Παράρτημα:Γραμματική (παλαιά γαλλικά)

Πτώσεις

Η λατινική είχε 6 πτώσεις: ονομαστική, γενική, δοτική, αιτιατική, κλητική, αφαιρετική (συν μία που χρησιμοποιούνταν με ονόματα πόλεων και νησιών, την τοπική).

Η αρχαία γαλλική είχε μόνο 2: - την πτώση του υποκειμένου (cas sujet), υπόλοιπο της παλιάς ονομαστικής - και την πτώση του αντικειμένου (cas régime, υπόλοιπο της παλιάς αιτιατικής.

Η cas sujet χρησιμοποιούνταν για κάθε τι που είχε σχέση με το υποκείμενο.

Η cas régime χρησιμοποιούνταν για όλες τις άλλες πτώσεις (γενική, δοτική, αιτιατική).

Αναλογικό s

Σε μερικές περιπτώσεις, μία πτώση μπορεί να γράφεται και με ένα τελικό s, όχι διότι αυτό είναι μέρος του θέματος της λέξης, αλλά γιατί ο ομιλητής μπερδεύει αυτή την κλίση με μια άλλη, η οποία περιλαμβάνει ένα τελικό s.

Παράδειγμα: μπορεί κανείς να γράψει pastres, αντί για pastre, μπερδεύοντας αυτή την κλίση με την πρώτη κλίση των αρσενικών ουσιαστικών (δείτε mur).

Ουσιαστικά

Κλίση των αρσενικών ουσιαστικών

Πρώτη κλίση

Σ' αυτήν περιλαμβάνονται τα περισσότερα αρσενικά ουσιαστικά. Παρουσιάζει εναλλαγή ενός τελικού s και την απουσία αυτού.

πτώση	ενικός	πληθυντικός
cas sujet	li s	li mur
cas régime	le mur	les murs

Δεύτερη κλίση

Σ' αυτήν περιλαμβάνονται μερικές λέξεις που προέρχονται από λατινικές που δεν είχαν s στην ονομαστική του ενικού (arbor, frater, liber, magister, pater, venter, vesper). Ένα αναλογικό s παρατηρείται αρκετές φορές.

πτώση	ενικός	πληθυντικός
cas sujet	li pere(s)	li pere
cas régime	le pere	les peres

Δείτε, για παράδειγμα, τις λέξεις arbre, frere, livre, maistre, pere, vespre...

Τρίτη κλίση

Σ' αυτήν περιλαμβάνονται λέξεις που προέρχονται από ανισοσύλλαβες λατινικές. Οι διαφορετικές μορφές προέρχονται από τη μετακίνηση του τόνου στη λατινική λέξη.

πτώση	ενικός	πληθυντικός
cas sujet	li pastre(s)	li pastor
cas régime	le pastor	les pastres

Μερικές φορές, εμφανίζεται κι εδώ ένα αναλογικό s.