γάιδαρος

Ελληνικά (el) [επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	γάιδαρος	οι	γάιδαροι
γενική	του	γαιδάρου & γάιδαρου	των	γαιδάρων
αιτιατική	τον	γάιδαρο	τους	γαιδάρους & γάιδαρους
κλητική		γάιδαρε		γάιδαροι
Ονομαστική πληθυντικού, και γαϊδάροι.
όπως «δάσκαλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ο οικόσιτος γάιδαρος

Ετυμολογία [επεξεργασία]

γάιδαρος < μεσαιωνική ελληνική γαϊδάριον < αραβική غيذار (ghaydhaar) (πιθανή αλλά όχι βέβαιη ετυμολογία)

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /ˈɣai̯.ða.ɾos/

ήχος: ^{(βοήθεια·αρχείο)}

τυπογραφικός συλλαβισμός : γάι‐δα‐ρος

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

γάιδαρος αρσενικό (θηλυκό γαϊδάρα και γαϊδούρα)

(ζωολογία) κατοικίδιο (και σπανιότερα άγριο) θηλαστικό της οικογένειας του αλόγου, το οποίο χρησιμοποιείται ως υποζύγιο (επιστημονική ονομασία: Equus asinus)
※ Στὴ γωνιὰ τοῦ δρόμου στεκότανε ὁ γάιδαρος τοῦ ἀνθοπώλη φορτωμένος μαργαρίτες, βιόλες καὶ σκυλάκια. (Κ. Πολίτης, Eroica, Αθήνα 1937)

≈ συνώνυμα: όνος, γομάρι, γκατζόλι
(μεταφορικά) άνθρωπος άξεστος, πεισματάρης, αγενής ή αγνώμων
↪ Δε μου είπε ούτε καλημέρα — τέτοιο γαϊδούρι!

≈ συνώνυμα: γομάρι, μουλάρι

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

Υποκοριστικά[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Σύνθετα[επεξεργασία]

Εκφράσεις[επεξεργασία]

γαϊδούρι των γαϊδουριών : από την τουρκική βρισιά «εσέογλου εσεκλέρ» (eşekoğlu eşekler))
γαϊδούρι ολκής: δηλ. πολύ μεγάλο γαϊδούρι: πραγματικά πολύ άξεστος/πεισματάρης/αγνώμων
δεν μπορούν να χωρίσουν / μοιράσουν δυο γαϊδάρων άχυρα : πλήρης ανικανότητα, αδυναμία επιτέλεσης ακόμη και των πολύ απλών κι εύκολων πραγμάτων
δένω τον γάιδαρό μου : έχω εξασφαλίσει κάτι, δεν έχω ανησυχία
δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα : (λαϊκή παροιμία) διαφωνία ή καβγάς για κάτι που δεν ανήκει σ' αυτούς που φιλονικούν
είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα : (λαϊκή παροιμία)
κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε
ξένο γάιδαρο καβαλικεύεις, μεσοστρατίς σε παρατάει : (λαϊκή παροιμία) τα ξένα ζώα ή πράγματα δεν είναι έμπιστα
φάγαμε τον γάιδαρο, η ουρά μας έμεινε : προτροπή για την ολοκλήρωση μιας προσπάθειας, όταν το μεγαλύτερο ή δυσκολότερο μέρος έχει ήδη επιτευχθεί