Μετάβαση στο περιεχόμενο

μέχρι

Από Βικιλεξικό

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
μέχρι < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική μέχρι, μέχρις[1]

Προφορά

[επεξεργασία]
ΔΦΑ : /ˈme.xri/
τυπογραφικός συλλαβισμός: μέχρι

Επίρρημα

[επεξεργασία]

μέχρι (μόνον με άλλα επιρρήματα)

  1. (τοπικό, με επίρρημα τόπου)
    παράδειγμα  μέχρι πού; - μέχρι(ς) εδώ/εκεί.
    παράδειγμα  μέχρι κάτω/πάνω, από πάνω μέχρι κάτω
  2. (χρονικό, με επίρρημα χρόνου)
    παράδειγμα  μέχρι πότε; - μέχρι τότε.
    παράδειγμα  μέχρι χθες/σήμερα/αύριο
  3. (ποσοτικό, με επίρρημα ποσού)
    παράδειγμα  μέχρι πόσο; - μέχρι τόσο.
    παράδειγμα  μέχρι καθόλου, από λίγο μέχρι ελάχιστα
    (για αρίθμηση ή μέτρηση) περίπου, σχεδόν, πάνω κάτω
    παράδειγμα  Θα τρέξουμε μέχρι 4 ώρες
  4. (εμφατικό, με «που», για να τονιστεί μία πράξη)
    παράδειγμα  Και ποια γλώσσα δεν ξέρει αυτός, μέχρι που έμαθε και τα ιαπωνικά!

Πρόθεση

[επεξεργασία]

μέχρι (με αιτιατική ή λόγια με γενική όπως στην αρχαία ελληνική)

  1. (τοπικό)
    παράδειγμα  Περπάτησε από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη.
    παράδειγμα  (λόγιο, δείτε τις εκφράσεις) μέχρι(ς) ενός σημείου/ορίου
  2. (χρονικό)
    παράδειγμα  μέχρι τη Δευτέρα/τον Ιανουάριο/τις 15 του μηνός
    παράδειγμα  (λόγιο, δείτε τις εκφράσεις) μέχρι πρότινος/τούδε/στιγμής/συντελείας του κόσμου, μέχρις ώρας/εσχάτων
  3. (ποσοτικό)
    παράδειγμα  μέχρι 50 κιλά.
    παράδειγμα  παιδιά μικρά μέχρι μεγάλα.
    παράδειγμα  (λόγιο, δείτε τις εκφράσεις) μέχρι(ς) εξαντλήσεως/αηδίας
  4. (εμφατικό, με «και») ακόμα και, έως και
    παράδειγμα  (τοπικό) Ενδέχεται να έφτασαν οι αρχαίοι Έλληνες μέχρι και την Ισλανδία.
    παράδειγμα  (χρονικό) Ορισμένοι άνθρωποι μέχρι και σήμερα λατρεύουν τους παλαιούς θεούς.
    παράδειγμα  (ποσοτικό) Τεράστιες εκπτώσεις μέχρι και 70 τοις εκατό!

Σύνδεσμος

[επεξεργασία]

μέχρι

  1. («μέχρι που να» ή «μέχρι να» με υποτακτική) ώσπου, ωσότου, έως ότου
      Πολλοί κερδίζουν τις μάχες των εντυπώσεων, μέχρι που να αποκαλυφθεί η πραγματική τους αξία, που είναι στον νου και όχι στην εμφάνιση.
    Αισώπου Μύθοι/Αλώπηξ προ μορμολύκειον
    παράδειγμα  Μη σηκωθείς μέχρι να έρθει ο γιατρός.
  2. («μέχρι που» με παρελθονικό/ενεστωτικό/μελλοντικό χρόνο)
    παράδειγμα  Δεν ξέραμε ότι ήταν ξένος μέχρι που άνοιξε το στόμα του.

Άλλες μορφές

[επεξεργασία]

Συνώνυμα

[επεξεργασία]

Εκφράσεις

[επεξεργασία]

Δείτε επίσης

[επεξεργασία]

Μεταφράσεις

[επεξεργασία]

Αναφορές

[επεξεργασία]



Ετυμολογία

[επεξεργασία]
μέχρῐ < απαθής βαθμίδα από
1. την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *mé-ğʰri-s (τοπική: κοντά, έως) που συνδέεται με παλαιά αρμενική մերձ (μερτζ, κοντά), παλαιά αρμενική մերձենամ (μερτζεναμ, πλησιάζω) και ίσως αλβανική ndjerë (μέχρι, κοντά)
2. την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *mé-ĝʰsr-i (ως σύνθετη λέξη) < *me- + *ǵʰes-

Επίρρημα

[επεξεργασία]

μέχρῐ και: μέχρῐς (ευφωνικό, πριν από φωνήεν)

  1. (τοπικό, πριν από πρόθεση τόπου)
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Τίμαιος, 25b
    Λιβύης μὲν ἦρχον μέχρι πρὸς Αἴγυπτον, τῆς δὲ Εὐρώπης μέχρι Τυρρηνίας.
    λατινική: ūsque ad και πβ. ἄχρι εἰς
  2. (τοπικό, πριν από επίρρημα τόπου)
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Σοφιστήςw, .222a
    Μέχρι μὲν τοίνυν ἐνταῦθα ὁ σοφιστὴς καὶ [ὁ] ἀσπαλιευτὴς ἅμα ἀπὸ τῆς κτητικῆς τέχνης πορεύεσθον.
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Συμπόσιον, 210e
    Ὃς γὰρ ἂν μέχρι ἐνταῦθα πρὸς τὰ ἐρωτικὰ παιδαγωγηθῇ, θεώμενος ἐφεξῆς τε καὶ ὀρθῶς τὰ καλά
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Συμπόσιον, 217e
    μέχρι μὲν οὖν δὴ δεῦρο τοῦ λόγου καλῶς ἂν ἔχοι καὶ πρὸς ὁντινοῦν λέγειν
  3. (χρονικό, πριν από επίρρημα χρόνου)
      4ος πκε αιώνας Δημοσθένης , Ὑπὲρ Κτησιφῶντος περὶ τοῦ Στεφάνου, 163
    καὶ εἰ μὴ προεξανέστημεν μικρόν, οὐδ᾽ ἀναλαβεῖν ἂν ἠδυνήθημεν· οὕτω μέχρι πόρρω προήγαγον οὗτοι
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Νόμοι, 686b
    καὶ τοῦτο δὴ πρὸς τὰ δύο μέρη πολεμοῦν οὐ πώποτε πέπαυται μέχρι τὰ νῦν: ἐπεὶ γενομένη γε ἡ τότε διάνοια καὶ συμφωνήσασα εἰς ἕν, ἀνυπόστατον ἄν τινα δύναμιν ἔσχε κατὰ πόλεμον.

Πρόθεση

[επεξεργασία]

μέχρῐ (καταχρηστική πρόθεση) (με γενική) και: μέχρῐς (ευφωνικός, πριν από φωνήεν)

  1. (τοπικό) έως, ως
      8ος πκε αιώνας   Ὅμηρος, Ἰλιάς, 13 (Ν. Μάχη ἐπὶ ταῖς ναυσί.), στίχ. 143
    ὣς Ἕκτωρ ἧος μὲν ἀπείλει μέχρι θαλάσσης
    ῥέα διελεύσεσθαι κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν
    κτείνων
  2. (για μέτρο, βαθμό) ως, εφόσον
      5ος πκε αιώνας Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 3, 82.8
    παντὶ δὲ τρόπῳ ἀγωνιζόμενοι ἀλλήλων περιγίγνεσθαι ἐτόλμησάν τε τὰ δεινότατα ἐπεξῇσάν τε τὰς τιμωρίας ἔτι μείζους, οὐ μέχρι τοῦ δικαίου καὶ τῇ πόλει ξυμφόρου προτιθέντες
    μέχρι τοῦ δικαίου - ως το βαθμό που συνάδει με/εφόσον συμφωνεί με/το επιτρέπει το δίκαιο
      5ος/4ος πκε αιώνας Πλάτων, Πολιτεία, 6, 498e
    ἄνδρα δὲ ἀρετῇ παρισωμένον καὶ ὡμοιωμένον μέχρι τοῦ δυνατοῦ τελέως ἔργῳ τε καὶ λόγῳ
    μέχρι τοῦ δυνατοῦ - ως το βαθμό που είναι δυνατόν, εφόσον είναι δυνατόν

Φράσεις

[επεξεργασία]

Σύνδεσμος

[επεξεργασία]

μέχρῐ και: μέχρῐς (ευφωνικός, πριν από φωνήεν)

  1. (χρονικό) ωσότου, ίσαμε, έως
      5ος/4ος πκε αιώνας Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 4, 2:1
    ἔνιοι δὲ τῶν λοχαγῶν, εἰ μὴ ταύτῃ δύναιντο, ἄλλῃ ἐπειρῶντο· καὶ ταῦτα ἐποίουν μέχρι σκότος ἐγένετο
  2. στο μεταξύ χρονικό διάστημα, ενώ
  3. («μέχρις οὗ ἄν» ή «μέχρις ἄν» με υποτακτική) μέχρις ότου, μέχρι να
    πβ. ἄχρις οὗ ἄν, ἄχρις ἄν
      4ος πκε αιώνας Ἀριστοτέλης, Περὶ ἀναπνοῆς, 479b
    ἡ δὲ συμβαίνουσα σφύξις τῆς καρδίας͵ ἣν ἀεὶ φαίνεται ποιουμένη συνεχῶς͵ ὁμοία φύμασίν ἐστιν͵ ἣν ποιοῦνται κίνησιν μετ΄ ἀλγηδόνος διὰ τὸ παρὰ φύσιν εἶναι τῷ αἵματι τὴν μεταβολήν· γίνεται δὲ μέχρις οὗ ἂν πυωθῇ πεφθέν.
      5ος/4ος πκε αιώνας Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 1, 2:1
    ταῦτα οἱ στρατηγοὶ Κύρῳ ἀπήγγελλον· ὁ δ’ ὑπέσχετο ἀνδρὶ ἑκάστῳ δώσειν πέντε ἀργυρίου μνᾶς, ἐπὰν εἰς Βαβυλῶνα ἥκωσι, καὶ τὸν μισθὸν ἐντελῆ μέχρι ἂν καταστήσῃ τοὺς Ἕλληνας εἰς Ἰωνίαν πάλιν.
    (εδώ ο ευφωνικός τύπος «μέχρις» δεν χρησιμοποιείται παρά το ακόλουθο φωνήεν)
    Σημείωση: σπάνια το «ἄν» παραλείπεται
    5ος πκε αιώνας   Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 119.4
    ἢν μέντοι ἐπίῃ καὶ τὴν ἡμετέρην ἄρξῃ τε ἀδικέων, καὶ ἡμεῖς οὐ πεισόμεθα, μέχρι δὲ τοῦτο ἴδωμεν, μενέομεν παρ᾽ ἡμῖν αὐτοῖσι·

Δείτε επίσης

[επεξεργασία]

Αναφορές

[επεξεργασία]