αβγό
Από Βικιλεξικό
(Ανακατεύθυνση από αυγό)
Πίνακας περιεχομένων
Ελληνικά (el) [επεξεργασία]
| πτώση | ενικός | πληθυντικός |
|---|---|---|
| ονομαστική | αβγό | αβγά |
| γενική | αβγού | αβγών |
| αιτιατική | αβγό | αβγά |
| κλητική | αβγό | αβγά |
αβγά κότας
Ετυμολογία [επεξεργασία]
- αβγό < μεσαιωνική ελληνική αβγό(ν) < αρχαία ελληνική ᾠόν < ᾠFόν < πρωτοελληνική *ōyyón < ινδοευρωπαϊκή (ρίζα) *h₂ōwyóm (αβγό) < *h₂éwis (πουλί)
Προφορά[επεξεργασία]
Ουσιαστικό[επεξεργασία]
αβγό ουδέτερο
- το γονιμοποιημένο ωάριο, το γέννημα θηλυκών ζώων (πτηνών, ερπετών και ψαριών), που έχει σφαιρικό σχήμα και αποτελείται από το κέλυφος (αλλιώς τσόφλι), τις υποκελύφιες μεμβράνες, το λεύκωμα (αλλιώς, ασπράδι) και τη λέκιθο (αλλιώς κρόκο)
- το γέννημα κυρίως της κότας
- (γαστρονομία) το περιεχόμενο του αβγού ως τροφή
- αβγά μάτια : αβγά τηγανητά που δεν έχουν χτυπηθεί, ώστε το ασπράδι και ο κρόκος στη μέση να μοιάζουν με μάτι
- αβγό μελάτο : αβγό βρασμένο λίγο, ώστε ο κρόκος να είναι παχύρευστος
- (γαστρονομία) το περιεχόμενο του αβγού ως τροφή
Εναλλακτικές μορφές [επεξεργασία]
[επεξεργασία]
- καθαρεύουσα ᾠόν
Εκφράσεις[επεξεργασία]
- ρούφα το αβγό σου: κοίτα την δουλειά σου // μην ανακατεύεσαι
- αβγά κουρεύομε; : δεν ξέρομε τη δουλειά μας;
- αβγά σού καθαρίζουν; : γιατί γελάς χωρίς λόγο;
- ακόμη δε βγήκε από το αβγό: για κάποιον που δεν έχει αποκτήσει ακόμη αρκετές εμπειρίες, αλλά συμπεριφέρεται σαν τα ξέρει όλα
- η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα; : η δυσκολία προσδιορισμού της αρχικής κατάστασης, η αναζήτηση του αρχικού αιτίου
- κάθομαι στ' αβγά μου : δεν εμπλέκομαι σε υποθέσεις που δεν με αφορούν
- τον πήραν με τα αβγά: τον αποδοκίμασαν, ρίχνοντας του αβγά
- σιγά τ' αβγά (να μη σπάσουν) : για να υποβαθμιστεί η σπουδαιότητα προσώπου ή κατάστασης
- το αβγό του Κολόμβου : η εύκολη κι ευφυής λύση ενός προβλήματος, που αρχικά έμοιαζε άλυτο, αλλά εκ των υστέρων αποδεικνύεται απλό
- χάνω τ' αβγά και τα καλάθια / πασχάλια : χάνω ό,τι έχω // μπερδεύομαι, παθαίνω σύγχυση
- αβγό να πέσει από τον κώλο του δε θα σπάσει: για πολύ κοντό άνθρωπο.
[επεξεργασία]
Σύνθετα[επεξεργασία]
Μεταφράσεις[επεξεργασία]
αβγό
|
|
