ὕφαλος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ὕφαλος	τὸ	ὕφαλον
γενική	τοῦ/τῆς	ὑφάλου	τοῦ	ὑφάλου
δοτική	τῷ/τῇ	ὑφάλῳ	τῷ	ὑφάλῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ὕφαλον	τὸ	ὕφαλον
κλητική ὦ!		ὕφαλε		ὕφαλον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ὕφαλοι	τὰ	ὕφαλᾰ
γενική	τῶν	ὑφάλων	τῶν	ὑφάλων
δοτική	τοῖς/ταῖς	ὑφάλοις	τοῖς	ὑφάλοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ὑφάλους	τὰ	ὕφαλᾰ
κλητική ὦ!		ὕφαλοι		ὕφαλᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ὑφάλω	τὼ	ὑφάλω
γεν-δοτ	τοῖν	ὑφάλοιν	τοῖν	ὑφάλοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ὕφαλος πιθανόν ήδη τον 6ο/5ο αιώνα πκε σε απόσπασμα του Αισχύλου < ὕφ- + -αλος. Αναλύεται σε ὕφ- (ὑπό) + ἁλός (: γενική ενικού της λέξης ἅλς)

Επίθετο

ὕφαλος, -ος, -ον

1. υποθαλάσσιος

   ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Ἀντιγόνη, στίχ. 589 (586-589)

   ὁμοῖον ὥστε πόντιον | οἶδμα δυσπνόοις ὅταν | Θρῄσσῃσιν ἔρεβος ὕφαλον ἐπιδράμῃ πνοαῖς,

   Σαν το φουσκωμένο κύμα | στου Πόντου την ανεμοζάλη, | που το πιάνει απ᾽ τη Θράκη ο σίφουνας και το ρίχνει στον τρισκότιδο βυθό

   Μετάφραση (1912): Κωνσταντίνος Χρηστομάνος @greek-language.gr

   ※  2ος↑ αιώνας ⌘ Πολύβιος, Ἱστορίαι, 16.3.2 @scaife.perseus

   Ἄτταλος μὲν οὖν συμπεσὼν ὀκτήρει, καὶ προεμβαλὼν ταύτῃ καιρίαν καὶ ὕφαλον πληγήν, ἐπὶ πολὺ τῶν ἐπὶ τοῦ καταστρώματος ἀγωνισαμένων τέλος ἐβύθισε τὴν ναῦν.

   ΣτΕ:Η έκφραση ὕφαλος πληγή αναφέρεται σε βλάβη που υπέστη το πλοίο σε σημείο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

   ※  2ος↓ αιώνας ⌘ Παυσανίας, Ἑλλάδος περιήγησις/Κορινθιακά, 2.29.6 @scaife.perseus

   πέτραι τε γὰρ ὕφαλοι περὶ πᾶσαν καὶ χοιράδες ἀνεστήκασι.

2. (για ανθρώπους) (μεταφορικά) πανούργος, ύπουλος

   ※  4ος↓ αιώνας Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Λόγος μγ΄. Ἐπιτάφιος εἰς τὸν Μέγαν Βασίλειον Ἐπίσκοπον Καισαρείας Καππαδοκίας, 17

   Τοῦτο ἡμῖν τῆς φιλίας προοίμιον· ἐντεῦθεν ὁ τῆς συναφείας σπινθήρ· οὕτως ἐπ᾿ ἀλλήλοις ἐτρώθημεν. Ἔπειτα συνηνέχθη τι καὶ τοιοῦτον· οὐδὲ γὰρ τοῦτο παραλι πεῖν ἄξιον. Οὐχ ἁπλοῦν γένος εὑρίσκω τοὺς Ἀρμενίους, ἀλλὰ καὶ λίαν κρυπτόν τι καὶ ὕφαλον.

3. λίγο αλμυρός

Συγγενικά

• ἔναλος
• ἔξαλος
• ἔφαλος
• → και δείτε τις λέξεις ὑπό και ἅλς

Πηγές

• ὕφαλος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὕφαλος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.