νύξ

Αρχαία ελληνικά (grc)

Πτώση	Ενικός	Δυϊκός	Πληθυντικός
Ονομαστική	νύξ	νύκτε	νύκτες
Γενική	νυκτός	νυκτοῖν	νυκτῶν
Δοτική	νυκτί	νυκτοῖν	νυξί(ν)
Αιτιατική	νύκτα	νύκτε	νύκτας
Κλητική	νύξ	νύκτε	νύκτες

Ετυμολογία

νύξ < ινδοευρωπαϊκή (ρίζα) *nókʷts (νύχτα· πβ. σανσκριτικά nakti, λατινικά nox, αγγλικά night)

Ουσιαστικό

ἡ νύξ

1. η νύχτα ως περιοδος του 24ωρου
2. το σκοτάδι
3. (μεταφορικά) ο θάνατος
4. η δύση και ζόφος, αἱ δυσμαί, η εσπέρα
5. Νύξ : θεά της νύχτας, θυγατέρα του Χάους

Εκφράσεις

• νυκτός : η γενική χρησιμοποιείτο και επιρρηματικά: στη διάρκεια της νύκτας
• μέσαι νύκτες και μέσων νυκτῶν: τα μεσάνυχτα, το μεσονύκτιο
• ἀνά νύκτα : κατά τη νύκτα
• διά νύκτα : καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας
• πόρρω τῶν νυκτῶν : σε προχωρημένη ώρα της νύχτα, βαθιά νύχτα
• τρίχα νυκτός : ("τρίχα" σήμαινε σε τρία ίσα κομμάτια) το τρίτο και τελευταίο κομμάτι της νύχτας, η τρίτη σκοπιά
• νυκτὸς ἔτι : όσο ήταν ακόμα νύχτα
• ἀκρόθι νυκτός : προς το χάραμα
• νυκτὶ ἐοικώς : (σκοτεινός και φοβερός) σαν το σκοτάδι

Συγγενικές λέξεις

• νυχτερίδα στη νεοελληνική και νυκτερίς-ίδος στην αρχαιοελληνική
• ὁ ἡ νύκτερος,ον : νυκτερινός
• νυκτερεύω περνώ τη νύχτα
• νυκτερευτικός,ή,όν : κατάλληλος για νυχτερινό κυνήγι
• νυκτερήσιος,σία, σιον : που συμβαίνει στη διάρκεια της νύχτας
• νυκτερινός και νύκτιος : ο νυχτερινός
• νύχιος,α,ον και ὁ ἡ νύχιος, το νύχιον : ο ύποπτος, ζοφερός, σκοτεινός, που συμβαίνει στη διάρκεια της νύχτας
• ἡ νυκτερεία : (νυχτερινό κυνήγι
• νυκτῷον : ναός της Νυκτός
• νύκτωρ : επίρρημα, τη νύχτα
• νυχεύω : αγρυπνώ, διανυκτερεύω
• νύχευμα : η νυχτερινή σκοπιά

Σύνθετα

• ὁ ἡ νυκτάλωψ (<ὢψ)
• νυκταλωπία
• νυκτερίς
• νυκτηγορέω
• νυκτηγορία
• νυκτηρεφής < ἐρέφω
• νυκτίβρομος < βρέμω (βροντώ)
• νυκτίπλαγκτος
• νυκτιπλανής
• νυκτιπόλος < πολέω
• νυκτίφοιτος < φοιτάω
• νυκτίσεμνος
• νυκτιφαής < φάος
• νυκτίφαντος < φαίνω
• νυχθήμερος
• νυχθήμερον