στῖφος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

στῖφος < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

στῖφος, -εος/ -ους ουδέτερο

1. στρατιωτικό σώμα ανδρών σε πυκνή παράταξη, φάλαγγα

   ※ 5ος↑ αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 9 (Καλλιόπη), 70.4

   οἱ δὲ βάρβαροι οὐδὲν ἔτι στῖφος ἐποιήσαντο πεσόντος τοῦ τείχεος, οὐδέ τις αὐτῶν ἀλκῆς ἐμέμνητο,

   Κι οι βάρβαροι, απ᾽ τη στιγμή που έπεσε το τείχος, δε σχημάτισαν πια πυκνή φάλαγγα, κι όλοι τους ξαστόχησαν την πολεμική αρετή τους,

   Μετάφραση (1995): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

2. (για πλοία) παράταξη πλοίων πολύ κοντά το ένα με το άλλο

   ※  6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Πέρσαι, στίχ. 366 (364-366)

   εὖτ᾽ ἂν φλέγων ἀκτῖσιν ἥλιος χθόνα | λήξῃ, κνέφας δὲ τέμενος αἰθέρος λάβῃ, | τάξαι νεῶν στῖφος μὲν ἐν στοίχοις τρισίν,

   • Σαν παύσουν να φλογίζουνε του ήλιου οι αχτίνες | τη γη, κι απλώσει το σκοτάδι στον αιθέρα, | σε τρεις σειρές να τάξουν τα πολλά καράβια,

     Μετάφραση (1930): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Εστία @greek‑language.gr

   • Μόλις ο φλογερός ο ήλιος πάψη | τη γη με της αχτίνες του να καίη | κ' εις τα αιθέρια πλάτη το σκοτάδι απλωθή, |σε τρεις γραμμές να βάλουν, τη μια πίσω στην άλλη, πυκνά πλοία

     Μετάφραση (1910): Ιωάννης Ζερβός

3. (μεταφορικά) (ελληνιστική σημασία) πληθώρα, μεγάλο πλήθος

   ※  1ος↓ αιώνας Φίλων ο Ιουδαίος, Περί συγχύσεως διαλέκτων, De Confusione Linguarum, 193 @scaife.perseus

   ἀλλ’ ἔστιν ἡ σπουδὴ διαλῦσαι τὸ κακίας στῖφος, τὰς ὁμολογίας αὐτῆς ἀκυρῶσαι, τὴν κοινωνίαν ἀνελεῖν,

   ※  1ος↓ αιώνας Φίλων ο Ιουδαίος, Περὶ τοῦ πάντα σπουδαῖον ἐλεύθερον εἶναι, Quod Omnis Probus Liber Sit, 74 @scaife.perseus

   κατὰ δὲ τὴν βάρβαρον, ἐν ᾗ πρεσβευταὶ λόγων καὶ ἔργων, πολυανθρωπότατα στίφη καλῶν καὶ ἀγαθῶν ἐστιν ἀνδρῶν·

   ※  1ος/2ος↓ αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι/Πελοπίδας, 18.2, pp 384, @scaife.perseus

   τὸ δʼ ἐξ ἐρωτικῆς φιλίας συνηρμοσμένον στῖφος ἀδιάλυτον εἶναι καὶ ἄρρηκτον, ὅταν οἱ μὲν ἀγαπῶντες τοὺς ἐρωμένους, οἱ δὲ αἰσχυνόμενοι τοὺς ἐρῶντας ἐμμένωσι τοῖς δεινοῖς ὑπὲρ ἀλλήλων.

   ※  4ος/5ος↓ αιώνας ⌘ Κύριλλος Α΄ Αλεξανδρείας, In XII Prophetas Commentary joel Book 2 Paragraph 6 (joel.2.6), @scaife.perseus

   Ἐξελάσας δὲ καὶ ἐξ ἡμῶν αὐτῶν τὴν ἀκρίδα Κριστὸς, φημὶ δὴ τὴν νοητὴν, τὰ παμμόχθηρα δηλονότι τῶν δαιμονίων στίφη, κατηφάνισεν αὐτὰ, καθεὶς οἱονείπως εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης·

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη στείβω

Πηγές

• στῖφος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• στῖφος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.