Μετάβαση στο περιεχόμενο

ἡμισφαίριον

Από Βικιλεξικό
Δείτε επίσης: ημισφαίριο
 πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική τὸ ἡμισφαίριον τὰ ἡμισφαίρι
      γενική τοῦ ἡμισφαιρίου τῶν ἡμισφαιρίων
      δοτική τῷ ἡμισφαιρί τοῖς ἡμισφαιρίοις
    αιτιατική τὸ ἡμισφαίριον τὰ ἡμισφαίρι
     κλητική ! ἡμισφαίριον ἡμισφαίρι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  ἡμισφαιρίω
γεν-δοτ τοῖν  ἡμισφαιρίοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'πρόσωπον' όπως «πρόσωπον» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
ἡμισφαίριον < ἡμι- + σφαῖρ(α) + -ιον

Ουσιαστικό

[επεξεργασία]

ἡμισφαίριον, -ου ουδέτερο

  • (αστρονομία, γεωμετρία) το ήμισυ της σφαίρας
      4ος πκε αιώνας Ἀριστοτέλης, Προβλήματα (αμφίβολο)w Ὅσα περὶ τοὺς ἀνέμους, 26.54 @scaife.perseus
    Διὰ τί τὸν μὲν χειμῶνα πρωΐ ἀπὸ τῆς ἕω τὰ πνεύματα πνεῖ, τὸ δὲ θέρος δείλης καὶ ἀπὸ δυσμῶν ἡλίου; ἢ ὅτι ἃ ἡμῖν συμβαίνει τοῦ θέρους, ταῦτα τοῦ χειμῶνος τοῖς τὸ ἐναντίον τῆς γῆς ἡμισφαίριον οἰκοῦσιν, ἡμῖν δὲ τοῦ χειμῶνος πρωΐ καὶ ἀφ’ ἕω τὰ πνεύματα πνεῖ διὰ τὸ τὸν ἀέρα κάθυγρον ἐν τῇ νυκτὶ διακρίνεσθαι καὶ κινεῖσθαι τὸ πρωΐ ὑπὸ τοῦ ἡλίου, καὶ πρῶτον τὸν ἔγγιστα τοῦ ἡλίου.
      4ος πκε αιώνας Ἀριστοτέλης, Προβλήματα (αμφίβολο)w Ὅσα περὶ τὰ ἄψυχα, 16.2 @scaife.perseus
    Διὰ τί αἱ πομφόλυγες ἡμισφαίρια; ἢ διὰ τὸ ὡς ἀπὸ κέντρου πρὸς τὸν ἀέρα φέρεσθαι ἄνω ὁμοίως πάντη; ἀνάγκη δὲ τοῦτο ἡμισφαίριον εἶναι. τὸ κάτω δὲ ἡμισφαίριον ἀποτέμνεται ὑπὸ τοῦ ἐπιπέδου τοῦ ὑδατώδους, ἐν ᾧ τὸ κέντρον ἐστίν.
      4ος/3ος πκε αιώνας Ευκλείδης, Opticorum recensio Theonis, Chapter 27, @scaife.perseus
    Ἐὰν τὸ τῶν ὀμμάτων διάστημα ἔλασσον ἡ τῆς διαμέτρου τῆς σφαίρας, τὸ ὁρώμενον τῆς σφαίρας ἔλασσον ἡμισφαιρίου ὀφθήσεται.

Συγγενικά

[επεξεργασία]

Απόγονοι

[επεξεργασία]

ἡμισφαίριον (αρχαία ελληνικά)

νέα ελληνικά: ημισφαίριο
λατινικά: hemisphaerium
ιταλικά: emisfero
γερμανικά: Hemisphäre
παλαιά γαλλικά: emisphere
γαλλικά: hémisphère
αγγλικά: hemisphere