ἰδέα

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	ἰδέᾱ	αἱ	ἰδέαι
γενική	τῆς	ἰδέᾱς	τῶν	ἰδεῶν
δοτική	τῇ	ἰδέᾳ	ταῖς	ἰδέαις
αιτιατική	τὴν	ἰδέᾱν	τὰς	ἰδέᾱς
κλητική ὦ!		ἰδέᾱ		ἰδέαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ἰδέᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		ἰδέαιν
1η κλίση, ομάδα 'χώρα', Κατηγορία 'φαρέτρα' όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ἰδέα < πρωτοελληνική *widéhā < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *widéseh₂ < *wéydos < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *weyd- (βλέπω)

Ουσιαστικό

ἰδέα θηλυκό [ ῐ ]

1. η μορφή

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Πλάτων, Πρωταγόρας, 315e Μετάφραση (2009): Ηλίας Σπυρόπουλος. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος. @greek‑language.gr

   νέον τι ἔτι μειράκιον, ὡς μὲν ἐγᾦμαι καλόν τε κἀγαθὸν τὴν φύσιν, τὴν δʼ οὖν ἰδέαν πάνυ καλός

   ≈ συνώνυμα: εἶδος

2. το φαίνεσθαι
3. το είδος, η κατηγορία
4. ο τρόπος

   ※ 5ος↑ αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 6 (Ἐρατώ), 100 κείμενο-μετάφραση @greek-language.gr

   ἐφρόνεον διφασίας ἰδέας: σκέπτονταν δύο τρόπους ενέργειας

5. (φιλοσοφία, κατά τον Πλάτωνα) αἱ ἰδέαι (στον πληθυντικό): οι ιδέες

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Πλάτων, Πολιτεία, 6, 507b κείμενο-μετάφραση @greek-language.gr

   Καὶ τὰ μὲν δὴ ὁρᾶσθαί φαμεν, νοεῖσθαι δ᾽ οὔ, τὰς δ᾽ αὖ ἰδέας νοεῖσθαι μέν, ὁρᾶσθαι δ᾽ οὔ.

   Και λέμε για κείνα τα πολλά πως τα βλέπομε και όχι πως τα νοούμε, ενώ για τις ιδέες πως τις νοούμε, δεν τις βλέπομε όμως. (Μετάφραση: Ιωάννης Γρυπάρης)

Άλλες μορφές

• εἰδέα (ελληνιστική κοινή)
• ἰδέη (ιωνικός τύπος )

Συγγενικές λέξεις

(Χρειάζεται επεξεργασία)

• ἰδεῖν, εἶδον

Δείτε επίσης

• η θεωρία των ιδεών

Πηγές

• ἰδέα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἰδέα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.