παρένθεσις

Αρχαία ελληνικά (grc)

ελληνιστική κοινή (αρχαία κλίση) δε μαρτυρείται δυϊκός αριθμός
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	παρένθεσῐς	αἱ	παρενθέσεις
γενική	τῆς	παρενθέσεως	τῶν	παρενθέσεων
δοτική	τῇ	παρενθέσει	ταῖς	παρενθέσεσῐ(ν)
αιτιατική	τὴν	παρένθεσῐν	τὰς	παρενθέσεις
κλητική ὦ!		παρένθεσῐ		παρενθέσεις
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		παρενθέσει
γεν-δοτ	τοῖν		παρενθεσέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'δύναμις' όπως «δύναμις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

παρένθεσις < παρεντίθημι, παρενθε- + -σις. Μορφολογικά αναλύεται σε παρ- + ἔνθεσις < ἔν- + αρχαία ελληνική θέσις < τίθημι

Ουσιαστικό

παρένθεσις, -εως θηλυκό (ελληνιστική κοινή)

• (γραμματική)
  1. (αρχική σημασία) προσθήκη φωνήεντος

     ※  1ος πκε αιώνας Τρύφων (γραμματικός), Περὶ παθῶν Excerpta peri pathon, Teubner, 1895

     Παρένθεσις δὲ ἐστι προσθήκη φωνήεντος ἐντὸς τῆς πρώτης καὶ τελευταίας συλλαβῆς οὐ ποιοῦντος συλλαβήν, εἰ ἐλλείψοι, οἷον μόνος μοῦνος, ὁδός οὐδός.

  2. παρεμβαλλόμενη φράση, παρένθεση, παρενθετική φράση

     ※  2ος κε αιώνας Ἑρμογένης Ταρσεύς (ρήτορας, γραμματικός), Περί ιδεών Οἱ ἐν τῇ ρητορικῇ τέχνῃ κορυφαῖοι, Joannis Crispini,1569

     καὶ τὸ ὑπερβατὸν δέ, εἰμὴ κατὰ παρένθεσιν γίνοιτο, ἀλλὰ καθ ’ ὑπέρθεσιν […] (σχετικά με το σχήμα υπερβατό)

Εκφράσεις

• κατὰ παρένθεσιν

Συγγενικά

• παρένθετος

→ και δείτε τις λέξεις παρεντίθημι, παρά, θέσις και τίθημι

Πηγές

• παρένθεσις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
• παρένθεση - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.