ο δασοφύλακας ὑλοκόμος (σκεπασμένος με δέντρα) ὑλοδρόμος (αυτός που διατρέχει τα δάση) ὑλαγωγός ὑλαγωγέω (μεταφέρω ξυλεία)

Σύνθετα νεοελληνικής υλοτομία υλοτόμος λοτόμος υλοτρύπης και υλουργός (hylotrypes και hylurgus αντιστοιχα) έντομα που ζουν κυρίως σε ρητινοφόρα δέντρα υλοποιώ υλοποίηση υλωρός, κατώτερο προσωπικό της υπηρεσίας δασοφυλάκων υλοζωϊκός εξαΰλωση