Παράρτημα:Γραμματική (παλαιά γαλλικά)
Γενικότητες[επεξεργασία]
Πτώσεις[επεξεργασία]
Η λατινική είχε 6 πτώσεις: ονομαστική, γενική, δοτική, αιτιατική, κλητική, αφαιρετική (συν μία που χρησιμοποιούνταν με ονόματα πόλεων και νησιών, την τοπική).
Η παλαιά γαλλική (ή αρχαία γαλλική) είχε μόνο 2: - την πτώση του υποκειμένου (cas sujet), υπόλοιπο της παλιάς ονομαστικής - και την πτώση του αντικειμένου (cas régime, υπόλοιπο της παλιάς αιτιατικής.
Η cas sujet χρησιμοποιούνταν για κάθε τι που είχε σχέση με το υποκείμενο.
Η cas régime χρησιμοποιούνταν για όλες τις άλλες πτώσεις (γενική, δοτική, αιτιατική).
Οι σύγχρονες γαλλικές λέξεις προέρχονται συνήθως από την cas régime (~αιτιατική).
Αναλογικό s[επεξεργασία]
Σε μερικές περιπτώσεις, μία πτώση μπορεί να γράφεται και με ένα τελικό s, όχι διότι αυτό είναι μέρος του θέματος της λέξης, αλλά γιατί ο ομιλητής μπερδεύει αυτή την κλίση με μια άλλη, η οποία περιλαμβάνει ένα τελικό s.
Παράδειγμα: μπορεί κανείς να γράψει pastres, αντί για pastre, μπερδεύοντας αυτή την κλίση με την πρώτη κλίση των αρσενικών ουσιαστικών (δείτε mur).
Ουσιαστικά[επεξεργασία]
Κλίση των αρσενικών ουσιαστικών[επεξεργασία]
Πρώτη κλίση[επεξεργασία]
Σ' αυτήν περιλαμβάνονται τα περισσότερα αρσενικά ουσιαστικά. Παρουσιάζει εναλλαγή ενός τελικού s και την απουσία αυτού.
| πτώση | ενικός | πληθυντικός |
|---|---|---|
| cas sujet | li murs | li mur |
| cas régime | le mur | les murs |
Δεύτερη κλίση[επεξεργασία]
Σ' αυτήν περιλαμβάνονται μερικές λέξεις που προέρχονται από λατινικές που δεν είχαν s στην ονομαστική του ενικού (arbor, frater, liber, magister, pater, venter, vesper). Ένα αναλογικό s παρατηρείται αρκετές φορές.
| πτώση | ενικός | πληθυντικός |
|---|---|---|
| cas sujet | li pere(s) | li pere |
| cas régime | le pere | les peres |
Δείτε, για παράδειγμα, τις λέξεις arbre, frere, livre, maistre, pere, vespre...
Τρίτη κλίση[επεξεργασία]
Σ' αυτήν περιλαμβάνονται λέξεις που προέρχονται από ανισοσύλλαβες λατινικές. Οι διαφορετικές μορφές προέρχονται από τη μετακίνηση του τόνου στη λατινική λέξη.
| πτώση | ενικός | πληθυντικός |
|---|---|---|
| cas sujet | li pastre(s) | li pastor |
| cas régime | le pastor | les pastres |
Μερικές φορές, εμφανίζεται κι εδώ ένα αναλογικό s.