Μετάβαση στο περιεχόμενο

ἀρχίδιον

Από Βικιλεξικό
Δείτε επίσης: ὀρχίδιον
 πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική τὸ ἀρχίδιον τὰ ἀρχίδι
      γενική τοῦ ἀρχιδίου τῶν ἀρχιδίων
      δοτική τῷ ἀρχιδί τοῖς ἀρχιδίοις
    αιτιατική τὸ ἀρχίδιον τὰ ἀρχίδι
     κλητική ! ἀρχίδιον ἀρχίδι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  ἀρχιδίω
γεν-δοτ τοῖν  ἀρχιδίοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'πρόσωπον' όπως «πρόσωπον» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
ἀρχίδιον < ἀρχ(ή) + υποκοριστικό επίθημα -ίδιον

Ουσιαστικό

[επεξεργασία]

ἀρχίδιον, -ου ουδέτερο

  1. (υποκοριστικό) ασήμαντη αρχή εξουσίας, ανάξιο υπούργημα, μια διοικητική θέση που δεν λογαριάζει κανείς
      5ος/4ος πκε αιώνας Ἀριστοφάνης, Ὄρνιθες, στίχ. 1111 (1111-1112) , δεύτερη παράβαση (ο Χορός απευθύνεται στους κριτές για το βραβείο). Κείμενο & Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greeklanguage.gr
    κἂν λαχόντες ἀρχίδιον εἶθ᾽ ἁρπάσαι βούλησθέ τι,
    ὀξὺν ἱερακίσκον εἰς τὰς χεῖρας ὑμῖν δώσομεν.
    κι αν σας λάχει μια θεσούλα και ποθήσετε αρπαγή,
    μες στα χέρια γερακάκι θα σας βάλουμε γοργό.
      Viral Κουτσούμπας στη Βουλή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ: «Πας τις λαχών αρχίδιον, είτα βούλεται αρπάσαι τι…» @in.gr 2025.07.04.
    Δηλαδή στα νεοελληνικά: ‘Μόλις κάποιος πάρει την παραμικρή εξουσία, αμέσως μετά αυτό που επιδιώκει είναι να αρπάξει, να βουτήξει κάτι’.
  2. αξιωματούχος κατώτερης βαθμίδας
      4ος πκε αιώνας Δημοσθένης, Περὶ τοῦ στεφάνου (Ὑπὲρ Κτησιφῶντος), 261
    ἐπειδὴ δ᾽ εἰς τοὺς δημότας ἐνεγράφης ὁπωσδήποτε, (ἐῶ γὰρ τοῦτο,) ἐπειδή γ᾽ ἐνεγράφης, εὐθέως τὸ κάλλιστον ἐξελέξω τῶν ἔργων, γραμματεύειν καὶ ὑπηρετεῖν τοῖς ἀρχιδίοις.
    • Και όταν έπειτα έγινε η εγγραφή σου στους δημότες, όπως τέλος πάντων έγινε -αυτό το αφήνω κατά μέρος-, όταν λοιπόν έγινε η εγγραφή, έσπευσες την ίδια στιγμή να διαλέξεις για τον εαυτό σου την πιο τιμητική απασχόληση, να υπηρετείς ως γραμματέας και κλητήρας ανθυποαξιωματούχων.
      Μετάφραση: Θ. Κ. Στεφανόπουλος @greek-language.gr Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
    • Όταν γράφτηκες στα μητρώα των δημοτών με κάθε δυνατό τρόπο (το αφήνω όμως αυτό), όταν λοιπόν γράφτηκες, διάλεξες το καλύτερο επάγγελμα, έγινες γραφιάς και κλητήρας, ένας κατώτερος δημόσιος υπάλληλος.(ΣτΕ: σε κατώτερους δημόσιους υπαλλήλους)
      Μετάφραση (2012): Α.Ι. Γιαγκόπουλος, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greeklanguage.gr

Εκφράσεις

[επεξεργασία]

Παράγωγα

[επεξεργασία]

Συγγενικά

[επεξεργασία]

Δείτε επίσης

[επεξεργασία]