αίσθηση

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	αίσθηση	οι	αισθήσεις
γενική	της	αίσθησης*	των	αισθήσεων
αιτιατική	την	αίσθηση	τις	αισθήσεις
κλητική		αίσθηση		αισθήσεις
* παλιότερος λόγιος τύπος, αισθήσεως
Κατηγορία όπως «δύναμη» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

αίσθηση < αρχαία ελληνική αἴσθησις < αἰσθάνομαι < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *h₂ewisd- < *h₂ew- (βλέπω, παρατηρώ)

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈe.sθi.si/

Ουσιαστικό

αίσθηση θηλυκό

1. λειτουργία του οργανισμού με την οποία προσλαμβάνονται τα ερεθίσματα του εξωτερικού περιβάλλοντος (όραση, ακοή, αφή, γεύση, όσφρηση)
2. η εντύπωση που δημιουργείται από τις αισθήσεις, το αίσθημα

   ↪ Δεν αντέχει την αίσθηση του κρύου νερού στην πλάτη.

3. γνώση και ευαισθησία σχετικά με κάτι, η ικανότητα αντίληψης και αξιολόγησης

   ↪ η αίσθηση του ωραίου, η αίσθηση του μέτρου

4. εντύπωση, όχι απαραιτήτως θεμελιωμένη

   ↪ Αυτός ο άνθρωπος μου δίνει την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά μαζί του.

   • κάνω αίσθηση: εντυπωσιάζω
5. προαίσθημα

Εκφράσεις

• αίσθηση του χιούμορ: η ικανότητα του να εκφράζεται ή/και να αντιλαμβάνεται κάποιος το χιούμορ
• έκτη αίσθηση: η διαίσθηση
• χάνω τις αισθήσεις μου: λιποθυμώ
• ξαναβρίσκω τις αισθήσεις μου: συνέρχομαι από λιποθυμία

Συγγενικά

• αισθησιακός
• αισθησιασμός
• αισθητικά (αισθητικώς)
• αισθητική
• αισθητικός
• αισθητός/ή
• αισθαντικός
• αισθητήριος
• αίσθημα
• αισθηματικός
• αισθητήριο
• αισθητήρες

Σύνθετα

• αισθησιαρχία
• αισθησιοκρατία
• αναισθησία
• διαίσθηση
• ευαισθησία
• καλαισθησία
• παραίσθηση
• προαίσθηση
• συναίσθηση
• ψευδαίσθηση

Μεταφράσεις

    λειτουργία του οργανισμού

αγγλικά : sense (en)

    η εντύπωση που δημιουργείται από τις αισθήσεις, το αίσθημα

→ δείτε τη λέξη αίσθημα

    γνώση και ευαισθησία σχετικά με κάτι

αγγλικά : sense (en), sensation (en)

    προαίσθημα

→ δείτε τη λέξη προαίσθημα

Μεταφράσεις προς κατάταξη κατά έννοια

• γαλλικά : sens ^(fr) (1-2), sensation ^(fr) (3)
• εβραϊκά : חוש ^(he), תחושה ^(he), הרגשה ^(he)
• φινλανδικά : aisti ^(fi)

Πηγές

• αίσθηση - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας