ἐρικυδής

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ἐρικυδής	τὸ	ἐρικυδές
γενική	τοῦ/τῆς	ἐρικυδοῦς	τοῦ	ἐρικυδοῦς
δοτική	τῷ/τῇ	ἐρικυδεῖ	τῷ	ἐρικυδεῖ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ἐρικυδῆ	τὸ	ἐρικυδές
κλητική ὦ!		ἐρικυδές		ἐρικυδές
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ἐρικυδεῖς	τὰ	ἐρικυδῆ
γενική	τῶν	ἐρικυδῶν	τῶν	ἐρικυδῶν
δοτική	τοῖς/ταῖς	ἐρικυδέσῐ(ν)	τοῖς	ἐρικυδέσῐ(ν)
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ἐρικυδεῖς	τὰ	ἐρικυδῆ
κλητική ὦ!		ἐρικυδεῖς		ἐρικυδῆ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ἐρικυδεῖ	τὼ	ἐρικυδεῖ
γεν-δοτ	τοῖν	ἐρικυδοῖν	τοῖν	ἐρικυδοῖν
3η κλίση, Κατηγορία 'συνεχής' όπως «συνεχής» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ἐρικυδής < ἐρι- + -κυδής (κῦδος)

Επίθετο

ἐρικυδής, -ής, -ές, υπερθετικός : ἐρικυδέστατος

1. πολύ ένδοξος, πολύ διάσημος

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 14 (Ξ. Διὸς ἀπάτη.), στίχ. 327 (326-328)

   οὐδ᾽ ὅτε Δήμητρος καλλιπλοκάμοιο ἀνάσσης, | οὐδ᾽ ὁπότε Λητοῦς ἐρικυδέος, οὐδὲ σεῦ αὐτῆς, | ὡς σέο νῦν ἔραμαι καί με γλυκὺς ἵμερος αἱρεῖ.»

   ή της ωραίας Δήμητρος μου άρεσαν τα κάλλη | ή της περίλαμπρης Λητούς, ή πρώτα τα δικά σου, | καθώς για σε πόθος γλυκός με συνεπαίρνει τώρα».

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

2. υπέροχος, λαμπρός, πλούσιος

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 24 (Ω. Ἕκτορος λύτρα.), στίχ. 802 (801-803)

   χεύαντες δὲ τὸ σῆμα πάλιν κίον· αὐτὰρ ἔπειτα | εὖ συναγειρόμενοι δαίνυντ᾽ ἐρικυδέα δαῖτα | δώμασιν ἐν Πριάμοιο, διοτρεφέος βασιλῆος.

   Και αφού το μνήμα ετοίμασαν, συναθροισθήκαν όλοι | με τάξιν και εκάθησαν στο θαυμαστό τραπέζι | μέσα στα υψηλά δώματα του σεβαστού Πριάμου.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 20 (υ. Τὰ πρὸ τῆς μνηστηροφονίας.), στίχ. 280 (279-280)

   Οἱ δ᾽ ἐπεὶ ὤπτησαν κρέ᾽ ὑπέρτερα καὶ ἑρύσαντο, | μοίρας δασσάμενοι δαίνυντ᾽ ἐρικυδέα δαῖτα·

   Οι άλλοι πάλι στο παλάτι, ψημένα πια τα πανωκρέατα, τα τράβηξαν | απ᾽ τη φωτιά, τα μοιραστήκαν μεταξύ τους, απολαμβάνοντας το πλούσιο γεύμα.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

3. ακμαίος, ο γεμάτος ζωή

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 11 (Λ. Ἀγαμέμνονος ἀριστεία.), στίχ. 225 (225-226)

   αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἥβης ἐρικυδέος ἵκετο μέτρον, | αὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ᾽ ὅ γε θυγατέρα ἥν·

   και ότ᾽ έφθασε της ζηλευτής νεότητος στο άνθος, | του έδωκε την κόρην του σιμά του να τον έχει,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  7ος↑ αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Θεογονία, 988 (988-991)

   τόν ῥα νέον τέρεν ἄνθος ἔχοντ᾽ ἐρικυδέος ἥβης | παῖδ᾽ ἀταλὰ φρονέοντα φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη | ὦρτ᾽ ἀνερειψαμένη, καί μιν ζαθέοις ἐνὶ νηοῖς | νηοπόλον μύχιον ποιήσατο, δαίμονα δῖον.

   Αυτόν, σαν είχε ακόμα φρέσκο το απαλό λουλούδι της ξακουστής της νιότης, | ένα παιδί με σκέψεις τρυφερές, η Αφροδίτη | που αγαπάει τα χαμόγελα τον σήκωσε αναρπάζοντάς τον και στα βάθη των πανίερων των ναών της | φύλακα τον έκανε, δαίμονα θείο.

   Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη κῦδος

Πηγές

• ἐρικυδής - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἐρικυδής - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.