λεύσσω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

λεύσσω < → λείπει η ετυμολογία

Ρήμα

λεύσσω

1. κοιτάζω, ατενίζω, βλέπω, παρατηρώ

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 120 (στίχοι 118-120)

   αὐτὰρ ἐμοὶ γέρας αὐτίχ᾽ ἑτοιμάσατ᾽, ὄφρα μὴ οἶος | Ἀργείων ἀγέραστος ἔω, ἐπεὶ οὐδὲ ἔοικε· | λεύσσετε γὰρ τό γε πάντες, ὅ μοι γέρας ἔρχεται ἄλλῃ.»

   αλλά δώρο ετοιμάσετε σ᾽ εμένα ευθύς, τι μόνος | εγώ δεν πρέπει αδώρητος να μείνω των Αργείων | και όλοι το βλέπετε ότι αλλού το δώρο μου πηγαίνει».

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  6ος/5ος↑ αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Εὐμενίδες, στίχ. 255 (254-256)

   ὅρα ὅρα μάλ᾽ αὖ· | λεύσσετε πάντα, μὴ | λάθῃ φύγδα βὰς [ὁ] ματροφόνος ἀτίτας.

   Τα μάτια σου έχε τέσσερα | και βλέπε από παντού | μη σου ξεφύγει απλέρωτος της μάνας του ο φονιάς.

   Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

   ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἠλέκτρα, στίχ. 349

   τί φασίν; ἁνὴρ ἔστι καὶ λεύσσει φάος;

   Λοιπόν τί λένε; Ζει, βλέπει τον ήλιο;

   Μετάφραση (1988): Τάσος Ρούσσος, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών @greek‑language.gr

2. (με σύστοιχη αιτιατική) έχω το βλέμμα του/της, μοιάζω με

Άλλες μορφές

• επικός τύπος : παρατ. λεῦσσον
• ιωνικός τύπος : παρατ. λεύσσεσκον
• ελληνιστική : λεύσω

Σύνθετα

• εἰσλεύσσω
• ἐπιλεύσσω
• προλεύσσω
• προσλεύσσω

Παράγωγα

• λευστός

Εκφράσεις

• ὁ μὴ λεύσσων: ο νεκρός
• λεύσσω φόνον: έχω φονικό βλέμμα

Κλίση

• → λείπει η κλίση

Πηγές

• λεύσσω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• λεύσσω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.