ἀναγκάζω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί χρόνοι	Φωνή Eνεργητική	Φωνή Μέση & Παθητική
Ενεστώτας	ἀναγκάζω	ἀναγκάζομαι
Παρατατικός	ἠνάγκαζον	ἠναγκαζόμην
Μέλλοντας	ἀναγκάσω	ἀναγκασθήσομαι
Αόριστος	ἠνάγκασα	ἠναγκάσθην
Παρακείμενος	ἠνάγκακα	ἠνάγκασμαι
Υπερσυντέλικος	ἠναγκάκειν
Συντελ.Μέλλ.

Ετυμολογία

ἀναγκάζω < ἀνάγκ(η) + -άζω

Ρήμα

ἀναγκάζω

1. εξαναγκάζω, υποχρεώνω, επιβάλλω

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 1, 23

   τὴν μὲν γὰρ ἀληθεστάτην πρόφασιν, ἀφανεστάτην δὲ λόγῳ, τοὺς Ἀθηναίους ἡγοῦμαι μεγάλους γιγνομένους καὶ φόβον παρέχοντας τοῖς Λακεδαιμονίοις ἀναγκάσαι ἐς τὸ πολεμεῖν

   Η αληθεστάτη, πραγματικώς, αλλ' ανομολόγητος αιτία υπήρξε, νομίζω, η αυξανομένη δύναμις των Αθηνών, η οποία επτόησε τους Λακεδαιμονίους και τους εξώθησεν εις πόλεμον.

   απόδοση Ελευθερίου Βενιζέλου

     δεινοῖς ἠναγκάσθην - με ανάγκασαν (να το κάνω) με βασανιστήρια

2. καλλιεργώ

     τὰ ἄγρια καὶ αὐτόματα λάχανα τῶν ἠναγκασμένων καὶ τεχνητῶν.

3. βιάζω, πιέζω, ζορίζω

   → χρειάζεται παράθεμα λείπουν τα στοιχεία παραθέματος΄΄

   μὴ τοίνυν ἀνάγκαζε ὃ μὴ καλόν ἐστιν αἰσχρὸν εἶναι, μηδὲ ὃ μὴ ἀγαθόν, κακόν : μη θεωρείς αναγκαστικά ότι αυτό που δεν είναι όμορφο, είναι άσχημο, ή ότι το μη αγαθό, είναι κακό

4. (ιατρική) κάνω ανάταξη οστού με βία, δύναμη, το επαναφέρω

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περι άρθρων, 3

   οἱ δὲ τῇ πτέρνῃ πειρώμενοι ἐμβάλλειν, ἐγγύς τι τοῦ κατὰ φύσιν ἀναγκάζουσιν: όσοι προσπαθούν να επέμβουν στη φτέρνα, πρέπει να την επαναφέρουν με πίεση κοντά στη φυσική της θέση

Παράγωγα

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

• ἀναγκάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἀναγκάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.