λέμμα

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	τὸ	λέμμᾰ	τὰ	λέμμᾰτᾰ
γενική	τοῦ	λέμμᾰτος	τῶν	λεμμᾰ́των
δοτική	τῷ	λέμμᾰτῐ	τοῖς	λέμμᾰσῐ(ν)
αιτιατική	τὸ	λέμμᾰ	τὰ	λέμμᾰτᾰ
κλητική ὦ!		λέμμᾰ		λέμμᾰτᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		λέμμᾰτε
γεν-δοτ	τοῖν		λεμμᾰ́τοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'κτῆμα' όπως «κτῆμα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

λέμμα < λέπω (ξεφλουδίζω)

Ουσιαστικό

λέμμα, -ατος ουδέτερο

1. φλοιός, φλούδα

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Γυναικεῖα, (De muliebribus), 2.117, @scaife.perseus

   ὑποκάπνιζε δὲ ζειὰς καὶ ὀλύνθους χειμερινοὺς καὶ ἐλαίης πέταλα καὶ ψώρας, καὶ σικύης λέμματα τρίτον μέρος, τὰ δ’ ἄλλα ἴσον·

   ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ψευδοαριστοτέλης, Περὶ φυτῶν, 1.5.8 @scaife.perseus

   Καὶ τινὲς μὲν ἐν σαρκί εἰσιν, ὡς οἱ τῶν φοινίκων καρποί, τινὲς δὲ οἶον ἐν οἰκίσκοις, ὡς αἱ βάλανοι, ἄλλοι δ’ ἐν οἰκίσκοις πολλοῖς καὶ λέμμασι καὶ ὀστράκοις, ὡς τὰ κάρυα.

2. (για αβγό) τσόφλι

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ὄρνιθες, στίχ. 674 (673-674)

   [ΕΥ.] ἀλλ᾽ ὥσπερ ᾠὸν νὴ Δί᾽ ἀπολέψαντα χρὴ | ἀπὸ τῆς κεφαλῆς τὸ λέμμα κᾆθ᾽ οὕτω φιλεῖν.

   [ΕΥ.] Της βγάζω απ᾽ το κεφάλι εγώ το τσόφλιο, | σαν απ᾽ τ᾽ αβγό, και τότε τη φιλάω.

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

3. (για ψάρια) λέπι
4. (μεταφορικά) αφελής άνθρωπος

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη λέπω

Σύνθετα

• ἀπόλεμμα
• ἔκλεμμα

Πηγές

• λέμμα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• λέμμα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.