καρπός

Δείτε επίσης : Κάρπος

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	καρπός	οι	καρποί
γενική	του	καρπού	των	καρπών
αιτιατική	τον	καρπό	τους	καρπούς
κλητική		καρπέ		καρποί
Κατηγορία όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καρπός < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική καρπός ^[1]

για τον καρπό του χεριού < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική καρπός < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *kʷerp- (στρέφω, γυρίζω )^[2]
για μεταφορικές σημασίες < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *kerp- (θερισμός, καρπός, συγκομιδή)^[2]σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική fruit ^[1]

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /kaɾˈpos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : καρ‐πός

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

καρπός αρσενικό

(ανατομία) άρθρωση του ανθρώπινου σώματος: εκεί που ενώνεται η παλάμη με την κερκίδα και την ωλένη
(βοτανική) το μέρος ενός φυτού που προέρχεται από το άνθος μετά τη γονιμοποίηση και περιέχει τους σπόρους
↪ αν και οι ντομάτες είναι καρποί συνήθως συγκαταλέγονται στα λαχανικά και όχι στα φρούτα
(μεταφορικά) το αποτέλεσμα
(μεταφορικά) το παιδί

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Σύνθετα[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

μέρος του σώματος (ανατομία)

αγγλικά : wrist ^(en), carpus ^(en)
γαλλικά : poignet ^(fr)
γερμανικά : Handgelenk ^(de)
δανικά : håndled ^(da)
εσθονικά : ranne ^(et)
ισπανικά : muñeca ^(es)
ιταλικά : polso ^(it)
καταλανικά : canell ^(ca)
ολλανδικά : pols ^(nl)
ουγγρικά : csukló ^(hu)
πολωνικά : nadgarstek ^(pl)
πορτογαλικά : pulso ^(pt)
ρωσικά : запястье руки ^(ru) (zapyast'e ruki)
σλοβενικά : zapestje ^(sl)
σουηδικά : handled ^(sv)
τσεχικά : zápěstí ^(cs)
φινλανδικά : ranne ^(fi)

μέρος φυτού (βοτανική)

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ ^1,0 ^1,1 καρπός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
↑ ^2,0 ^2,1 Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

	δυϊκός
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	καρπός	οἱ	καρποί
γενική	τοῦ	καρποῦ	τῶν	καρπῶν
δοτική	τῷ	καρπῷ	τοῖς	καρποῖς
αιτιατική	τὸν	καρπόν	τοὺς	καρπούς
κλητική ὦ!		καρπέ		καρποί
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		καρπώ
γεν-δοτ	τοῖν		καρποῖν
2η κλίση, Κατηγορία 'ναός' όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καρπός < ^[1]

για το καρπό φυτού < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *kerp- (θερισμός, καρπός, συγκομιδή)
για τον καρπό χεριού < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *kʷerp- (στρέφω, γυρίζω)

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

καρπός αρσενικό

(βοτανική) καρπός, το τελικό αποτέλεσμα της εξέλιξης του άνθους ενός φυτού, αυτό που περιέχει τα σπέρματα
※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, (499-502)5 (Ε. Διομήδους ἀριστεία.), στίχ. 501 (499-502)
ὡς δ᾽ ἄνεμος ἄχνας φορέει ἱερὰς κατ᾽ ἀλωὰς | ἀνδρῶν λικμώντων, ὅτε τε ξανθὴ Δημήτηρ | κρίνῃ ἐπειγομένων ἀνέμων καρπόν τε καὶ ἄχνας, | αἱ δ᾽ ὑπολευκαίνονται ἀχυρμιαί·
καθώς οπόταν στα ιερά τ᾽ αλώνια που λιχνίζουν, | τ᾽ άχυρα παίρν᾽ ο άνεμος και ως σπρώχνουν οι αέρες, | τ᾽ άχυρο η ξανθή Δήμητρα και τον καρπόν χωρίζει | και ασπρίζουν όλες οι αχυριές·

Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

※ 7ος↑ αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Ἔργα καὶ Ἡμέραι, 117 (117-118)
καρπὸν δ᾽ ἔφερε ζείδωρος ἄρουρα | αὐτομάτη πολλόν τε καὶ ἄφθονον·
Καρπό τούς έδινε η σιτοδότρα γη | από μόνη της πολύ και άφθονο.

Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr
(γενικότερα) παραγωγή, σοδειά
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 4 (Μελπομένη), 199.2
συγκεκόμισταί τε οὗτος ὁ μέσος καρπὸς καὶ ὁ ἐν τῇ κατυπερτάτῃ τῆς γῆς πεπαίνεταί τε καὶ ὀργᾷ, ὥστε ἐκπέποταί τε καὶ καταβέβρωται ὁ πρῶτος καρπὸς καὶ ὁ τελευταῖος συμπαραγίνεται.
τώρα, σοδιάστηκαν τα γεννήματα των μεσιανών περιοχών, ωριμάζουν και καλούν το θεριστή εκείνα που βγαίνουν στα ψηλώματα, έτσι που οι άνθρωποι καταρούφηξαν και καταφάγανε τα πρώτα γεννήματα την ώρα που ωριμάζουν τα τελευταία.

Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

※ 1ος/2ος↓ αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι Περικλῆς, 16.4
τοὺς γὰρ ἐπετείους καρποὺς ἅπαντας ἀθρόους ἐπίπρασκεν, εἶτα τῶν ἀναγκαίων ἕκαστον ἐξ ἀγορᾶς ὠνούμενος διῴκει τὸν βίον καὶ τὰ περὶ τὴν δίαιταν.
Τους καρπούς που μάζευε κάθε χρόνο από την ιδιοχτησία του τους πουλούσε όλους μαζί, και έπειτα προμηθευόταν από την αγορά καθετί που είχε ανάγκη· έτσι είχε κανονίσει τον τρόπο της ζωής του.

Μετάφραση (1965): Μιχάλης Οικονόμου @greek‑language.gr
(μεταφορικά) προϊόν, γέννημα
1. παιδί (καρπός της κοιλίας)
2. ποίημα (καρπός του νου)
3. κέρδος (καρπός εμπορίου)
4. αποτέλεσμα (καρπός ενεργειών)
  ※ 4ος↑ αιώνας ⌘ Δημοσθένης, Περὶ τοῦ στεφάνου (Ὑπὲρ Κτησιφῶντος), 309
  καίτοι ταύτης τῆς μελέτης καὶ τῆς ἐπιμελείας, Αἰσχίνη, εἴπερ ἐκ ψυχῆς δικαίας ἐγίγνετο καὶ τὰ τῆς πατρίδος συμφέροντα προῃρημένης, τοὺς καρποὺς ἔδει γενναίους καὶ καλοὺς καὶ πᾶσιν ὠφελίμους εἶναι,
  Και όμως, αν αυτή η προσπάθεια και φροντίδα πήγαζε από ψυχή δίκαιη, που είχε σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της πόλης, θα έπρεπε να αποφέρει καρπούς πλούσιους, εξαιρετικούς και ωφέλιμους σε όλους,
  
  Μετάφραση (2012): Α.Ι. Γιαγκόπουλος, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr
(ανατομία) καρπός (άρθρωση)
※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περὶ ἄρθρων, (De articulis), 64 @scaife.perseus
Ωὑτὸς δὲ λόγος οὗτος, ἢν καὶ τὰ τοῦ πήχεος ὀστέα τὰ παρὰ τὸν καρπὸν τῆς χειρὸς ἕλκος ποιήσαντα ἐξίσχῃ, ἤν τε ἐς τὸ ἔσω μέρος τῆς χειρὸς, ἤν τε ἐς τὸ ἔξω.

Συνώνυμα[επεξεργασία]

καρπεῖον

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

θέμα: καρπο

→ και δείτε τη λέξη καρπόω

θέμα: καρπι

→ και δείτε τη λέξη καρπίζω

θέμα: καρπε

→ και δείτε τις λέξεις καρπεύω και καρπέω

θέμα: καρπω

Εκφράσεις[επεξεργασία]

γλώσσης ματαίας καρπός: κατάρες
ἐπέων καρπός: η ποίηση
※ 6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Πίνδαρος^w, Ἰσθμιονίκαις, 8, 46 (8.46)
ἐπέων δὲ καρπὸς οὐ κατέφθινε.
κι ουδέ χαμένος των λόγω της πήγε ο καρπός,

Μετάφραση (1936): Ιωάννης Γρυπάρης, @greek‑language.gr
καρπὸς ἀρούρης: το σιτάρι
καρπὸς Δήμητρος: το σιτάρι
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 193.3
τὸν δὲ τῆς Δήμητρος καρπὸν ὧδε ἀγαθὴ ἐκφέρειν ἐστὶ ὥστε ἐπὶ διηκόσια μὲν τὸ παράπαν ἀποδιδοῖ, ἐπεὰν δὲ ἄριστα αὐτὴ ἑωυτῆς ἐνείκῃ, ἐπὶ τριηκόσια ἐκφέρει.
Όμως για την παραγωγή δημητριακών καρπών τόσο κατάλληλη είναι η γη, ώστε συνήθως το ένα στάχυ δίνει διακόσιους σπόρους, κι όταν το φέρει η χρονιά και ξεπεράσει η γης τον εαυτό της, φτάνει και στους τρακόσιους.

Μετάφραση (1964): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
καρπὸς ἥβης: οι πρώτες τρίχες του γενιού
※ 6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Πίνδαρος^w, Πυθιονίκαις, 9. Τελεσικράτει Κυρηναίῳ ὁπλιτοδρόμῳ, 111 (9.110-9.112)
χρυσοστεφάνου δέ οἱ Ἥβας | καρπὸν ἀνθήσαντ᾽ ἀποδρέψαι | ἔθελον.
και θέλαν τον ολάνθιστο καρπό της νιότης της | της χρυσοστεφανωμένης να δρέψουν.
Μετάφραση (1994): Γιάννης Οικονομίδης, @greek‑language.gr

κι όλοι ᾽χαν λαχτάρα να κόψουν | τον καρπό τον ολάνθιστο της χρυσοστέφανης νιότης.
Μετάφραση (1958), Ι.Ν. Γρυπάρης, @greek‑language.gr
καρπὸς ὑγρός: το μέλι
καρπὸς φρενῶν: η σοφία
※ 6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Πίνδαρος^w, Πυθιονίκαις, 2. Ἱέρωνι Συρακοσίῳ ἅρματι, 75 (2.74-2.75)
ὁ δὲ Ῥαδάμανθυς εὖ πέπραγεν, ὅτι φρενῶν | ἔλαχε καρπὸν ἀμώμητον,
Ευτυχισμένος είναι ο Ραδάμανθης, | γιατί έλαχε του νου καρπό αψεγάδιαστο,
Μετάφραση (1994): Γιάννης Οικονομίδης, @greek‑language.gr

μα ο Ραδάμανθυς μέγας υψώθηκε | γιατί του ᾽λαχε ο αμίμητος της σοφίας καρπός
Μετάφραση (1953), Ι.Ν. Γρυπάρης, @greek‑language.gr

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές[επεξεργασία]

καρπός - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
καρπός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

[lkn-1] 1,0 ^1,1 καρπός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

[bab-2] 2,0 ^2,1 Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[3] Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[1]

[2]

[1]

καρπός

Πίνακας περιεχομένων

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Σύνθετα[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Συνώνυμα[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

καρπός

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Σύνθετα[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Συνώνυμα[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Εκφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

Αναζήτηση