πυρφόρος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	πυρφόρος	η	πυρφόρος & πυρφόρα	το	πυρφόρο
γενική	του	πυρφόρου	της	πυρφόρου & πυρφόρας	του	πυρφόρου
αιτιατική	τον	πυρφόρο	την	πυρφόρο & πυρφόρα	το	πυρφόρο
κλητική		πυρφόρε		πυρφόρε & πυρφόρα		πυρφόρο
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	πυρφόροι	οι	πυρφόροι & πυρφόρες	τα	πυρφόρα
γενική	των	πυρφόρων	των	πυρφόρων	των	πυρφόρων
αιτιατική	τους	πυρφόρους	τις	πυρφόρους & πυρφόρες	τα	πυρφόρα
κλητική		πυρφόροι		πυρφόροι & πυρφόρες		πυρφόρα
ομάδα '-ος -ος -ο & -α', Κατηγορία όπως «ζημιογόνος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

πυρφόρος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πυρφόρος. Μορφολογικά αναλύεται σε πυρ- + -φόρος → δείτε τις λέξεις πῦρ και φέρω

Προφορά

ΔΦΑ : /piɾˈfo.ɾos/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πυρ‐φό‐ρος

Επίθετο

πυρφόρος, -ος/-α, -ο

• που φέρει φωτιά, τη μεταφέρει ή τη μεταδίδει

Μεταφράσεις

    πυρφόρος

Πηγές

• πυρφόρος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• πυρφόρος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	πυρφόρος	τὸ	πυρφόρον
γενική	τοῦ/τῆς	πυρφόρου	τοῦ	πυρφόρου
δοτική	τῷ/τῇ	πυρφόρῳ	τῷ	πυρφόρῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	πυρφόρον	τὸ	πυρφόρον
κλητική ὦ!		πυρφόρε		πυρφόρον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	πυρφόροι	τὰ	πυρφόρᾰ
γενική	τῶν	πυρφόρων	τῶν	πυρφόρων
δοτική	τοῖς/ταῖς	πυρφόροις	τοῖς	πυρφόροις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	πυρφόρους	τὰ	πυρφόρᾰ
κλητική ὦ!		πυρφόροι		πυρφόρᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	πυρφόρω	τὼ	πυρφόρω
γεν-δοτ	τοῖν	πυρφόροιν	τοῖν	πυρφόροιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «τοξοβόλος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

πυρφόρος < πυρ- + -φόρος → δείτε τις λέξεις πῦρ και φέρω

Επίθετο

πυρφόρος, -ος/-α, -ο

• που φέρει φωτιά

  ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας, στίχ. 433 (432-433)

  ἔχει δὲ σῆμα γυμνὸν ἄνδρα πυρφόρον, | φλέγει δὲ λαμπὰς διὰ χερῶν ὡπλισμένη·

  Κι έχει σημάδι άντρα γυμνό που κρατεί φλόγα | και λάμπ᾽ η δάδα αρματωμένη στη δεξιά του

  Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

  1. ο κεραυνός, τα βέλη με φωτιά
  2. επίθετο θεών που φέρουν φωτιά ή λοιμό ή πυρετό στους θνητούς
  3. ιερέας του στρατού των Λακεδαιμονίων που κρατούσε ιερή φωτιά που δεν την άφηνε να σβήσει

Πηγές

• πυρφόρος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πυρφόρος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.