θύω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί χρόνοι	Φωνή Eνεργητική	Φωνή Μέση & Παθητική
Ενεστώτας	θύω	θύομαι
Παρατατικός	ἔθυον	ἐθυόμην
Μέλλοντας	θύσω	θύσομαι, τυθήσομαι
Αόριστος	ἔθυσα	ἐθυσάμην & ἐτύθην
Παρακείμενος	τέθυκα	τέθυμαι
Υπερσυντέλικος	ἐτεθύκειν	ἐτεθύμην
Συντελ.Μέλλ.
επικός τύπος  παρατ. θῦον, δωρικός τύπος  μέλλ. θυσῶ, επικός τύπος  αόρ. α' θῦσα

Ετυμολογία

θύω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dʰewh₂- (καπνός, ομίχλη) συνδέεται με λατινική suffiō (υποκαίω, θυμιώ) και πιθανώς με λατινική fūmus, παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική дꙑмъ (dymŭ), αλβανική tym, σανσκριτική धूम (dhūmá) όλα που σημαίνουν καπνός

Ρήμα

θύω (παθητική φωνή: θύομαι)

1. θυσιάζω

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 9 (ι. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Τὰ περὶ Κίκονας, Λωτοφάγους καὶ Κύκλωπας.), στίχ. 231-232

   Ἔνθα δὲ πῦρ κήαντες ἐθύσαμεν ἠδὲ καὶ αὐτοὶ | τυρῶν αἰνύμενοι φάγομεν,

   Τότε ανάβοντας φωτιά, πρώτα θυσία τελούμε, ύστερα μόνοι μας, | κόβοντας τα τυριά, δειπνήσαμε,

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

2. γιορτάζω προσφέροντας θυσίες
3. είμαι μανιασμένος, αφηνιασμένος ή ταραγμένος
4. (μεταφορικά) σχίζω σε κομμάτια, κομματιάζω, ξεσχίζω

Συγγενικά

• ἀναθύω
• ἀντεπιθύω
• ἀντιθύω
• ἀποθύω
• ἐκθύω
• ἐπιθύω
• καταθύω
• μεταθύω
• προθύω
• θυώδης
• θυωρίς
• θυωρός
• συγκαταθύω
• συνθύω
• ὑπερθύω
• θύστης
• θυσία
• θυτέον
• θυτέος
• θυτήρ
• θυτήριον
• θυτήριος
• θύτης
• θυτικός
• θύτις
• θύτρια
• θύος

Πηγές

• θύω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• θύω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.