ξυπνώ

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ξυπνώ < μεσαιωνική ελληνική ξυπνῶ < (ελληνιστική κοινή) ἐξυπνόω / ἐξυπνῶ < ἔξυπνος < ἐξ + αρχαία ελληνική ὕπνος

Ρήμα

ξυπνώ

1. (μεταβατικό) διακόπτω τον ύπνο κάποιου

   θα ξυπνήσεις το μωρό με τις φωνές σου

2. (αμετάβατο) σταματώ να κοιμάμαι

   αύριο θα ξυπνήσω νωρίς

3. (αμετάβατο) (μεταφορικά) αφυπνίζω κάποιον που ζει με ψευδαισθήσεις, σε μια ονειρική πραγματικότητα ή είναι αδρανής
4. (αμετάβατο) (μεταφορικά) σταματώ να έχω ψευδαισθήσεις, να ζω σε μια ονειρική πραγματικότητα ή να είμαι αδρανής, αφυπνίζομαι

   ξύπνα επιτέλους, η ζωή αλλάζει

Άλλες μορφές

• ξυπνάω

Συγγενικά

αγουροξύπνημα αγουροξυπνημένος αγουροξύπνητος αγουροξυπνώ ανεξύπνητος αξύπνητα

αξύπνητος αργοξυπνημένος αργοξύπνητος αργοξυπνώ ξύπνημα ξυπνητήρι

ξυπνητός ξυπνητούρια ξύπνιος ξύπνος ξυπνός → δείτε τις λέξεις έξυπνος και ύπνος

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	ξυπνάω - ξυπνώ	ξυπνούσα - ξύπναγα	θα ξυπνάω - ξυπνώ	να ξυπνάω - ξυπνώ		ξυπνώντας
β' ενικ.	ξυπνάς	ξυπνούσες - ξύπναγες	θα ξυπνάς	να ξυπνάς	ξύπνα - ξύπναγε
γ' ενικ.	ξυπνάει - ξυπνά	ξυπνούσε - ξύπναγε	θα ξυπνάει - ξυπνά	να ξυπνάει - ξυπνά
α' πληθ.	ξυπνάμε - ξυπνούμε	ξυπνούσαμε - ξυπνάγαμε	θα ξυπνάμε - ξυπνούμε	να ξυπνάμε - ξυπνούμε
β' πληθ.	ξυπνάτε	ξυπνούσατε - ξυπνάγατε	θα ξυπνάτε	να ξυπνάτε	ξυπνάτε
γ' πληθ.	ξυπνάν(ε) - ξυπνούν(ε)	ξυπνούσαν(ε) - ξύπναγαν - ξυπνάγανε	θα ξυπνάν(ε) - ξυπνούν(ε)	να ξυπνάν(ε) - ξυπνούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ξύπνησα	θα ξυπνήσω	να ξυπνήσω		ξυπνήσει
β' ενικ.		ξύπνησες	θα ξυπνήσεις	να ξυπνήσεις	ξύπνα - ξύπνησε
γ' ενικ.		ξύπνησε	θα ξυπνήσει	να ξυπνήσει
α' πληθ.		ξυπνήσαμε	θα ξυπνήσουμε	να ξυπνήσουμε
β' πληθ.		ξυπνήσατε	θα ξυπνήσετε	να ξυπνήσετε	ξυπνήστε
γ' πληθ.		ξύπνησαν ξυπνήσαν(ε)	θα ξυπνήσουν(ε)	να ξυπνήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω ξυπνήσει	είχα ξυπνήσει	θα έχω ξυπνήσει	να έχω ξυπνήσει
β' ενικ.	έχεις ξυπνήσει	είχες ξυπνήσει	θα έχεις ξυπνήσει	να έχεις ξυπνήσει
γ' ενικ.	έχει ξυπνήσει	είχε ξυπνήσει	θα έχει ξυπνήσει	να έχει ξυπνήσει
α' πληθ.	έχουμε ξυπνήσει	είχαμε ξυπνήσει	θα έχουμε ξυπνήσει	να έχουμε ξυπνήσει
β' πληθ.	έχετε ξυπνήσει	είχατε ξυπνήσει	θα έχετε ξυπνήσει	να έχετε ξυπνήσει
γ' πληθ.	έχουν ξυπνήσει	είχαν ξυπνήσει	θα έχουν ξυπνήσει	να έχουν ξυπνήσει

Μεταφράσεις

    ξυπνώ κάποιον

αγγλικά : awake (en) αζεριανά : oyanmaq (az) γαλλικά : réveiller (fr) εσπεράντο : veki (eo) πολωνικά : budzić (pl) τουρκικά : uyanmak (tr)

    ξυπνώ εγώ ο ίδιος

γαλλικά : se réveiller (fr) εσπεράντο : vekiĝi (eo) πολωνικά : budzić się (pl)