Χρήστης:Sarri.greek/Somavera

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Sarri.greekσυζήτηση - help:βοήθεια - mygoogle - PAWS - ref@en.wikt - fonts@en - audio@en - ετυμολογία - μοντέλα - λεξικογραφία -  
εργασίες - lab - εκφρ - tAr - t4.t5 - mS.tS - menu - ΣΥΖ&ΒΚΔΜ

Λεξικό Σομαβέρα. Γλώσσες: δημώδη ελληνικά 17ου αιώνα (πρώιμη ελληνική ή όψιμη μεσαιωνική) - ιταλικά. Διπλής κατεύθυνσης.


«Θησαυρός» δημώδους ελληνικής και ιταλικής γλώσσας. 1η έκδοση στο Παρίσι, 1709. → δείτε #Τίτλος

Συγγραφέας[επεξεργασία]

Όνομα του λεξικογράφου γαλλικό και αποδόσεις σε άλλες γλώσσες

  • γαλλικά: Alexis de Sommevoire (Αλεξίς ντε Σομβουάρ)
  • ιταλικά: Alessio da Somavera (Αλέσιο ντα Σομαβέρα)
  • ελληνικά, μεταγραφή από κεφαλαία: Αλέξιος Σουμαβέραιος @anemi. Ἀλέξιος ὁ Σουμαβέραιος? Σουμαβεραῖος?

Βιογραφικό[επεξεργασία]

  • Γάλλος. μοναχός καπουτσίνος wEN
  • ιεραπόστολος (missionario) στην Ελλάδα, επί περίπου 40 χρόνια, ασχολείται με τη διδασκαλία των Καπουτσίνων στην Ecole des Jeunes de langues της Κωνσταντινούπολης (#Διατσέντος)
  • θάνατος, πριν από το 1709, έτος έκδοσης του Λεξικού και μετά το 1690.

Άλλοι επιμελητές: Συλλογική εργασία ιεραποστόλων. (όπως περιγράφεται στον Πρόλογο από τον επιμελητή της έκδοσης Thomas le Père (στα γαλλικά).

κορυφή σελίδας - top of page

Τίτλος[επεξεργασία]

https://books.google.gr/books?id=sS5EAAAAcAAJ&pg=PP8 τίτλος (gr)

ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΡΑΓΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΗΓΟΥΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΡΩΜΑΙΚΟΝ ΚΑΙ ΦΡΑΓΚΙΚΟΝ ΠΛΟΥΣΙΩΤΑΤΟΝ, ΟΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ
Πρῶτον ὅλαις τῇς λέξες ὡραμάϊ τ Ρωμαί[ι]κης ϗ΄ τ Φράγκικης Γλώσσας, ϗ΄ μάλιϛα τῇς ἰδί[?]αλεξίαις.
Δεύτερο, ἄλλαις πολλαις ἑλληνικαῖς λέξες , μάλιϛα ἐκ[?]ναις ὁπȣ̂ ἐ[?][?]ζȣν τ Γραμματικῆς , τ Φιλοσοφίας ϗ΄ τ Θεολογίας.
Τρίτον, κάποια ξεχωριϛὰ κατάϛιχα , ϗ΄ ἄλλα μικρὰ κεφάλαια πολλὰ ὠφέλιμα ϗ΄χριαζȢ́μ[?][?]α.
Ε῎ργον ὀψίγονον ἀπὸ τ Πατέρα ΑΛΕΞΙΟΝ τ ΣΟΥΜΑΒΕΡΑΙΟΝ ΚαϖȢτζίνον Φραντζέζον, Μισιονάριον Α᾿ποϛόλικον , ϗ΄ ΚȢϛόδες ὁλωνῶν μας τ Μισιόνων τ Ε῾λλάδας.
Καὶ ϛὸ φα[ι?]νώμ[?][?]ον βαλμένον ἀπὸ τ Πατέρα ΘΩΜΑΖΟΝ ΠΑΡΙΤΖΙΝΟΝ, Μισιονάριον Α᾿ποϛόλικον τȣ̂ ἰδίȣ σχήματος.
Α᾿φιερώνεται τȣ̂ ἐκλαμϖρότατȣ Α῎ρχοντα Η῾γȣμένȣ ΜΠΙΝΟΙΩΝΗ.
Στὸ Παρίτζι. Α᾿πὸ τ Τυπωγραφί[?]ν τȣ̂ ΜΙΧΑΗΛ ΓΚΙΝΙΑΡΔ ϛὴν ῥύμ[?][?] τȣ̂ ἁγίου Γιάκȣμȣ , ἀπὸ κάτω ϛό σημάδι τȣ̂ μέγα Ιωα[?]νη.
Πȣλ[?]έται ϗ΄ ὅλας ϛήν Μαρσίλιαν εἰς τὸν ΠΕΤΡΟΝ ΚΑΡΙ, κοντά ϛὸν λυμηῶνα.
͵α ψ΄ θ΄.
ΜΕ ΠΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΚΟΝ ΘΕΛΗΜΑ.

Μεταγραφή: μισιονάριος = missionario, ιεραπόστολος ωραμάϊ? εστίζουν?

[κεφαλαία:] Θησαυρός της ρωμα(ϊ)κής και της φράγκικης γλώσσας, ήγουν λεξικόν ρωμα(ϊ)κόν και φράγκικον/(φραγκικόν) πλουσιώτατον, οπού περιέχει
Πρώτον, όλες τις λέξεις [ωραμαί ..?au ρωμαϊ?] της Ρωμαίικης και της Φράγκικης Γλώσσας, [εννοεί τα ιταλικά] και μάλιστα της ιδι?αλεξίες [εννοεί: ιδιολεξίες, ιδιολέκτους, ιδιωματισμούς]
Δεύτερο, άλλες πολλές ελληνικές λέξεις, μάλιστα εκείνες οπού !εστίζουν? της Γραμματικής, της Φιλοσοφίας και της Θεολογίας.
Τρίτον, κάποια ξεχωριστά κατάστιχα, και άλλα μικρά κεφάλαια πολλά (πολύ) ωφέλιμα και χρειαζούμενα.
Έργον οψίγονον (posthumus, μεταθανάτιο) από τον πατέρα Αλέξιον τον Σουμαβεραίον Καπουτζίνον Φραντζέζον, Mισιονάριον Αποστόλικον (αποστολικόν), και Κουστόδες όλωνών μας των Μισιόνων της Ελλάδας.
Και στο φαινόμενον βαλμένον από τον πατέρα Θωμαζον Παριτζινό?ν, Mισιονάριον Αποστόλικον (αποστολικόν) του ιδίου σχήματος.
Αφιερώνεται του εκλαμπρότατου Άρχοντα Ηγουμένου Μπινοιώνη [Bignon].
Στο Παρίτζι (Παρίσι). Από το Τυπογραφείον του Μιχαήλ Γινιάρδ στην ρύμην (στην οδό) του αγίου Γιάκουμου, από κάτω στο [κάτω από το) σημάδι του μέγα Ιωάννη.
Πουλιέται κ' όλας (κιόλας) στην Μαρσίλιαν (Μασσαλί) εις τον Πέτρον Κάρι, κοντά στον λιμένα?
1000, 700, 9 (ελληνική αρίθμηση για το έτος 1709).
[κεφαλαία:] Με προνόμιον και βασιλικόν θέλημα.

κορυφή σελίδας - top of page

https://books.google.gr/books?id=sS5EAAAAcAAJ&pg=PP9 τίτλος (it) Ιταλικά [ſ = s] cioè = id est, in altre parole / ciò è = αυτό είναι

TESORO DELLA LINGUA GRECA-VOLGARE ED ITALIANA CIOE RICCHISSIMO DIZZIONARIO GRECO-VOLGARE ED ITALIANO CHE CONTIENNE
Primo, quaſi tutte le Dizzioni della Lingua Greca-Volgare ed Italiana , e principalmente le proprie Dizzioni d'ambidue queſte due Lingue.
Secondo, molte altre Dizzioni letterali, particolarmente quelle che appartengono alla Grammatica, la Filoſofia , e la Teologia.
Terzo, certe particolari notationi , ed altri piccoli Capitoli , molto utili, e neceſſarii.
Opera poſtuma dal Padre ALESSIO DA SOMAVERA, Capucino Franceſe, Miſſionario Apoſtolico, e Cuſtode di tutte le noſtre Miſſioni di Grecia.
E poſta in luce dal Padre TOMASO DA PARIGI, Miſſionario Apoſtolico, del medeſimo Ordine.
Dedicato all'illuſtriſſimo Abbáte BIGNON.
PARIGI, Appreſſo MICHELE GUIGNARD , nella ſtrada di San Giacomo all'inſegna di San Giouanni.
E ſi vende ancora in Marſiglia, appreſſo PIETRO CARI, nel Porto.
M. DCC. IX.
CON PRIVILAGIO REGIO.

Απόδοση από τα ιταλικά. custode (ομάδα από, φύλακες, παρατηρητές) posto in luce @linguee posto (wikt:en:porre) που ήρθε στο φώς = που δημιουργήθηκε. Giouanni = Giovanni.

[κεφαλαία:] Θησαυρός της γλώσσας της ελληνικής δημώδους και ιταλικής το οποίον (ο οποίος είναι) πλουσιότατο λεξικό ελληνικό δημώδες και ιταλικό, που περιέχει
Πρώτον, σχεδόν όλες τις εκφράσεις της δημώδους ελληνικής γλώσσας και της ιταλικής, και κυρίως τις χαρακτηριστικές/ιδιαίτερες εκφράσεις και σε ambidue? αυτές τις δύο γλώσσες.
Δεύτερον, πολλές άλλες εκφράσεις ?κυριολεκτικές? (letterali, letterale) ιδίως εκείνες που ανήκουν/αφορούν τη Γραμματική, τη Φιλοσοφία και τη Θεολογία.
Τρίτον, κάποιες ξεχωριστές σημειώσεις/παρατηρήσεις, και άλλα μικρά κεφάλαια, πολύ χρήσιμα και απαραίτητα.
Έργο μεταθανάτιο από τον Αλέσιο ντα Σομαβέρα, Καπουτσίνο Φραντσέζο, Μισιονάριο Αποστολικό, και 'Κουστόντε' (της ομάδας) όλων μας των Μισιόνων της Ελλάδας.
Ήρθε στο φως (δημιουργήθηκε) από τον πατέρα Τομάζο ντα Παρίτζι (Θωμά τον εκ Παρισίων), Μισιονάριο Αποστολικό του ιδίου σχήματος.
Αφιερωμένο στον εκλαμπρότατο Αββά Μπινιόν.
ΠΑΡΙΣΙ. Εκ του τυπογραφείου (τυπώθηκε) Μισέλ Γκινάρ, στην οδό του Σαν Τζάκομο υπό την επιγραφή Σαν Τζοβάνι.
Πωλείται επίσης στη Μαρσίλια (Μασσαλία), στο τυπογραφείο [του] Πιέτρο Κάρι, στο λιμάνι.
1000. 700. 09. (λατινική αρίθμηση για το έτος 1709)
[κεφαλαία:] Με προνόμιο βασιλικό.

κορυφή σελίδας - top of page

Πηγές[επεξεργασία]

Μπαμπινιώτης[επεξεργασία]

{{Π:Μπαμπινιώτης 2002}}, Λεξικογραφικό επίμετρο, σελ.2009-2010 [τα παραδείγματα σε πλάγια, πολυτονικό]

  • → δείτε μεσαιωνικά, λήμμα θωριά

Από τα λεξικά τού 18ου αι. το πιο σημαντικό και πρωτοποριακό για την εποχή του είναι το λεξικό τού ρωμαιοκαθολικού μοναχού και ιεραποστόλου πατρός Alessio da Somavera. Εκδόθηκε το 1709 στο Παρίσι με τίτλο Θησαυρὸς τῆς Ρωμαϊκῆς καὶ τῆς Φράγκικης Γλώσσας, ἤγουν Λεξικὸν Ρωμαϊκον καὶ Φράγκικον.[μεταγράφει από κεφαλαία] Πρόκειται για ελληνοϊταλικό και ιταλοελληνικό λεξικό, το οποίο λόγω τού πλούσιου νεοελληνικού λημματολογίου του απετέλεσε σημείο αναφοράς και πηγή υλικού για τους μετέπειτα λεξικογράφους και τους μελετητές τής νεοελληνικής γλώσσας. Κι αυτό, γιατί περιλαμβάνει λέξεις τής απλής προφορικής γλώσσας τής εποχής, χρήσεις των λέξεων σε φράσεις, ιδιωτισμούς («ιδιολεξίες»), λέξεις από διάφορες διαλέκτους-ιδιώματα τής Ελλάδας και λέξεις-όρους από την περιοχή τής γραμματικής, τής φιλοσοφίας και τής θεολογίας Συχνά στο ελληνικό λήμμα, προτού δώσει την απόδοση στα Ιταλικά, δίνει συνώνυμα π χ «ἱερέας, ὁ, ἱερεύς, ὁ, παπάς, ὁ, λείτουργος (sic), ὁ, sucerdote, prete» Και το κυριότερο δίνει πληθώρα φράσεων (υπό μορφήν λημμάτων εντεταγμένων στο ανάλογο λήμμα), από τις οποίες φαίνεται ο πλούτος των χρήσεων σε κύρια λήμματα Έτσι λ χ. στο λ. θωριά (εμφάνιση, όψη, χρώμα) δίδονται πάνω από 84 χρήσεις-φράσεις με ερμηνεύματα στην Ιταλική και παραδείγματα π χ «ἀναμμένη θωριά, ἄστατη, φευγάτη, ξεπλυμένη, ἄσχημη, γεμάτη, σωστή, ζωντανή, θλιβερή, καθαροφωτερή, νόστιμη, ὄμορφη, σταθερή, φτιασμένη, φυσική, κατάστιχον τῶν θωριῶν τῆς βαφῆς εἰς τὸ μερικόν, αἱμάτου θωριά, ἄσπρη σὰν τὸ ἀλάβαστρον, ἄσπρη σὰν τὸ γάλα, γαλακτερή, ἄσπρη σὰν τὸ ἐλεφάντινον, ἄσπρη σὰν τὸ χιόνι, χιονωτή, ἀσπρόχλωμη, τοῦ κρόκου τοῦ αὐγοῦ, βαθυὰ θωριά, τὸ βαθύ, τὸ γαλάζιον, τὸ γερανιόν, τὸ μαβύ, τὸ τουρκύ, τὸ γιαλαμπί, ζαφορὰ θωριά, θάλασσας, καπνερή, κάπνου (sic), μαυροκάπνου θωριά, καρβούνου, μαυροκαρβούνου, κεραμιδιοῦ, κερασιοῦ, κίτρινη, θωριά ὁποὺ κοκκινίζει, κοράκου θωριά, κουραλλιοῦ, κρεμεζιοῦ, κυδωνιοῦ, λαφιοῦ, λεμονιοῦ, λιναριοῦ, μαλλιοῦ, μαύρη, μελανή, μελαχρινή, μελιοῦ, μεταξιοῦ, μόσκου, νεραντζιοῦ, ξαθή, οὐρανοῦ, πράσινη, ῥοδακίνου, ῥοδοκόκκινη, σάρκινη, σκαρλάτου, σμαραγδιοῦ, στακτάρικη, τριανταφύλλου, τρυγωνιοῦ, φλόγας, φουντουκιοῦ, φωτιᾶς, χωμάτου, ψαρὴ θωριά»

κορυφή σελίδας - top of page

Διατσέντος[επεξεργασία]

  • Διατσέντος, Πέτρος. (2016) Καθολικές ιεραποστολές, στρατηγικές προσηλυτισμού και ανάδυση της νεοελληνικής λεξικογραφίας κατά το 17ο αιώνα. @hal.science.2020.09.08.
    Petros Diatsentos. Καθολικές ιεραποστολές, στρατηγικές προσηλυτισμού και ανάδυση της νεοελληνικής λεξικογραφίας κατά το 17ο αιώνα. 37th Annual Meeting, Department of Linguistics, May 2016, Thessalonique, Greece. ⟨hal-02933546⟩
    download pdf https://hal.science/hal-02933546/document πρόσβαση:2023.12.22.

Μέσα από το χώρο των γάλλων Καπουτσίνων θα αναδυθεί στις αρχές του 18ου αιώνα ένα ακόμη λεξικό της νέας ελληνικής. Πρόκειται για τη μετά-θάνατον έκδοση (1709) του δίγλωσσου ελληνοϊταλικού λεξικού διπλής κατεύθυνσης του Alessio da Somavera.9 Ο γάλλος ιεραπόστολος της Διακονίας της Ελλάδας θα έχει παρουσία σαράντα ετών στις διάφορες ελληνόφωνες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και το 1690 θα επιχειρήσει ανεπιτυχώς να δημοσιεύσει το έργο του στο Παρίσι. Ο Thomas le Père10, μέλος της ίδιας ιεραποστολής, θα επιτύχει 19 χρόνια αργότερα τη δημοσίευση αυτού του έργου, η οποία θα συνοδευτεί από ένα δεύτερο τόμο γραμματικής που υπογράφει ο ίδιος. Η έκδοση εγκρίνεται και υποστηρίζεται από τον Αββά Bignon (βιβλιοθηκάριο του βασιλιά) ο οποίος, μέσα στα πλαίσια την βασιλικής βιβλιοθήκης, θα ιδρύσει πολλαπλούς ξενόγλωσσους τομείς, θα τους στελεχώσει με λόγιους, ειδικούς στις σύγχρονες γλώσσες, και θα εγκαινιάσει μια πολιτική συστηματικών μεταφράσεων προς τα γαλλικά (Bléchet, 1997: 89-91). Στο δίγλωσσο αυτό λεξικό, όπου συναντιούνται η ιταλική με τη νέα ελληνική, οι δύο γλώσσες βρίσκονται επίσης στο παρακείμενο και την γραμματική ορολογία. Το γλωσσικό υλικό καλύπτει μία ευρύτατη γεωγραφική έκταση. Το έργο φαίνεται να είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας την οποία συντονίζει ο ίδιος ο Somavera. Σύμφωνα με τα σχόλια του επιμελητή της έκδοσης (Thomas le Père), συλλογή έλαβε χώρα με τη συνδρομή όλων των ιεραποστολών. Το λεξικογραφικό αυτό έργο περιλαμβάνει περίπου 50.000 λήμματα, καθώς και διάφορα γλωσσάρια σε παράρτημα. Ο Somavera θα λάβει υπόψη του το υλικό των Germano και Portius το οποίο θα εμπλουτίσει ή θα διορθώσει εκεί όπου θα κρίνει σκόπιμο. Σε αντίθεση με τον Portius, ο γάλλος Καπουτσίνος δε θα εισάγει την λατινική και την αρχαία ελληνική ως γλώσσες εισόδου ή εξόδου. Ουσιαστικά, αναπαράγει την επιλογή του Germano συνδέοντας δύο ζωντανές γλώσσες και προχωράει ένα βήμα μακρύτερα δίνοντας ένα λεξικό διπλής κατεύθυνσης, κάτι το οποίο είχε καταφέρει εν μέρει και ο Portius. Όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε, η γαλλική εξακολουθεί να παραμένει απούσα μολονότι ο λεξικογράφος είναι γαλλόφωνος.


...


Από την άλλη, οι Germano και Somavera είναι οι άνθρωποι οι οποίοι εργάζονται με βάση την εμπειρία και τις γλωσσικές ανάγκες της ιεραποστολής. Ο δεύτερος ως επικεφαλής της Αποστολικής Διακονίας της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη έχει μια συνολική εικόνα του πεδίου, ενώ ταυτόχρονα διδάσκει τη γλώσσα και ασχολείται με τη γλωσσική κατάρτιση των Καπουτσίνων στη Σχολή των Νέων για γλώσσες12. Μέσα από αυτή τη διπλή εμπειρία, και με δεδομένο το κοινό στο οποίο προσβλέπει το λεξικό του, θα επιλέξει την νεοελληνική και την ιταλική ως γλώσσες εισόδου κι εξόδου στο έργο του.

  • 9 A. da Somavera, Tesoro della lingua greca-volgare ed italiana, Paris, M. Guignard, 1709.
  • 10 Πρόκειται για τον Πατέρα Thomas de Paris, ο οποίος υπογράφει την εισαγωγή του λεξικου καθώς και τη γραμματική που δημοσιεύει ως Thomas le Père.
  • 12 Πρόκειται για την Ecole des Jeunes de langues, η οποία ιδρύεται στην Κωνσταντινούπολη το 1669, με εντολή του Colbert και στελεχώνεται από τους Καπουτσίνους Πατέρες.
  • BLÉCHET F., 1997, « Les interprètes orientalistes de la bibliothèque du roi, » Frédéric Hitzel, (εκδ.), Istanbul et les langues orientales, Paris, L’Harmattan, σσ. 89-102

κορυφή σελίδας - top of page

Περιεχόμενα του λεξικού[επεξεργασία]

Περίπου 50.000 λήμματα (#Διατσέντος), παραρτήματα.

πραγματική σελίδα @books.google @anemi
σελίδα pdf
&pageno=
περιγραφή description
PP7 1 από 1019 εξώφυλλο
PP8 2 από 1019 Tόμος 1ος, #Τίτλος ελληνικό εσώφυλλο (στοιχεία τυπογράφου κ.λπ.)
PP9 3 από 1019 ιταλικό εσώφυλλο #Τίτλος
PP11-16 5-10 από 1019 αφιέρωση γαλλικά (fr) A Monseigneur Jean-Paul Bignon
PP17-24 11-18 από 1019 η αφιέρωση ελληνικά (gr) Τω ευγενεστάτω αφέντη αφέντη τω ηγουμένω Μπυγνοιωνη
PP25-30 19-24 από 1019 πρόλογος στα ιταλικά Al benevolo lettore [Prologo it]
PP31-38 25-32 από 1019 πρόλογος στα ελληνικά Εις τον φιλαναγνώστην [Πρόλογος gr]
1 PA1 33 από 1019

Από το Α, λείπουν οι σελίδες 34, 35 δηλαδή:

  • 33 (65 από 1019)
  • 36 (66 από 1019)
ελληνοϊταλικό λεξικό. Γράμμα Α @anemi
 
  • Β σελ. 66 (96 από 1019)
  • Γ σελ. 78 (108 από 1019)
  • Δ σελ. 89 (119 από 1019)
  • Ε σελ.106 (136 από 1019)
  • Ζ σελ.130 (160 από 1019)
  • Η σελ.136 (166 από 1019)
  • Θ σελ.137 (167 από 1019)
  • Ι σελ.145 (175 από 1019)
  • Κ σελ.147 (177 από 1019)
  • Λ σελ.206 (236 από 1019)
  • Μ σελ.220 (250 από 1019)
  • Ν σελ.257 (287 από 1019)
  • Ξ σελ.264 (294 από 1019)
  • Ο σελ.293 (323 από 1019)
  • Π σελ.302 (332 από 1019)
  • Ρ σελ.352 (382 από 1019)
  • Σ σελ.359 (389 από 1019)
  • T σελ.401 (431 από 1019)
  • Υ σελ.420 (450 από 1019)
  • Φ σελ.423 (453 aπό 1019)
  • Χ σελ.438 (468 από 1019)
  • Ψ σελ.453 (483 από 1019)
  • Ω σελ.460 (490 από 1019)
(461) PA461 τέλος του ω & σημειώσεις κριτικής στα γαλλικά (fr) Manuscript: more Ω words, and notes.
@anemi.491 από 1019 ιδιόχειρο σημείωμα του? για περισσότερες λέξεις με Ω, και άλλες σημειώσες έως τη σελίδα 463
PT1 Privilege du roy. (Avril 1709, signé Guerin)
RA1-PP1 499 από 1019 Μέρος δεύτερο. Ιταλικό εσώφυλλο.
RA1-PP3 -8 501=506 από 1019 'Epistola', η αφιέρωση στα ιταλικά (it) All'illustrissimo signore, abbate Bignon
1 RA1-PA1 - RA1-PA1513 507 από 1019 ιταλοελληνικό λεξικό. Γράμμα A a.
513 RA1-PA1513 1019 από 1019 τέλος Tome II (τελειώνει το Z του ιταλικού)

κορυφή σελίδας - top of page

Παρατηρήσεις[επεξεργασία]

παλιά γραφή γραμμάτων όπως

κορυφή σελίδας - top of page