αναίσθητος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	αναίσθητος	η	αναίσθητη	το	αναίσθητο
γενική	του	αναίσθητου	της	αναίσθητης	του	αναίσθητου
αιτιατική	τον	αναίσθητο	την	αναίσθητη	το	αναίσθητο
κλητική		αναίσθητε		αναίσθητη		αναίσθητο
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	αναίσθητοι	οι	αναίσθητες	τα	αναίσθητα
γενική	των	αναίσθητων	των	αναίσθητων	των	αναίσθητων
αιτιατική	τους	αναίσθητους	τις	αναίσθητες	τα	αναίσθητα
κλητική		αναίσθητοι		αναίσθητες		αναίσθητα
Κατηγορία όπως «όμορφος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

αναίσθητος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική ἀναίσθητος < ἀν- (στερητικό αν-) + αἰσθητός < αἰσθάνομαι

Προφορά

ΔΦΑ : /aˈne.sθi.tos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : α‐ναί‐σθη‐τος

Επίθετο

αναίσθητος, -η, -ο

1. που χάνει τις αισθήσεις του από χτύπημα ή ασθένεια ή λήψη φαρμάκων που προκαλούν καταστολή ή νάρκωση

   ⮡  Πήρε κάτι χάπια και έμεινε αναίσθητος για 5 ώρες.

   ⮡  Έπεσε κάτω αναίσθητος μόλις το άκουσε, λιποθύμησε.

   ⮡  Έμεινε αναίσθητος από το χτύπημα.

   ≈ συνώνυμα: σέκος (λαϊκότροπο)

   ≠ αντώνυμα: σε εγρήγορση, ξύπνιος, ξυπνητός

2. (μεταφορικά) που δεν τρέφει αισθήματα, που δε συγκινείται, που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες άλλων ατόμων ή και σε τυχόν συναισθηματική προσβολή του ίδιου

   ※  Διαβάζοντας την είδηση, χρειάστηκε να ελέγξω 3 φορές για να σιγουρευτώ πως το ημερολόγιο δεν έγραφε ακόμη "1η Απριλίου" και ότι κάποιος αναίσθητος φαρσέρ, με άκρως διεστραμμένη και αρρωστημένη αίσθηση του χιούμορ, δεν προσπαθούσε να μας βάλει στο πνεύμα της δικής του ψυχανωμαλίας. (Ευτυχώς, δεν είναι εντελώς τυφλή! Αλλά…, Capital, 5/4/2023 )

   ⮡  Δεν ιδρώνει τ' αυτί του, είναι αναίσθητος.

   ⮡  Μην προσπαθείς να τον φέρεις στο φιλότιμο, είναι αναίσθητος.

   ≈ συνώνυμα: αδιάφορος, άκαρδος, ανάλγητος, άπονος, ασυγκίνητος, παγερός, ψυχρός, εγωιστής

   ≠ αντώνυμα: ευαίσθητος, συμπονετικός, τρυφερός, φιλότιμος

Συγγενικά

με αναισθ-

• αιθεραναισθησία
• αναισθησία
• αναισθησιογόνος
• αναισθησιολογία
• αναισθησιολογικός
• αναισθησιολόγος
• αναίσθητα (επίρρημα)
• αναισθητίζω, αναισθητίζομαι
• αναισθητικός
• αναισθητοποιημένος
• αναισθητοποίηση
• αναισθητοποιώ, αναισθητοποιούμαι
• αναισθήτως
• ημιαναισθησία
• ημιαναίσθητος
• κρυαναισθησία

→ και δείτε τις λέξεις ανεπαίσθητος, αισθητός και αισθάνομαι για θέματα με αισθ-

Μεταφράσεις

    που έχασε τις αισθήσεις του

αγγλικά : unconscious (en) γαλλικά : inconscient (fr), sans connaissance (fr)

    που δεν έχει αισθήματα

αγγλικά : insensitive (en), insensible (en), unfeeling (en) γαλλικά : insensible (fr)

Πηγές

• αναίσθητος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• αναίσθητος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)