ἀρχή

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	ἀρχή	αἱ	ἀρχαί
γενική	τῆς	ἀρχῆς	τῶν	ἀρχῶν
δοτική	τῇ	ἀρχῇ	ταῖς	ἀρχαῖς
αιτιατική	τὴν	ἀρχήν	τὰς	ἀρχᾱ́ς
κλητική ὦ!		ἀρχή		ἀρχαί
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ἀρχᾱ́
γεν-δοτ	τοῖν		ἀρχαῖν
1η κλίση, Κατηγορία 'ψυχή' όπως «ψυχή» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ἀρχή < ἄρχ(ω) + -ή

Ουσιαστικό

ἀρχή, -ῆς θηλυκό

1. εξουσία, κράτος, ανώτερη διοικητική θέση, υπούργημα

   ⮡  ἀρχή ἄνδρα δείξει (η εξουσία δείχνει την ποιότητα του άνδρα)

2. απαρχή

   εἴρηται, τὸ μὴ ἅμα ἀρχῇ πᾶν τέλος καταφαίνεσθαι (λένε πως η αρχή δεν αποκαλύπτει το τέλος ενός πράγματος) (Χρειάζεται επεξεργασία)

3. πρωταρχικό στοιχείο της φιλοσοφίας

   ⮡  Ἡράκλειτος τὴν ἀρχήν εἶναί φησι ψυχήν

   ※  2ος κε αιώνας ⌘ Ἀρριανός, Ἐπικτήτου Διατριβαί, 1, αναφερόμενος στον Αντισθένη

   Ἀντισθένης δ' οὐ λέγει; καὶ τίς ἐστιν ὁ γεγραφὼς ὅτι "'ἀρχὴ παιδεύσεως ἡ τῶν ὀνομάτων ἐπίσκεψις";

4. αφορμή, αιτία

   αὗται δὲ αἱ νέες ἀρχὴ κακῶν ἐγένοντο Ἕλλησί τε καὶ βαρβάροισι

5. πρώτα από όλα, κυρίως, κατ' αρχήν, πρωτίστως

   ⮡  ἀρχήν γὰρ ἐγὼ μηχανήσομαι... - πρωτίστως εγώ θα βρω τρόπο να...

   ⮡  ἐξ ἀρχῆς και κατ᾽ ἀρχάς (επιρρηματικά)

Άλλες μορφές

• δωρικός & βοιωτικός τύπος : ἀρχά
• λεσβιακός τύπος: ἄρχα

Εκφράσεις

• ἀρχὴ ἄνδρα δείκνυσι

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη ἄρχω

Πηγές

• ἀρχή - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• ἀρχή - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἀρχή - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.