πρόνοια

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	πρόνοια	οι	πρόνοιες
γενική	της	πρόνοιας	των	προνοιών
αιτιατική	την	πρόνοια	τις	πρόνοιες
κλητική		πρόνοια		πρόνοιες
Κατηγορία όπως «θάλασσα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πρόνοια < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πρόνοια < πρόνους < πρό- + νοῦς

• γενικά, για τη φροντίδα < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική providence

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈpɾo.ni.a/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πρό‐νοι‐α

Ουσιαστικό

πρόνοια θηλυκό

1. η φροντίδα που υπάρχει εκ των προτέρων για την κάλυψη αναγκών ή την αντιμετώπιση κινδύνων

   ≈ συνώνυμα: μέριμνα

   ≠ αντώνυμα: απροβλεψία, απρονοησία

2. η σύνεση
3. η μέριμνα, ιδίως αυτή που εκδηλώνεται οργανωμένα και δημόσια, προς ανθρώπους που έχουν ανάγκη
4. (ιστορία) η έκταση γης που παραχωρούσε ο βυζαντινός αυτοκράτορας σε στρατιωτικούς ως ανταπόδοση στις υπηρεσίες τους
5. (κυπριακά στον πληθυντικό}} οι πρόνοιες: η πρόβλεψη του νόμου, του Συντάγματος κ.λπ.
6. οι όροι μιας συμφωνίας

   η εταιρεία είχε εκφράσει ενστάσεις για πρόνοιες που περιλαμβάνονταν στα κείμενα της συμφωνίας αγοραπωλησίας

Πολυλεκτικοί όροι

• θεία πρόνοια
• κράτος πρόνοιας
• Βασιλική Πρόνοια
• εκ προνοίας
• Πρόνοια Αθηνά

Συγγενικές λέξεις

• προνοιακός
• → δείτε τις λέξεις προ και νους

Μεταφράσεις

    πρόνοια

αγγλικά : welfare (en) γαλλικά : providence (fr), prévoyance (fr), assistance (fr) ισπανικά : providencia (es),prevención (es) ιταλικά : previdenza (it),prudenza (it)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

πρόνοια < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πρόνοια < πρόνους < πρό- + νοῦς

Ουσιαστικό

πρόνοια θηλυκό

• → ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• σελ.97. Τόμος 18 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης).   Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	πρόνοιᾰ	αἱ	πρόνοιαι
γενική	τῆς	προνοίᾱς	τῶν	προνοιῶν
δοτική	τῇ	προνοίᾳ	ταῖς	προνοίαις
αιτιατική	τὴν	πρόνοιᾰν	τὰς	προνοίᾱς
κλητική ὦ!		πρόνοιᾰ		πρόνοιαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		προνοίᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		προνοίαιν
1η κλίση, Κατηγορία 'βοήθεια' όπως «βοήθεια» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

πρόνοια < πρόνους, πρόνοος < πρό- + νοῦς

Ουσιαστικό

πρόνοια θηλυκό

• → ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• πρόνοια - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πρόνοια - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.