-η

Το περιεχόμενο αυτής της σελίδας χρειάζεται αναθεώρηση. Μπορείτε να βρείτε ή να αφήσετε σχόλια στη σελίδα συζήτησης «-η». Χρειάζεται αναθεώρηση για τους τομείς: Νέα ελληνικά, Μεσαιωνικά ελληνικά. Παραπομπές σε γραμματικές και λεξικά σε όλους τους τομείς. ‑‑Sarri.greek ♫ | 16:46, 6 Σεπτεμβρίου 2025 (UTC).

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	-η	οι	-ες
γενική	της	-ης	των	-ών
αιτιατική	τη(ν)	-η	τις	-ες
κλητική		-η		-ες
Κατηγορία όπως «νίκη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

-η < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική -η < αρχαία ελληνική -η

Προφορά

ΔΦΑ : /i/ και /ˈi/

τυπογραφικός συλλαβισμός : -η ή -ή

Επίθημα

-η, -ης ή -ή, -ής

1. κατάληξη θηλυκών ουσιαστικών από την αρχαία πρώτη κλίση

     ψυχή, αδερφή, νίκη

2. κατάληξη θηλυκού γένους επιθέτων από την αρχαία δεύτερη κλίση

     καλή, ξένη, όμορφη

3. κατάληξη θηλυκού γένους μετοχών από την αρχαία δεύτερη κλίση

     (με ή χωρίς καταβιβασμό) περιλαμβανόμενη, περιλαμβανομένη

     (σε ουσιαστικοποιημένα, πάντοτε με καταβιβασμό) ειμαρμένη, καθομιλουμένη, περισπωμένη

Σημειώσεις

• Ο καταβιβασμός του ήτα οφείλεται σε ιστορικούς λόγους. Το αρχαίο ήτα είχε δισυλλαβική ισχύ ως μακρό ανοιχτό ε [ɛː] και, λόγω του νόμου της τρισυλλαβίας, καθιστούσε τονισμό στην γραπτή προπαραλήγουσα αδύνατο.

Σύνθετα

• Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -η στο Βικιλεξικό
• Λέξεις της καθαρεύουσας με επίθημα -η στο Βικιλεξικό

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

-η < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική -η

Προφορά

ΔΦΑ : /i/ και /ˈi/

τυπογραφικός συλλαβισμός : -η ή -ή

Επίθημα

-η, -ῆς ή -ή, -ῆς

1. κατάληξη θηλυκών ουσιαστικών από την αρχαία πρώτη κλίση

     σκόνη

2. κατάληξη θηλυκού γένους επιθέτων από την αρχαία δεύτερη κλίση
3. κατάληξη θηλυκού γένους μετοχών από την αρχαία δεύτερη κλίση

Σύνθετα

• Μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις με επίθημα -η στο Βικιλεξικό

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

-η < παλαιότερος τύπος -ᾱ, με ιωνική τροπή [ɛː < aː] < πρωτοελληνική *-ā < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *-eh₂.. Σε ορισμένες διαλέκτους το -ᾱ διατηρήθηκε π.χ. δωρική διάλεκτος ἀρετά [a.ɾe.tǎː] για ἀρετή [a.ɾe.tɛ̌ː] ενώ στην αττική μετά τους φθόγγους ε [e], ι [i] και ρ [ɾ], έτσι έχουμε -ιᾱ, -εᾱ, -ρᾱ , -ιος, -ιᾱ, -τέος, -τέᾱ, χαρά.

Προφορά

ΔΦΑ : /ɛː/ και /ɛ̌ː/ (5^ος π.Χ. αιώνας Αττική)

ΔΦΑ : /e̝/ και /ˈe̝/ (1^ος μ.Χ. αιώνας Αιγυπτιακή)

ΔΦΑ : /i/ και /ˈi/ (4^ος μ.Χ. αιώνας Κοινή)

τυπογραφικός συλλαβισμός : -η ή -ή

Επίθημα

-η, -ῆς ή -ή, -ῆς

1. κατάληξη ουσιαστικών της πρώτης κλίσης

     δίκη, μήνη, βουλή

     Ἀμφιτρίτη, Ἀνδρομέδη, Πηνελόπη

2. προστίθεται σε ρηματικά θέματα που λήγουν σε σύμφωνα για τον σχηματισμό δραστικών ουσιαστικών
   1. προστίθεται στην βαθμίδα Ο του ρηματικού θέματος

        βάλλω (ρίχνω) > βολ- + -ή > βολή (ρίψη)

   2. προστίθεται στην μηδενική βαθμίδα του ρηματικού θέματος

        τυγχάνω > τύχ- + -η > τύχη

   3. προστίθεται στην βαθμίδα Ε του ρηματικού θέματος

        στέγω (στεγάζω) > στέγ- + -η > στέγη

3. κατάληξη θηλυκού γένους επιθέτων της δεύτερης κλίσης

     καλή, μεγάλη, μεγίστη

4. κατάληξη θηλυκού γένους μετοχών της δεύτερης κλίσης

     εἱμαρένη, ἐρωμένη, οὐλομένη

Άλλες μορφές

• -ᾱ (αιολικός, δωρικός)

Σύνθετα

• Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -η στο Βικιλεξικό
• Ελληνιστικές λέξεις με επίθημα -η στο Βικιλεξικό