-ο-

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

-ο- < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική -ο- . Όμοιο συνθετικό φωνήεν συναντάται και σε άλλες γλώσσες όπως τη σλοβακική π.χ. stredovek (μεσαίωνας)

Ένθημα

-ο- ή -ό-

• συνδετικό ή συνθετικό φωνήεν που δε φέρει σημασία και παρεμβάλλεται μεταξύ των συστατικών στοιχείων σύνθετης ή παράγωγης λέξης (όπως τα θέματα των συνθετικών, η κατάληξη) ώστε να συνδεθούν (καθώς στα ελληνικά, δε συνδέονται οι λέξεις, αλλά τα θέματά τους)· αν όμως ήδη υπήρχε -ο στο τέλος του θέματος, τότε δε χρειάζεται ένθημα

1. σε παρατακτικά σύνθετα

   μαχαιροπίρουνο < μαχαίρ(ι) μαχαιρ- + -ο- + πιρούν(ι) + -ο

2. σε προσδιοριστικά σύνθετα

   θαλασσοταραχή < θάλασσ(α) θαλασσ- + -ο- + ταραχή

3. σε κτητικά σύνθετα

   γαλανομάτης < γαλαν(ός) γαλαν- + -ο- + -μάτης < μάτι

   αλλά καλόκαρδος > καλό(ς), καλο- + καρδ(ιά) + -ος

4. σε αντικειμενικά σύνθετα

   ζαχαροπλάστης < ζάχαρ(η) ζαχαρ- + -ο- + πλάστης

   αλλά αγγειοπλάστης < ἀγγεῖο(ν) αγγειο- + πλάστης

Παράγωγα

• Νεοελληνικές λέξεις με ένθημα -ο- στο Βικιλεξικό
• Νεοελληνικές λέξεις με ένθημα -ό- στο Βικιλεξικό

Δείτε επίσης

• σύνθεση
• συνθετικό
• μόρφημα

Μεταφράσεις

    -ο-

αγγλικά : -o- (en)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

-ο- < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική -ο-

Ένθημα

-ο- ή -ό-

• όπως -ο-, συνδετικό ή συνθετικό φωνήεν που συνδέει δύο συνθετικά, όταν ο τελευταίος φθόγγος του θέματος του πρώτου συνθετικού, δεν ήταν -ο

  γλυκόματος < γλυκ(ός) γλυκ- + -ό- -ματος

  ἀγριομιλῶ < ἄγριος > ἄγρι(α) ἀγρι- + -ο- μιλῶ

Παράγωγα

• Μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις με ένθημα -ο- στο Βικιλεξικό
• Μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις με ένθημα -ό- στο Βικιλεξικό

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

-ο- < θεματική απόληξη -ο ουσιαστικών και επιθέτων (όπως δημο-, ἀριστο-) > επέκταση ως συνδετικό φωνήεν και σε λέξεις με διαφορετικό θέμα

Ένθημα

-ο- ή -ό-

• όπως -ο-, συνδετικό ή συνθετικό φωνήεν που συνδέει δύο συνθετικά, όταν ο τελευταίος φθόγγος του θέματος του πρώτου συνθετικού, δεν είναι -ο
  1. ένθημα τελικό φωνήεν θέματος

     δημοκρατία < δῆμ(ος) δημο- + -κρατία

  2. επέκταση και σε θέματα με άλλο ληκτικό φωνήεν

     φυσιολόγος < φύσ(ις) φυσι- + -ο- > φυσιο- + -λόγος

Παράγωγα

• Αρχαίες ελληνικές λέξεις με ένθημα -ο- στο Βικιλεξικό
• Αρχαίες ελληνικές λέξεις με ένθημα -ό- στο Βικιλεξικό