μέγεθος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	το	μέγεθος	τα	μεγέθη
γενική	του	μεγέθους	των	μεγεθών
αιτιατική	το	μέγεθος	τα	μεγέθη
κλητική		μέγεθος		μεγέθη
Κατηγορία όπως «έδαφος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

μέγεθος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική μέγεθος

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈme.ʝe.θos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : μέ‐γε‐θος

Ουσιαστικό

μέγεθος ουδέτερο

οι διαστάσεις και ο όγκος ενός αντικειμένου (μήκος, πλάτος, ύψος)
⮡ Θέλω μια καλαμωτή μεγέθους 3 Χ 1,5
το πόσο μεγάλο είναι κάτι χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένες διαστάσεις, αλλά με διαβάθμιση από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο
⮡ Η Ελλάδα το 2009 βρέθηκε ξαφνικά η τελευταία σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης

⮡ Το μέγεθος της βλακείας
(οικονομία) κάθε παράγοντας που επηρεάζει μια επιχείρηση ή και μία χώρα
⮡ η προσπάθεια βελτίωσης των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας

⮡ Τα βασικά οικονομικά μεγέθη σε μια τράπεζα είναι το ενεργητικό, οι καταθέσεις, οι χορηγήσεις και τα ίδια κεφάλαια
κάποιο βασική ιδιότητα ή χαρακτηριστικό που όμως μετριέται σε μονάδες ειδικής κλίμακας
⮡ μέγεθος αστέρος: η λαμπρότητά του

⮡ μέγεθος σεισμού: η έντασή του
το νούμερο στα ρούχα, ο αριθμός που φοράει κάποιος στο παντελόνι, τα εσώρουχα ή τα παπούτσια (μικρό μέγεθος, μεσαίο ή μεγάλο) και που συχνά εκφράζεται χωρίς τη χρήση επιθέτου, αλλά με αριθμό:
⮡ φοράω το μέγεθος 4
η σπουδαιότητα, η έκταση, οι διαστάσεις ενός γεγονότος με τη μεταφορική έννοια
⮡ Δηλαδή, για τίνος μεγέθους επιδημία (απάτη-ζημία) μιλάμε;
(μαθηματικά) κάθε ποσό που επιδέχεται αύξηση ή μείωση και επομένως μπορεί να μετρηθεί και να εκφρασθεί με αριθμούς.
(φυσική) τα μετρήσιμα χαρακτηριστικά της ύλης, όπως το μήκος, η μάζα, η θερμποκρασία, η ενέργεια, η ραδιενέργεια , αλλά και ο χρόνος, η ταχύτητα κ.α.
(καλές τέχνες) φυσικό μέγεθος είναι εκείνο που αντιστοιχεί στις συνήθεις διαστάσεις ενός οργάνου, οργανισμού ή αντικειμένου που θέλουμε να αναπαραστήσουμε -αλλιώς αναφερόμαστε αναλυτικότερα στις διαστάσεις που θέλουμε.

Συγγενικά

ετυμολογικό πεδίο
μεγεθ-

Μεταφράσεις

μέγεθος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

μέγεθος, ήδη ομηρικό < ιωνικός τύπος μέγαθος με αφομοίωση [e] [a] > [e] [e] < θέμα μεγα- του μέγας + -θος ^[1]

Ρήμα

μέγεθος

σπουδαιότητα, μεγαλείο, μεγαλοπρέπεια
ανάστημα, ύψος, μέγεθος
μέγεθος (για πολύ ηχηρό ήχο, για βοή)

Άλλες μορφές

ιωνικός τύπος : μέγαθος

Αναφορές

↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές

μέγεθος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
μέγεθος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

[1] Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[1]