Μετάβαση στο περιεχόμενο

εὔμορφος

Από Βικιλεξικό
Δείτε επίσης : εύμορφος
λόγια μεσαιωνική ελληνική με αρχαία κλίση
→ γένη αρσενικό & θηλυκό ουδέτερο
↓ πτώσεις       ενικός      
ονομαστική ὁ/ἡ εὔμορφος τὸ εὔμορφον
      γενική τοῦ/τῆς εὐμόρφου τοῦ εὐμόρφου
      δοτική τῷ/τῇ εὐμόρφῳ τῷ εὐμόρφῳ
    αιτιατική τὸν/τὴν εὔμορφον τὸ εὔμορφον
     κλητική ὦ! εὔμορφε εὔμορφον
↓ πτώσεις   πληθυντικός  
ονομαστική οἱ/αἱ εὔμορφοι τὰ εὔμορφα
      γενική τῶν εὐμόρφων τῶν εὐμόρφων
      δοτική τοῖς/ταῖς εὐμόρφοις τοῖς εὐμόρφοις
    αιτιατική τοὺς/τὰς εὐμόρφους τὰ εὔμορφα
     κλητική ὦ! εὔμορφοι εὔμορφα
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
εὔμορφος < αρχαία ελληνική εὔμορφος
ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ νέα ελληνικά: εύμορφος, ⇒ νέα ελληνικά: όμορφος

Επίθετο

[επεξεργασία]

εὔμορφος, -η, -ο, συγκριτικός :εὐμορφότερος/εὐμορφύτερος (και σήμερα σε χρήση)

  1. όμορφος
    ※  9ος αιώνας, Γεώργιος Αμαρτωλός ή Γεώργιος Μοναχός Χρονικόν σύντομον, @catholiclibrary.org
    Ἦτον δὲ εἰς τὸ παλάτιν εἷς νέος εὔμορφος ᾧ ὄνομα Μιχαὴλ ἐκ γένους τῶν Παφλαγόνων· καὶ ὡς ἐπεριπάτει εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ παλατίου, ὡραιομένος καὶ κουρτέσης, καὶ ἰδοῦσα τοῦτον ἡ βασίλισσα ἐτρώθη ἔρωτα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς καὶ ἐπεθύμει τὸ κάλλος καὶ τὴν λαμπρότητα τοῦ Μιχαὴλ, ὅτι ἦτον τρυφεροπρόσωπος καὶ κατάλευκος καὶ ῥοδινὸς καὶ περικαλλὴς, ὥστε καὶ εἶχεν αὐτὸν καὶ ἐμοιχεύετο μετ' αὐτοῦ καὶ ἐχόρταινεν αὐτοῦ τὴν εὐμορφίαν.
  2. θαυμαστός, αξιοθαύμαστος
  3. (για φαγητό) νόστιμος
  4. (μεταφορικά) ταιριαστός
  5. (το ουδέτερο ως ουσιαστικό) ο καλός τρόπος
  6. (το ουδέτερο πληθυντικού αριθμού ως ουσιαστικό) (τὰ ὄμορφα) η ομορφιά, οι αρετές

Άλλες μορφές

[επεξεργασία]

Συγγενικά

[επεξεργασία]

Σύνθετα

[επεξεργασία]


→ γένη αρσενικό & θηλυκό ουδέτερο
↓ πτώσεις       ενικός      
ονομαστική ὁ/ἡ εὔμορφος τὸ εὔμορφον
      γενική τοῦ/τῆς εὐμόρφου τοῦ εὐμόρφου
      δοτική τῷ/τῇ εὐμόρφῳ τῷ εὐμόρφῳ
    αιτιατική τὸν/τὴν εὔμορφον τὸ εὔμορφον
     κλητική ὦ! εὔμορφε εὔμορφον
↓ πτώσεις   πληθυντικός  
ονομαστική οἱ/αἱ εὔμορφοι τὰ εὔμορφᾰ
      γενική τῶν εὐμόρφων τῶν εὐμόρφων
      δοτική τοῖς/ταῖς εὐμόρφοις τοῖς εὐμόρφοις
    αιτιατική τοὺς/τὰς εὐμόρφους τὰ εὔμορφᾰ
     κλητική ὦ! εὔμορφοι εὔμορφᾰ
    δυϊκός  
ονομ-αιτ-κλ τὼ εὐμόρφω τὼ εὐμόρφω
      γεν-δοτ τοῖν εὐμόρφοιν τοῖν εὐμόρφοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
εὔμορφος < εὔ- + -μορφος
ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ μεσαιωνικά ελληνικά: ἔμορφος, ὄμορφος ⇒ νέα ελληνικά: όμορφος

Επίθετο

[επεξεργασία]

εὔμορφος, -ος, -ον, συγκριτικός :εὐμορφότερος

  1. που έχει ωραία μορφή, όμορφος
    ※ 5ος αιώνας πκε ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 196.3
    τὸ δὲ ἂν χρυσίον ἐγίνετο ἀπὸ τῶν εὐειδέων παρθένων, καὶ οὕτως αἱ εὔμορφοι τὰς ἀμόρφους καὶ ἐμπήρους ἐξεδίδοσαν.
    Όσο για τα χρήματα, αυτά μαζεύονταν από τις όμορφες κοπέλες· και με τον τρόπο αυτόν οι όμορφες κοπέλες προίκιζαν τις άσχημες και τις σακάτισσες.
    Μετάφραση (1964): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
  2. κομψός, χαριτωμένος
  3. (μεταφορικά) θαυμαστός, αξιοθαύμαστος
    ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Χοηφόροι, στίχ. 490
    ὦ Περσέφασσα, δὸς δέ γ᾽ εὔμορφον κράτος.
    Κι ω Περσεφόνη, δωσ᾽ μας νίκη ευτυχισμένη.
    Μετάφραση, 1η έκδοση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

Δείτε επίσης

[επεξεργασία]
  • (καθαρεύουσα) όμορφος
    ※  Εὗρον νέαν πάνυ εὔμορφον, καθαρίαν, εὔστολον, ἐλλόγιμον Ἑλληνίδα καὶ θυγατέρα φιλοσόφου.
    Φερδινάνδος Γρηγορόβιος (1882) Αθηναΐς [διήγημα] @books.google
Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=εὔμορφος&oldid=7018791"