ψάμμος

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	ψάμμος	οι	ψάμμοι
γενική	της	ψάμμου	των	ψάμμων
αιτιατική	την	ψάμμο	τις	ψάμμους
κλητική		ψάμμε (ψάμμο)		ψάμμοι
Κατηγορία όπως «διχοτόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

ψάμμος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική ψάμμος, σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική sable^[1]

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /ˈpsa.mos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : ψάμ‐μος

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

ψάμμος θηλυκό, μόνο στον ενικό

(ιατρική) τα αμμώδη άλατα στα ούρα όσων πάσχουν από ψαμμίαση
(σπάνιο) η άμμος

Συγγενικά[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

ψάμμος

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ ψάμμος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

	δυϊκός
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	ψάμμος	αἱ	ψάμμοι
γενική	τῆς	ψάμμου	τῶν	ψάμμων
δοτική	τῇ	ψάμμῳ	ταῖς	ψάμμοις
αιτιατική	τὴν	ψάμμον	τὰς	ψάμμους
κλητική ὦ!		ψάμμε		ψάμμοι
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ψάμμω
γεν-δοτ	τοῖν		ψάμμοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «νόσος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

ψάμμος < ψάμαθος ή απ' ευθείας από τα ψάω-ψήω-ψαίω

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

ψάμμος θηλυκό

οι κόκκοι της άμμου, αμμώδης έκταση, η αμμουδιά
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περὶ νούσων [νόσων], (De morbis i-iii), 4.55, p.604, @scaife.perseus
ἔστιν ὅτε λίθοι δύο ἢ καὶ πλείονες ἕτεροι σμικροὶ τρόπῳ τῷ αὐτῷ, ὥσπερ καὶ τὴν μίαν εἴρηκα, γίνονται· γίνεται δὲ καὶ ὑπὸ τοιούτου· ἐπὴν ὁ λίθος ξυμπαγῇ, καὶ βάθος γένηται ἐς τὴν κύστιν τῇ ψάμμῳ τῇ γενομένῃ χωρὶς, ἐλθούσης δὲ τῆς ψάμμου ὁ λίθος μὴ προσλάβῃ πρὸς ἑωυτῷ, ἀλλὰ βαρυτέρη καὶ πλείων γένηται, [ἢ] ὥστε μὴ πήγνυσθαι αὐτὴν πρὸς ἑωυτὴν, καὶ οὕτως δύο λίθοι γίνονται· γίνονται δὲ καὶ πλείονες τρόπῳ τῷ αὐτῷ, καὶ ξυγκρουομένων πρὸς ἀλλήλους ἐν τῇ κλονήσει περιθραύεται καὶ διουρέεται τὸ ψαμμῶδες.

※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 102.1
κατὰ γὰρ τοῦτό ἐστι ἐρημίη διὰ τὴν ψάμμον.
γιατί σ᾽ εκείνα τα μέρη είναι έρημος εξαιτίας της άμμου.

Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
έρημος της Λιβύης
※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 32.4
τὰ δὲ ὑπὲρ θαλάσσης τε καὶ τῶν ἐπὶ θάλασσαν κατηκόντων ἀνθρώπων, [τὰ κατύπερθε] θηριώδης ἐστὶ ἡ Λιβύη· τὰ δὲ κατύπερθε τῆς θηριώδεος ψάμμος τέ ἐστι καὶ ἄνυδρος δεινῶς καὶ ἔρημος πάντων.
αλλά πέρα από τη θάλασσα και από τους ανθρώπους που κατοικούν κοντά στη θάλασσα, η Λιβύη είναι γεμάτη θηρία· και πέρα από την περιοχή των θηρίων είναι όλο άμμος, φοβερή ξηρασία και δεν υπάρχει ψυχή.

Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

※ 1ος/2ος κε αιώνας Αρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις, 3.3.3
ἐντεῦθεν δὲ ἐς τὴν μεσόγαιαν ἐτράπετο, ἵνα τὸ μαντεῖον ἦν τοῦ Ἄμμωνος. ἔστι δὲ ἐρήμη τε ἡ ὁδὸς καὶ ψάμμος ἡ πολλὴ αὐτῆς καὶ ἄνυδρος.
Από εκεί στράφηκε προς το εσωτερικό, όπου ήταν το μαντείο του Άμμωνα. Ο δρόμος είναι έρημος και κατά το μεγαλύτερο μέρος αμμώδης και άνυδρος.

Μετάφραση (1986), Θ.Χ. Σαρικάκης, @greek‑language.gr

Παροιμίες[επεξεργασία]

(για δήλωση πολύ μεγάλου αριθμού πραγμάτων) ψάμμος ἀριθμὸν περιπέφευγεν
※ 6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Πίνδαρος^w, Ὀλυμπιονίκαις^w, 2. Ἱέρωνι Συρακοσίῳ κέλητι, 98 (2.98-2.100)
ἐπεὶ ψάμμος ἀριθμὸν περιπέφευγεν, | καὶ κεῖνος ὅσα χάρματ᾽ ἄλλοις ἔθηκεν, | τίς ἂν φράσαι δύναιτο;
μα της άμμου οι κόκκοι αμέτρητοι είναι, | κι όσες εκείνος έδωσε χαρές στους άλλους | ποιος θα μπορούσε να τις αριθμήσει;

Μετάφραση (2004), Γιάννης Οικονομίδης, @greek‑language.gr
( για ανάξιο λόγου πράγμα ή για κάτι που είναι μάταιο) ἐκ ψάμμου σχοινίον πλέκειν

Δείτε επίσης[επεξεργασία]

ψάμαθος

Πηγές[επεξεργασία]

ψάμμος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
ψάμμος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

[1] ψάμμος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[1]

ψάμμος

Πίνακας περιεχομένων

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Παροιμίες[επεξεργασία]

Δείτε επίσης[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

ψάμμος

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Συγγενικά[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Παροιμίες[επεξεργασία]

Δείτε επίσης[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης

Αναζήτηση