καθολικός

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	καθολικός	η	καθολική	το	καθολικό
γενική	του	καθολικού	της	καθολικής	του	καθολικού
αιτιατική	τον	καθολικό	την	καθολική	το	καθολικό
κλητική		καθολικέ		καθολική		καθολικό
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	καθολικοί	οι	καθολικές	τα	καθολικά
γενική	των	καθολικών	των	καθολικών	των	καθολικών
αιτιατική	τους	καθολικούς	τις	καθολικές	τα	καθολικά
κλητική		καθολικοί		καθολικές		καθολικά
Και θηλυκό καθολικιά (με σημασία ρωμαιοκαθολική) στον προφορικό λόγο.
Κατηγορία όπως «καλός» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καθολικός < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική καθολικός < καθόλου < καθ- + ὅλου

για την εκκλησιαστική σημασία < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική καθολικός < μεσαιωνική λατινική catholicus < ελληνιστική κοινή καθολικός < αρχαία ελληνική καθολικός ^[1]^[2]

Και ουσιαστικοποιημένο.

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /ka.θo.liˈkos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐θο‐λι‐κός

Επίθετο[επεξεργασία]

καθολικός, -ή, -ό

που αναφέρεται σε ή περιλαμβάνει όλα τα μέλη ενός συνόλου
↪ Η καθολική αντίσταση του λαού απέναντι στον κατακτητή...
(εκκλησιαστικός όρος) σχετικός με τον καθολικισμό
↪ η Καθολική Εκκλησία, το καθολικό δόγμα

και με θηλυκό καθολικιά στον προφορικό λόγο^[3]

≈ συνώνυμα: ρωμαιοκαθολικός, για Άραβες και Έλληνες: φραγκολεβαντίνος
(πληροφορική) → δείτε τον όρο καθολική μεταβλητή

Πολυλεκτικοί όροι[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Λέξεις με καθολικ- - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

συνολικός, καθ' ολοκηρίαν

αγγλικά : universal ^(en), catholic ^(en), Catholic ^(en)
γαλλικά : unanime ^(fr), universel ^(fr), catholique ^(fr)
γερμανικά : katholisch ^(de)
εσπεράντο : katolika ^(eo)
ίντο : katolika ^(io)
ισπανικά : católico ^(es), universal ^(es)
ιταλικά : cattolico ^(it), universale ^(it)
ολλανδικά : katholiek ^(nl), universeel ^(nl)
πορτογαλικά : católico ^(pt), universal ^(pt)
σουηδικά : katolsk ^(sv)

εκκλησιαστικός όρος

πληροφορική

αγγλικά : global ^(en)
γαλλικά : global ^(fr)

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

καθολικός αρσενικό (θηλυκό καθολική ή καθολικιά)

ο πιστός του καθολικισμού
→ δείτε και το ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο καθολικό

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

καθολικός (αρσενικό)

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ καθολικός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
↑ καθολικός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
↑ καθολικιά - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καθολικός < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική καθολικός < καθόλου < καθ- + ὅλου

για την δυτική καθολική εκκλησία < (άμεσο δάνειο) μεσαιωνική λατινική catholicus < ελληνιστική κοινή καθολικός < αρχαία ελληνική καθολικός ^[1]^[2]

Επίθετο[επεξεργασία]

καθολικός

(σημασία: ολικός)
1. γενικός, σε όλη την έκταση
2. που έχει όλες τις εξουσίες
3. κυριότερος, κεντρικός
(εκκλησιαστικός όρος)
1. γνήσιος, πραγματικός
2. που είναι ορθόδοξος πιστός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας
3. που σχετίζεται ή αναφέρεται στη Δυτική Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία

Κλιτικοί τύποι[επεξεργασία]

καθολική (θηλυκό)
καθολικόν, καθολικά (ουδέτερο)

Συγγενικά[επεξεργασία]

καθολικά (επίρρημα & ουδέτερο πληθυντικός, οι αισθήσεις)
καθολικάτον
καθολική (η αρχιεπισκοπή)
καθολικιανοί
καθολικῶς

Πηγές[επεξεργασία]

καθολικός - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
καθολικός - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ὁ	καθολικός	ἡ	καθολική	τὸ	καθολικόν
γενική	τοῦ	καθολικοῦ	τῆς	καθολικῆς	τοῦ	καθολικοῦ
δοτική	τῷ	καθολικῷ	τῇ	καθολικῇ	τῷ	καθολικῷ
αιτιατική	τὸν	καθολικόν	τὴν	καθολικήν	τὸ	καθολικόν
κλητική ὦ!		καθολικέ		καθολική		καθολικόν
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	καθολικοί	αἱ	καθολικαί	τὰ	καθολικᾰ́
γενική	τῶν	καθολικῶν	τῶν	καθολικῶν	τῶν	καθολικῶν
δοτική	τοῖς	καθολικοῖς	ταῖς	καθολικαῖς	τοῖς	καθολικοῖς
αιτιατική	τοὺς	καθολικούς	τὰς	καθολικᾱ́ς	τὰ	καθολικᾰ́
κλητική ὦ!		καθολικοί		καθολικαί		καθολικᾰ́
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	καθολικώ	τὼ	καθολικᾱ́	τὼ	καθολικώ
γεν-δοτ	τοῖν	καθολικοῖν	τοῖν	καθολικαῖν	τοῖν	καθολικοῖν
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'καλός' όπως «καλός» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καθολικός < καθόλου στη σημασία καθ' ὅλου (καθ' ολοκληρίαν) < καθ- + ὅλου

→ ζητούμενο λήμμα

Πηγές[επεξεργασία]

καθολικός - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
καθολικός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

↑ καθολικός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
↑ καθολικός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

[1] καθολικός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[2] καθολικός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

[3] καθολικιά - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

[4] καθολικός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[5] καθολικός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

[1]

[2]

[3]

[1]

[2]

καθολικός

Πίνακας περιεχομένων

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Επίθετο[επεξεργασία]

Πολυλεκτικοί όροι[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Επίθετο[επεξεργασία]

Κλιτικοί τύποι[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

καθολικός

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Επίθετο[επεξεργασία]

Πολυλεκτικοί όροι[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Επίθετο[επεξεργασία]

Κλιτικοί τύποι[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

Αναζήτηση