ἱζάνω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ἱζάνω < ἵζω + -άνω

Ρήμα

ἱζάνω

1. καθίζω, κάνω κάποιον να καθίσει

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 23 (Ψ. Ἆθλα ἐπὶ Πατρόκλῳ.), στίχ. 258 (στίχοι 257-259)

   Ἀχιλλεὺς | αὐτοῦ λαὸν ἔρυκε καὶ ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα, | νηῶν δ᾽ ἔκφερ᾽ ἄεθλα,

   τον λαόν εκράτησε ο Πηλείδης | και εις πλατύν γύρον έκαμε τα πλήθη να καθίσουν, | κι έβγαλε απ᾽ τα καράβια του του αγώνος τα βραβεία,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

2. εγκαθιστώ
3. ιδρύω
4. (αμετάβατο) κάθομαι
5. (γεωλογία) καθιζάνω
6. (μεταφορικά) (για ύπνο) «κάθομαι» πάνω στα μάτια, με παίρνει ο ύπνος

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 10 (Κ. Δολώνεια.), στίχ. 92 (στίχοι 91-92)

   πλάζομαι ὧδ᾽, ἐπεὶ οὔ μοι ἐπ᾽ ὄμμασι νήδυμος ὕπνος | ἱζάνει,

   ύπνος δεν κλει τα μάτια μου, κι εδώ πλανώμαι ως βλέπεις,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

Σύνθετα

• ἀφιζάνω
• ἀμφιζάνω
• διακαθιζάνω
• ἐφιζάνω
• ἐνιζάνω
• ἐπιιζάνω
• ἐπικαθιζάνω
• καθιζάνω
• μεθιζάνω
• παρακαθιζάνω
• παρυφιζάνω
• προκαθιζάνω
• προσιζάνω
• συνιζάνω
• ὑφιζάνω
• ὑπεριζάνω

Συγγενικά

• ἱζαίνω
• ἵζημα
• ἱζηματίας

• → και δείτε τη λέξη ἵζω

Πηγές

• ἱζάνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἱζάνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.