φυγόκεντρος
Νέα ελληνικά (el)
[επεξεργασία]| ↓ πτώσεις | ενικός | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | ο | φυγόκεντρος | η | φυγόκεντρη & φυγόκεντρος |
το | φυγόκεντρο |
| γενική | του | φυγόκεντρου | της | φυγόκεντρης & φυγοκέντρου |
του | φυγόκεντρου |
| αιτιατική | τον | φυγόκεντρο | τη | φυγόκεντρη & φυγόκεντρο |
το | φυγόκεντρο |
| κλητική | φυγόκεντρε | φυγόκεντρη & φυγόκεντρε |
φυγόκεντρο | |||
| ↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | οι | φυγόκεντροι | οι | φυγόκεντρες & φυγόκεντροι |
τα | φυγόκεντρα |
| γενική | των | φυγόκεντρων | των | φυγόκεντρων & φυγοκέντρων |
των | φυγόκεντρων |
| αιτιατική | τους | φυγόκεντρους | τις | φυγόκεντρες & φυγοκέντρους |
τα | φυγόκεντρα |
| κλητική | φυγόκεντροι | φυγόκεντρες & φυγόκεντροι |
φυγόκεντρα | |||
| Οι δεύτεροι τύποι, λόγιοι, συνηθίζονται σε ουσιαστικοποιημένα ή σε αρχαιοπρεπείς λέξεις.. | ||||||
| Κατηγορία όπως «φυγόκεντρος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές | ||||||
Ετυμολογία
[επεξεργασία]
- φυγόκεντρος < (καθαρεύουσα) < φυγό- + κέντρ(ο) + -ος (μεταφραστικό δάνειο από τη γαλλική centrifuge[1] )
- Η λέξη μαρτυρείται από το 1843[2] (1892 η καταγραφή του Κουμανδούδη[3] ως μεταφραστικό δάνειο από τη νεολατινική centrifugus
- Αρχικά, το 1766, ο νεολατινικός όρος είχε αποδοθεί στην καθαρεύουσα ως κεντρόφυξ (κεντρόφυγος) κατά το ελληνιστικό πρόσφυξ[4]
Προφορά
[επεξεργασία]
- ΔΦΑ : /fiˈɣo.cen.dɾos/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : φυ‐γό‐κε‐ντρος
Επίθετο
[επεξεργασία]
φυγόκεντρος, -η/ος, -ο
- (φυσική) που έχει την τάση να απομακρύνεται από το κέντρο
η φυγόκεντρος' δύναμη
- (μεταφορικά) που κινείται αντίθετα προς κάποιο κέντρο, π.χ. εξουσίας, οργάνωσης
Άλλες μορφές
[επεξεργασία]Αντώνυμα
[επεξεργασία]Συγγενικά
[επεξεργασία]- φυγόκεντρα (επίρρημα)
- φυγοκεντρικά (επίρρημα)
- φυγοκεντρικός
- φυγοκέντριση
- φυγοκεντρισμός
- φυγοκέντρως (επίρρημα)
Δείτε επίσης
[επεξεργασία]
Μεταφράσεις
[επεξεργασία]
φυγόκεντρος
Αναφορές
[επεξεργασία]
- ↑ φυγόκεντρος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- ↑ «φυγόκεντρος» με εκτενές ιστορικό σχόλιο -Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)
- ↑ φυγόκεντρος, σελ.1088, Τόμος Β΄ - Κουμανούδης, Στέφανος Αθ. (1900) Συναγωγή νέων λέξεων υπό των λογίων πλασθεισών από της Αλώσεως μέχρι των καθ’ ημάς χρόνων. Τόμοι: 2 (Εισαγωγή,@anemi). Εν Αθήναις: Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου
- ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Κατηγορίες:
- Επίθετα που κλίνονται όπως το 'φυγόκεντρος' (νέα ελληνικά)
- Καθαρεύουσα
- Επίθετα (καθαρεύουσα)
- Λέξεις με πρόθημα φυγό- (νέα ελληνικά)
- Λέξεις με επίθημα -ος (νέα ελληνικά)
- Μεταφραστικά δάνεια από τα γαλλικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα γαλλικά (νέα ελληνικά)
- Μεταφραστικά δάνεια από τα νεολατινικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα νεολατινικά (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με προφορά ΔΦΑ (νέα ελληνικά)
- Νέα ελληνικά
- Επίθετα (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (νέα ελληνικά)
- Φυσική (νέα ελληνικά)
- Μεταφορικοί όροι (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (ελληνικά)