ξάγι

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	το	ξάγι	τα	ξάγια
γενική	του	ξαγιού	των	ξαγιών
αιτιατική	το	ξάγι	τα	ξάγια
κλητική		ξάγι		ξάγια
Οι καταλήξεις -ιού, -ια, -ιών προφέρονται με συνίζηση.
Κατηγορία όπως «τραγούδι» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ξάγι < μεσαιωνική ελληνική ξάγι < (ελληνιστική κοινή) ἐξάγιον < λατινικά exagium

Ουσιαστικό

ξάγι ουδέτερο

1. η αμοιβή που παρακρατά σε είδος, ως ποσοστό του καρπού, ο μύλος ή το ελαιοτριβείο για το άλεσμα

   ≈ συνώνυμα: αλεστικά

2. το δοχείο με το οποίο μετράει τα αλεστικά ο μυλωνάς

   Η φτώχεια μπορούσε ν' αλέση το φόρτωμά της χωρίς ν' αφήση ούτ' ένα ξάγι, κι ο τούρκος θα το συλλογίζουνταν αν γύρευε να δείξη την αδικιά του στο Λιάκο. (Μήτσος Χατζόπουλος, Ντόπιες ζωγραφιές: Ο ριζόμυλος)

3. μονάδα μέτρησης χωρητικότητας: δημητριακών (μισό κιλό), μεταξόσπορου (το 1/6 της ουγγιάς), μπαρουτιού, πυρίτιδας

   ≈ συνώνυμα: ζύγι

Άλλες μορφές

• ξάγιον
• ξάι
• αξάι

Συγγενικά

• ξαγιάζω

Μεταφράσεις

    ξάγι