δίζημαι

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Αρχαία ελληνικά (grc)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

δίζημαι < λείπει η ετυμολογία

Ρήμα[επεξεργασία]

δίζημαι επικός & ιωνικός τύπος , (αποθετικό ρήμα που απαντά μόνο σε ορισμένους τύπους)

  1. αναζητώ, επιδιώκω
    ※  8ος αιώνας   Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 11 (λ. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Νέκυια.), στίχ. 100
    «Νόστον δίζηαι μελιηδέα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ·
    «Τον νόστο σου γυρεύεις, γλυκόν σαν μέλι, Οδυσσέα περίφημε.
    Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
  2. αναζητώ, ζητώ πληροφορίες, εξετάζω
    ※  6ος/5ος↑ αιώνας Ηράκλειτος, Απόσπασμα, 101, @scaife.perseus
    ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν.
    Αναζήτησα τον εαυτό μου.
    Μετάφραση λέξεων: Βικιλεξικό.
    5ος αιώνας   Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 41.1
    ταῦτα ἐπιλεξάμενος ὁ Πολυκράτης καὶ νόῳ λαβὼν ὥς οἱ εὖ ὑπετίθετο ὁ Ἄμασις, ἐδίζητο ἐπ᾽ ᾧ ἂν μάλιστα τὴν ψυχὴν ἀσηθείη ἀπολομένῳ τῶν κειμηλίων, διζήμενος δ᾽ εὕρισκε τόδε·
    Τα διάβασε αυτά ο Πολυκράτης, σκέφτηκε ότι ήταν σωστή η συμβουλή του Άμαση, και έπιασε να εξετάζει ποιός από τους θησαυρούς του θα του πλήγωνε την ψυχή πιο πολύ αν τον έχανε· και εξετάζοντας κατέληξε στο εξής:
    Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
  3. (+ απαρέμφατο) προσπαθώ να κάνω κάτι, επιθυμώ, ποθώ να κάνω κάτι
    5ος αιώνας   Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 6 (Ἐρατώ), 52.6
    ὑποθέσθαι δὲ τοῦτον τὸν Πανίτην τάδε τοῖσι Λακεδαιμονίοισι, φυλάξαι τὴν γειναμένην ὁκότερον τῶν παιδίων πρότερον λούει καὶ σιτίζει· καὶ ἢν μὲν κατὰ ταὐτὰ φαίνηται ἀεὶ ποιεῦσα, τοὺς δὲ πᾶν ἕξειν ὅσον τι καὶ δίζηνται καὶ θέλουσι ἐξευρεῖν,
    ο Πανίτης αυτός έδωσε στους Λακεδαιμόνιους την εξής ιδέα: να παραφυλάξουν τη μάνα που τα γέννησε ποιό από τα δυο παιδιά λούζει και βυζαίνει πρώτο· κι αν φανεί ότι κρατά πάντοτε την ίδια σειρά, οι Λακεδαιμόνιοι θα ᾽χουν όλα όσα αποζητούν και θέλουν να βρουν·
    Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
  4. (+ απαρέμφατο + αιτιατική) απαιτώ
    5ος αιώνας   Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 7 (Πολύμνια), 103.2
    εἰ γὰρ κείνων ἕκαστος δέκα ἀνδρῶν τῆς στρατιῆς τῆς ἐμῆς ἀντάξιός ἐστι, σὲ δέ γε δίζημαι εἴκοσι εἶναι ἀντάξιον·
    Γιατί, αν ο καθένας από κείνους είναι σε θέση ν᾽ αντιμετωπίσει δέκα άντρες απ᾽ το δικό μου στρατό, τότε μπορώ να έχω την απαίτηση από σένα να ᾽σαι σε θέση να τα βγάλεις πέρα με είκοσι·
    Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

Συνώνυμα[επεξεργασία]

Παράγωγα[επεξεργασία]

Σύνθετα[επεξεργασία]

Κλίση[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]