σβήνω

Νέα ελληνικά (el)

Αμερικάνοι ναύτες που σβήνουν μια φωτιά σε ένα υποβρύχιο

Ετυμολογία

σβήνω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική σβήνω < αρχαία ελληνική σβέννυμι. (Από τον αόριστο ἔσβην (γ' πληθυντικό: ἔσβησαν) σχηματίστηκε ο νέος αόριστος έσβησα και από αυτόν ο νέος ενεστώτας σβήνω.)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈzvi.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : σβή‐νω

Ρήμα

σβήνω, αόρ.: έσβησα, παθ.φωνή: σβήνομαι, π.αόρ.: σβήστηκα, μτχ.π.π.: σβησμένος

1. (μεταβατικό)
   1. σταματώ κάτι από το να καίει ή να καίγεται

      ↪ Ευτυχώς η Πυροσβεστική πρόλαβε και έσβησε την φωτιά γρήγορα.

      ≠ αντώνυμα: : ανάβω

   2. κάνω κάτι που είναι γραμμένο να μη φαίνεται πια

      ↪ Κωστάκη, σβήσε αυτήν τη λέξη και ξαναγράψε την σωστά, είπε η δασκάλα.

      ※  Γιώργος Σεφέρης, Άρνηση [ποίημα], 2η στροφή @ebooks.edu.gr

      Πάνω στην άμμο την ξανθή
      γράψαμε τ' όνομά της·
      ωραία που φύσηξεν ο μπάτης
      και σβήστηκε η γραφή.

      ≈ συνώνυμα: διαγράφω

      ≠ αντώνυμα: γράφω

   3. εξαλείφω
   4. απενεργοποιώ μια συσκευή

      ↪ Σβήσε το φως όταν φύγεις από το σπίτι για να μην καταναλώνουμε άσκοπα ενέργεια.

      ≠ αντώνυμα: : ανάβω

   5. (γαστρονομία) ρίχνω κάποιο υγρό (νερό, κρασί, ξύδι κλπ) σε φαγητό που σοτάρω ή τσιγαρίζω, το οποίο κατεβάζει τη θερμοκρασία
2. (αμετάβατο)
   1. σταματώ να καίω

      ↪ η φωτιά έσβησε

   2. σταματώ να λειτουργώ

      ↪ το φως / ο υπολογιστής / το αυτοκίνητο έσβησε ξαφνικά

   3. (μεταφορικά) ικανοποιώ μια σφοδρή επιθυμία ώστε αυτή να μην είναι πια επιτακτική

      ↪ σβήνω τη δίψα μου

   4. (λαϊκότροπο) λιποθυμώ ή πεθαίνω

Άλλες γραφές

• σβύνω (λανθασμένη)

Άλλες μορφές

• σβω (ιδιωματικό)

Εκφράσεις

• σβήνει το καντήλι κάποιου: πέθανε ή είναι ετοιμοθάνατος
• σβήνω από τον χάρτη: καταστρέφω, αφανίζω, εξαφανίζω
• σβήνω με το σφουγγάρι: ξεχνώ, βγάζω από την μνήμη μου
• στο άψε σβήσε

Συγγενικές λέξεις

• σβησιματιά
• σβήσιμο
• σβησμένος
• σβηστήρα
• σβηστήρας
• σβηστήρι
• σβηστικά
• σβηστικός
• σβηστός
• σβήστρα

Σύνθετα

• αναβοσβήνω
• αργοσβήνω
• μισοσβήνω
• τρεμοσβήνω
• απόσβεση
• κατάσβεση
• κατασβήνω
• πυρόσβεση

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	σβήνω	έσβηνα	θα σβήνω	να σβήνω		σβήνοντας
β' ενικ.	σβήνεις	έσβηνες	θα σβήνεις	να σβήνεις	σβήνε
γ' ενικ.	σβήνει	έσβηνε	θα σβήνει	να σβήνει
α' πληθ.	σβήνουμε	σβήναμε	θα σβήνουμε	να σβήνουμε
β' πληθ.	σβήνετε	σβήνατε	θα σβήνετε	να σβήνετε	σβήνετε
γ' πληθ.	σβήνουν(ε)	έσβηναν σβήναν(ε)	θα σβήνουν(ε)	να σβήνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		έσβησα	θα σβήσω	να σβήσω		σβήσει
β' ενικ.		έσβησες	θα σβήσεις	να σβήσεις	σβήσε
γ' ενικ.		έσβησε	θα σβήσει	να σβήσει
α' πληθ.		σβήσαμε	θα σβήσουμε	να σβήσουμε
β' πληθ.		σβήσατε	θα σβήσετε	να σβήσετε	σβήστε
γ' πληθ.		έσβησαν σβήσαν(ε)	θα σβήσουν(ε)	να σβήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω σβήσει	είχα σβήσει	θα έχω σβήσει	να έχω σβήσει
β' ενικ.	έχεις σβήσει	είχες σβήσει	θα έχεις σβήσει	να έχεις σβήσει	έχε σβησμένο
γ' ενικ.	έχει σβήσει	είχε σβήσει	θα έχει σβήσει	να έχει σβήσει
α' πληθ.	έχουμε σβήσει	είχαμε σβήσει	θα έχουμε σβήσει	να έχουμε σβήσει
β' πληθ.	έχετε σβήσει	είχατε σβήσει	θα έχετε σβήσει	να έχετε σβήσει	έχετε σβησμένο
γ' πληθ.	έχουν σβήσει	είχαν σβήσει	θα έχουν σβήσει	να έχουν σβήσει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) σβησμένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) σβησμένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) σβησμένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) σβησμένο

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	σβήνομαι	σβηνόμουν(α)	θα σβήνομαι	να σβήνομαι
β' ενικ.	σβήνεσαι	σβηνόσουν(α)	θα σβήνεσαι	να σβήνεσαι
γ' ενικ.	σβήνεται	σβηνόταν(ε)	θα σβήνεται	να σβήνεται
α' πληθ.	σβηνόμαστε	σβηνόμαστε σβηνόμασταν	θα σβηνόμαστε	να σβηνόμαστε
β' πληθ.	σβήνεστε	σβηνόσαστε σβηνόσασταν	θα σβήνεστε	να σβήνεστε	σβήνεστε
γ' πληθ.	σβήνονται	σβήνονταν σβηνόντουσαν	θα σβήνονται	να σβήνονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		σβήστηκα	θα σβηστώ	να σβηστώ		σβηστεί
β' ενικ.		σβήστηκες	θα σβηστείς	να σβηστείς	σβήσου
γ' ενικ.		σβήστηκε	θα σβηστεί	να σβηστεί
α' πληθ.		σβηστήκαμε	θα σβηστούμε	να σβηστούμε
β' πληθ.		σβηστήκατε	θα σβηστείτε	να σβηστείτε	σβηστείτε
γ' πληθ.		σβήστηκαν σβηστήκαν(ε)	θα σβηστούν(ε)	να σβηστούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω σβηστεί	είχα σβηστεί	θα έχω σβηστεί	να έχω σβηστεί		σβησμένος
β' ενικ.	έχεις σβηστεί	είχες σβηστεί	θα έχεις σβηστεί	να έχεις σβηστεί
γ' ενικ.	έχει σβηστεί	είχε σβηστεί	θα έχει σβηστεί	να έχει σβηστεί
α' πληθ.	έχουμε σβηστεί	είχαμε σβηστεί	θα έχουμε σβηστεί	να έχουμε σβηστεί
β' πληθ.	έχετε σβηστεί	είχατε σβηστεί	θα έχετε σβηστεί	να έχετε σβηστεί
γ' πληθ.	έχουν σβηστεί	είχαν σβηστεί	θα έχουν σβηστεί	να έχουν σβηστεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι σβησμένος - είμαστε, είστε, είναι σβησμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν σβησμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν σβησμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι σβησμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι σβησμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι σβησμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι σβησμένοι

Μεταφράσεις

    σβήνω

αγγλικά : extinguish (en), put out (en), erase (en), turn off (en), quench (en), rub out (en) γερμανικά : löschen (de) εσπεράντο : estingi (eo), forviŝi (eo), elŝalti (eo), skrapi (eo) (3) εσθονικά : kustutama (et) γαλλικά : effacer (fr), éteindre (fr), gommer (fr), radier (fr), biffer (fr) (3), s'éteindre (fr) (5) πορτογαλικά : apagar (pt), desligar (pt) (4) ρουμανικά : stinge (ro), șterge (ro) σλοβενικά : izbrisati (sl) τουρκικά : söndürmek (tr) φινλανδικά : raapia (fi), sammuttaa (fi)