ἄφθιτος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ἄφθιτος	τὸ	ἄφθιτον
γενική	τοῦ/τῆς	ἀφθίτου	τοῦ	ἀφθίτου
δοτική	τῷ/τῇ	ἀφθίτῳ	τῷ	ἀφθίτῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ἄφθιτον	τὸ	ἄφθιτον
κλητική ὦ!		ἄφθιτε		ἄφθιτον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ἄφθιτοι	τὰ	ἄφθιτᾰ
γενική	τῶν	ἀφθίτων	τῶν	ἀφθίτων
δοτική	τοῖς/ταῖς	ἀφθίτοις	τοῖς	ἀφθίτοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ἀφθίτους	τὰ	ἄφθιτᾰ
κλητική ὦ!		ἄφθιτοι		ἄφθιτᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ἀφθίτω	τὼ	ἀφθίτω
γεν-δοτ	τοῖν	ἀφθίτοιν	τοῖν	ἀφθίτοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ἄφθιτος < ἄ- στερητικό + φθιτός (< φθίνω)

Επίθετο

ἄφθιτος, -ος, -ον

1. άφθαρτος, που δεν υπόκειται σε φθορά ή απώλεια

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 9 (ι. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Τὰ περὶ Κίκονας, Λωτοφάγους καὶ Κύκλωπας.), στίχ. 133 (132-133)

   ἐν μὲν γὰρ λειμῶνες ἁλὸς πολιοῖο παρ᾽ ὄχθας | ὑδρηλοὶ μαλακοί· μάλα κ᾽ ἄφθιτοι ἄμπελοι εἶεν.

   Έχει λιβάδια στης γκρίζας θάλασσας τις όχθες, | αφράτα με πολλά νερά —θα φύτρωναν εκεί αμπέλια αθάνατα.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 9 (Ι. Πρεσβεία πρὸς Ἀχιλλέα. Λιταί.), στίχ. 413 (412-413)

   εἰ μέν κ᾽ αὖθι μένων Τρώων πόλιν ἀμφιμάχωμαι, | ὤλετο μέν μοι νόστος, ἀτὰρ κλέος ἄφθιτον ἔσται·

   Αν μείνω εδώ να πολεμώ την πόλιν του Πριάμου | η επιστροφή μου εχάθηκεν, αλλ᾽ άφθαρτη θα μείνει η δόξα μου·

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

2. αθάνατος, αιώνιος

   ※  7ος πκε αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Θεογονία, 397 (397-398)

   ἦλθε δ᾽ ἄρα πρώτη Στὺξ ἄφθιτος Οὔλυμπόνδε | σὺν σφοῖσιν παίδεσσι φίλου διὰ μήδεα πατρός·

   Και πρώτη η Στύγα η άφθαρτη ανέβηκε στον Όλυμπο | μαζί με τα παιδιά της, με του πατέρα της τη συμβουλή.

   Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

   ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Εὐμενίδες, στίχ. 724 (723-724)

   [ΧΟΡΟΣ] τοιαῦτ᾽ ἔδρασας καὶ Φέρητος ἐν δόμοις· | Μοίρας ἔπεισας ἀφθίτους θεῖναι βροτούς.

   [ΧΟΡΟΣ] Τα ίδια στου Φέρητα έκαμες τα σπίτια· | ανθρώπους τις Μοίρες έπεισες απέθαντους να κάμουν.

   Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ὄρνιθες, στίχ. 702 (700-702)

   πρότερον δ᾽ οὐκ ἦν γένος ἀθανάτων, πρὶν Ἔρως ξυνέμειξεν ἅπαντα· | ξυμμειγνυμένων δ᾽ ἑτέρων ἑτέροις γένετ᾽ οὐρανὸς ὠκεανός τε | καὶ γῆ πάντων τε θεῶν μακάρων γένος ἄφθιτον.

   Αθανάτων φυλή δεν υπήρχε, ώσπου πια σμίξιμο έφερε ο Έρωτας σε όλα· | κι όπως έσμιγε το ᾽να με τ᾽ άλλο, ουρανός, | γη και θάλασσα γίνηκαν, κι όλων των μακάριων αθάνατων θεών η φυλή.

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

   ≈ συνώνυμα: ἄμβροτος, ἀθάνατος

3. (για γνώμες, κ.ά.) αμετάβλητος
4. ακατάπαυστος, αδιάλειπτος

Άλλες μορφές

• ἄπθιτος

Συγγενικά

• ἀφθιτοεργός
• ἀφθιτόμητις
• ἀφθιτόμισος
• ἀφθίτως
• → και δείτε τη λέξη φθίνω

Πηγές

• ἄφθιτος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἄφθιτος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.