νέμεσις

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	νέμεσῐς	αἱ	νεμέσεις
γενική	τῆς	νεμέσεως	τῶν	νεμέσεων
δοτική	τῇ	νεμέσει	ταῖς	νεμέσεσῐ(ν)
αιτιατική	τὴν	νέμεσῐν	τὰς	νεμέσεις
κλητική ὦ!		νέμεσῐ		νεμέσεις
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		νεμέσει
γεν-δοτ	τοῖν		νεμεσέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'δύναμις' όπως «δύναμις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

νέμεσις < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

νέμεσις θηλυκό επικός τύπος 

1. δίκαιη αγανάκτηση, δικαιολογημένος θυμός

   ※  4oς πκε αιώνας ⌘ Αριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια, 1108b

   νέμεσις δὲ μεσότης φθόνου καὶ ἐπιχαιρεκακίας,

   Η νέμεση, η ιερή αγανάκτηση, είναι η μεσότητα μεταξύ φθόνου και επιχαιρεκακίας

   Μετάφραση (2006), Δημήτριος Λυπουρλής @greek‑language.gr

2. (γι' αυτούς που ανάξια απολαμβάνουν την εύνοια της τύχης) οργή
3. (για θεούς) φθόνος, ζηλοτυπία, αγανάκτηση, οργή, εκδίκηση

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 34.1

   Μετὰ δὲ Σόλωνα οἰχόμενον ἔλαβε ἐκ θεοῦ νέμεσις μεγάλη Κροῖσον, ὡς εἰκάσαι, ὅτι ἐνόμισε ἑωυτὸν εἶναι ἀνθρώπων ἁπάντων ὀλβιώτατον.

   Είχε φύγει ο Σόλων και μετά έπεσε πάνω στον Κροίσο βαριά η θεϊκή οργή, επειδή, υποθέτω, πίστεψε πως είναι από όλους τους ανθρώπους ο πιο ευτυχισμένος.

   Μετάφραση (1964): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  1ος/2ος κε αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι Ἀλέξανδρος, 30.13

   εἰ δ᾽ ἄρα τις οὗτος εἱμαρτὸς ἥκει χρόνος, ὀφειλόμενος νεμέσει καὶ μεταβολῇ, παύσασθαι τὰ Περσῶν, μηδεὶς ἄλλος ἀνθρώπων καθίσειεν εἰς τὸν Κύρου θρόνον πλὴν Ἀλεξάνδρου».

   Αλλ᾽, αν τυχόν έχει έρθει ο ορισμένος από τη μοίρα χρόνος να λήξει η βασιλεία των Περσών λόγω θείας τιμωρίας και μεταβολής, ας μην καθίσει στον θρόνο του Κύρου κανένας άλλος άνθρωπος εκτός από τον Αλέξανδρο».

   Μετάφραση (2012), Α.Ι. Γιαγκόπουλος-Ζ.Ε. Μαλαθούνη, @greek‑language.gr

4. αντικείμενο δίκαιης αγανάκτησης
5. (ως κύριο όνομα Νέμεσις): προσωποποίηση της θεϊκής οργής, θεά της ανταπόδοσης, της εκδίκησης

Άλλες μορφές

• επικός τύπος : νέμεσσις
• επικός τύπος : δοτ. νεμέσσει

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη νέμω

Πηγές

• νέμεσις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• νέμεσις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.