Συζήτηση:Δίας

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Ο Δίας δεν υπάρχει![επεξεργασία]

Όπως είπε πριν από μένα ήδη ο Μπαμπινιώτης, η φράση "ο Δίας" είναι ετυμολογικά, άρα και γραμματικά εσφαλμένη, κοινώς -και παρότι έχει επικρατήσει- αν θέλουμε να μιλάμε και κυρίως να γράφουμε σωστά ελληνικά, δεν υπάρχει "ο Δίας". Υπάρχει βέβαια η έκφραση "μα τον Δία", όπως υπάρχουν οι "Στύλοι του Ολυμπίου Διός". Η ονομαστική όμως του ονόματος αυτού είναι "Ζευς" (και η κλητική "Ζευ"), με το θέμα "Δι-" να χρησιμοποιείται μόνο στις πλάγιες πτώσεις. Με άλλα λόγια η ορθή κλίση του ονομάτος είναι: ο Ζευς, του Διός, (τω Διί - στη δημοτική η δοτική έχει βέβαια καταργηθεί), τον Δία, ω Ζευ. Στο λήμμα του βικιλεξικού (είτε στο Δίας είτε στο Ζευς) δεν μνημονεύεται πουθενά αυτή η σημαντικότατη ιδιαιτερότητα, ενώ θα όφειλε, μαζί με την κλίση του ονόματος, να βρει θέση και στα δύο λήμματα (ξέρω πως η αρχαία κλίση υπάρχει στο αρχαιοελληνικό, τονιζόμενο λήμμα Ζεύς, έλα όμως που αυτή που ανέφερα παραπάνω είναι η επίσημη νεοελληνική κλίση - και αυτή λείπει).
Από την άλλη όμως η έκφραση "γαμιέται ο Δίας" βρήκε -απαραδέκτως- θέση (και δεν διεγράφη πάραυτα!), λες και αποτελεί κοινό τόπο ή trivia για τον εν λόγω μυθικό θεό ή προσθέτει κάτι εγκυκλοπαιδικό (σημ.: ξέρω βρισιές για 5000 λέξεις του βικιλεξικού, να τις βάλω?).
Κατόπιν τούτων είναι μάλλον δευτερευούσης σημασίας το γεγονός ότι ως συγγενικές λέξεις αναφέρονται οι παντελώς αδόκιμες και σπανιότατες (είναι άραγε σωστές ή καν υπαρκτές στη νεοελληνική γλώσσα?) δίαιος και διακός, λείπει όμως η λέξη δέος, που είναι άμεσα συνυφασμένη με το όνομα, αφού ο θεός ονομάστηκε Δίας, ως αυτός που προκαλεί δέος (όπως και Ζευς με θέμα πλαγίων πτώσεων όπως προείπα "Ζην-" ως αυτός που δίνει ζωή σε όλα). Μια ενδιαφέρουσα και εμπεριστατωμένη ετυμολογική ανάλυση για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχει εδώ.
ΥΓ. Στο αρχαιοελληνικό λήμμα Ζεύς αναφέρονται και η ομαλή κλίση (με το θέμα Ζευ-/Ζην-) και η ανώμαλη που ανέφερα παραπάνω. Για την ομαλή κλίση πέραν της οξύτονης μορφής (του Ζηνός, τω Ζηνί) απαντάται βιβλιογραφικά και παροξύτονη μορφή (του Ζήνος, τω Ζήνι)[1], η οποία αν δεν αποτελεί λάθος, αξίζει να ενσωματωθεί στο λήμμα. --MedMan (συζήτηση) 03:24, 10 Ιανουαρίου 2020 (UTC)[απάντηση]