κοῦπα

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

μεσαιωνικά ελληνικά
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	κοῦπᾰ	αἱ	κοῦπες
γενική	τῆς	κούπᾱς	τῶν	κουπῶν
αιτιατική	τὴν	κοῦπᾰν	τὰς	κούπᾱς
κλητική ὦ!		κοῦπα		κοῦπες
Νέα ελληνιστική & μεσαιωνική κλίση με εξαιρέσεις στην 1η κλίση: * κατάληξη με βραχύ ᾰ αντί του αναμενόμενου μακρού ᾱ. * η γενική δεν είναι η αναμενόμενη -ης (προηγείται σύμφωνο που δεν είναι ρο) * ο πληθυντικός δεν λήγει σε -αι αλλά -ες.
Κατηγορία 'κοῦπα' όπως «κοῦπα» - Παράρτημα:Γραμματική

Ετυμολογία

κοῦπα < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή κοῦπα < λατινική cūpă / cuppa

Ουσιαστικό

κοῦπα θηλυκό

1. κούπα, ποτήρι, κύπελλο
   1. το περιεχόμενο της κούπας

      ≈ συνώνυμα: κουπιά (θηλυκό)

   2. (ειδικότερα) το δοχείο του λύχνου της καντήλας
2. μεγάλο δοχείο
3. πήλινη πιατέλα ή πιάτο

Παράγωγα

παράγωγα & σύνθετα

• ἀργυρόκουπα
• ἀρμενοκούπι
• ἀπόκουπα (επίρρημα)
• ἀποκουπίζω
• ἐπίκουπα (επίρρημα)
• κουπάρι
• κουπιά (θηλυκό)
• κουπίδι
• κουποπούλα
• κουπός

Πηγές

• κοῦπα - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
• κούπα -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• ⌘ Σοφοκλής Ευαγγελινός Αποστολίδης, Greek Lexicon of the Roman and Byzantine Periods (from B.C. 146 to A.D. 1100). Εκδότης: Harvard University Press, 1870, σελ. 686 @books.google.gr

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

ελληνιστική κοινή δε μαρτυρείται δυϊκός αριθμός
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	κοῦπᾰ	αἱ	κοῦπες
γενική	τῆς	κούπᾱς	τῶν	κουπῶν
δοτική	τῇ	κούπᾳ	ταῖς	κούπαις
αιτιατική	τὴν	κοῦπᾰν	τὰς	κούπᾱς
κλητική ὦ!		κοῦπα		κοῦπες
Νέα ελληνιστική & μεσαιωνική κλίση με εξαιρέσεις στην 1η κλίση: * κατάληξη με βραχύ ᾰ αντί του αναμενόμενου μακρού ᾱ. * η γενική δεν είναι η αναμενόμενη -ης (προηγείται σύμφωνο που δεν είναι ρο) * ο πληθυντικός δεν λήγει σε -αι αλλά -ες. Δείτε την κλίση της λατινικής cūpă.
1η κλίση, Κατηγορία 'κοῦπα' όπως «κοῦπα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κοῦπα < (άμεσο δάνειο) λατινική cūpă < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *keup- (κοιλότητα). Το βραχύ άλφα της κατάληξης, οφείλεται στην προσωδία της λατινικής λέξης.

Ουσιαστικό

κοῦπα, -ας θηλυκό

• (ελληνιστική κοινή) κούπα

  ※  1ος; αιώνας κε Ἥρων ὁ Ἀλεξανδρεύς, Στερεομετρικά (Εἰσαγωγαὶ τῶν στερεομετρουμένων), 1, 51, 1, 1 - 2, 6

  Κοῦπα, ἧς ἡ κάτω διάμετρος ποδῶν ε, ἡ δὲ ἄνω ποδῶν γ, τὸ δὲ ὕψος αὐτῆς ποδῶν η· ἔχει δὲ οἶνον, εἰ τύχοι, ποδῶν Ϛ· εὑρεῖν, πόσα κεράμια χωρεῖ. ποίει οὕτως· ὕφειλε τὰ τρία τῆς ἄνω διαμέτρου ἀπὸ τῶν ε τῆς κάτω· λοιπὰ β. ταῦτα ἐπὶ τὰ Ϛ· γίνονται ιβ. τούτων τὸ η′· γίνεται α ′. ὕφειλε τὴν α ′ ἀπὸ τῶν ε• λοιπὰ γ ′. τοσούτων ἔσται ποδῶν τὸ πλάτος, ἕως ὅπῃ ὁ οἶνος ἐτύγχανε. σύνθες τοίνυν τὰ γ ′ καὶ τὰ ε· γίνονται η ′· ὧν τὸ ′· γίνονται δ δ′. ταῦτα ἐφ' ἑαυτά· γίνονται ιη ιϚ′. ταῦτα δεκάκις καὶ ἅπαξ· γίνονται ρϚη ′ η′ ιϚ′. τούτων τὸ ιδ′· γίνονται ιδ ζ′ κη′ ριβ′ σκδ′. ταῦτα ἐπὶ τὰ Ϛ τοῦ ὕψους· γίνονται πε ζ′. τοσαῦτα κεράμια χωρεῖ ἡ κοῦπα.

Πηγές

• ⌘ Σοφοκλής Ευαγγελινός Αποστολίδης, Greek Lexicon of the Roman and Byzantine Periods (from B.C. 146 to A.D. 1100). Εκδότης: Harvard University Press, 1870, σελ. 686 @books.google.gr