Παράρτημα:Ουσιαστικά (νέα ελληνικά)/επώνυμα

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Γλώσσα: Νέα ελληνικά » Παράρτημα:Γραμματική » Παράρτημα:Ουσιαστικά » αρσενικά :: θηλυκά :: ουδέτερα :: κοινού γένους :: ανώμαλα :: επώνυμα :: πίνακας
δείτε και

Κλίση επωνύμων « Κατηγορία:Ουσιαστικά κατά την κλίση (νέα ελληνικά)

Ουσιαστικά: Επώνυμα: Περιεχόμενα - Εισαγωγή - πηγές
οξύτονα παροξύτονα προπαροξύτονα
1. -ας
Παλαμάς-Παλαμάδες Πετρούνιας-Πετρούνιες, Πετρουνιέηδες
Κούγιας-Κούγιες, Κουγέηδες
Σίνας-Σίνες-αίοι
Δούκας-Δούκες, Δούκηδες, Δουκαίοι
Δουρίδας-Δουρίδηδες
Γρίβας-Γρίβηδες, Γριβαίοι
Μπούκουρας-Μπουκουραίοι
2. -ες & -εύς
Τσελεμεντές-Τσελεμεντέδες
Κεραμεύς-του Κεραμέως
Δαπόντες-Δαπόντηδες
Δέδες-Δεδαίοι
3. -ης
Ραγκαβής-Ραγκαβήδες
Σαρρής-Σαρρήδες, Σαρραίοι
Βαμβακάρης-Βαμβακάρηδες & #Χατζιδάκις
Αγγελίδης-ίδη, -ίδου-Αγγελίδηδες
Μαυρογένης-η, -ους-Μαυρογένηδες
Κωλοκοτρόνης-ηδες, -αίοι
Μπότσαρης-Μποτσαραίοι
4. -ος: -ος άκλιτα και:
Σολωμός-Σολωμοί Τσέλιος-Τσέλιοι-Τσέλιο!
Παλαιολόγος-Παλαιολόγοι-Παλαιολόγε!
Μαυροκορδάτος-Μαυροκορδάτοι-Μαυροκορδάτε!Μαυροκορδάτο!
Δημητράκος-Δημητράκοι-Δημητράκο!
Τρεχάτος-Τρεχάτοι-Τρεχάτο!(ε!)
Χατζηγιώργος-Χατζηγιώργηδες
Γιάμαλος-Γιάμαλοι
Φρόνιμος-Φρόνιμοι
Μάντζαρος-Μάντζαροι
Σακελλάριος, -άριοι, -αραίοι
Παπαδόπουλος-Παπαδόπουλοι, -αίοι
5. -ου άκλιτα και:
  Σαρόγλου-Σαρόγλοι, -αίοι
Σταύρου-Σταυραίοι
Δημητρίου-Δημητραίοι
Ανδρέου-Ανδρέηδες
Οικονόμου-Οικονόμηδες, -αίοι
Καμπούρογλου-Καμπούρογλοι, -αίοι
6. -ους
7. -ων
  Κοντολέων-Κοντολέοντες  
8. -ως
Σημείωση: Ο αριθμός λημμάτων σε κάθε Κατηγορία είναι ενδεικτικός. Οι επεξεργασίες είναι πάντα σε εξέλιξη.


Επώνυμα[επεξεργασία]

Εισαγωγή[επεξεργασία]

Πηγές για την κλίση

Τα νεοελληνικά επώνυμα ως προς την κλίση:

Αρσενικά[επεξεργασία]

Αρσενικά: τα περισσότερα Ανδρικά επώνυμα είναι κλιτά. Έχουν τον πληθυντικό τους. (Δείτε #Αριθμός)

  • Ο πληθυντικός τους διαφοροποιείται από των κοινών αρσενικών και συνήθως είναι ανισοσύλλαβος. Ιδιαίτερη σημείωση κάνει ο Τριανταφυλλίδης:[1]
    «Τα οικογενειακά ονόματα σχηματίζουν κανονικά τον πληθυντικό του αρσενικού, για να δηλωθή η οικογένεια ενός προσώπου, μέλη της ή και ολόκληρη η γενεά: οι Φωκάδες, οι δυο Τρικούπηδες, οι Κολοκοτρωναίοι. Ο πληθυντικός αυτός των οικογενειακών ακολουθεί το σχηματισμό των κοινών ουσιαστικών, όσο πρόκειται για ονόματα σε -ος (538) ή ανισοσύλλαβα (529, 534, 536). Αλλιώς παρουσιάζουν -με την ποικιλία ιδίως που έχουν οι καταλήξεις τους στην ενική ονομαστική και με τη φωνητική τους μορφή- ποικιλία και κάποιο σάλο στο σχηματισμό του πληθυντικού. Γενικά έχουν την τάση να σχηματίζωνται, όπως και άλλες νεώτερες λέξεις, ανισοσύλλαβα, σε -άδες, -ήδες, -αίοι, αν και η τελευταία αυτή κατάληξη είναι, για μερικούς τουλάχιστο τύπους ονομάτων, προπάντων λαϊκή, αλλά και σε μερικές επαρχίες άγνωστη.
    Με τον ανισοσυλλαβισμό που δείχνει ο πληθυντικός των οικογενειακών συμβαίνει οι ίδιες λέξεις που τα γέννησαν να κλίνωνται, όταν είναι επαγγελματικά ή εθνικά, ισοσύλλαβα. Έτσι λ.χ. έχομε τα επαγγελματικά: ο ψάλτης - οι ψάλτες, ο ράφτης - οι ράφτες, και τα εθνικά: οι Βελαορίτες [sic] (462γ), οι Μανιάτες, οι Πολίτες, οι Σπετσιώτες, ενώ τ' αντίστοιχα οικογενειακά σχηματίζονται: οι Ψάλτηδες, οι Ράφτηδες, οι Βαλαωρίτηδες, οι Μανιάτηδες, οι Πολίτηδες, οι Σπετσιώτηδες.»
    π.χ. ο ψάλτης - οι ψάλτες, αλλά ο Ψάλτης - οι Ψάλτηδες.
  • Η κατάληξη του πληθυντικού -αίοι μπορεί να σχηματίσει κάθε πληθυντικό επωνύμου ιδίως στον προφορικό λόγο. Στους κλιτικούς πίνακες, αναφέρονται οι πιο πιθανοί.

Στον πληθυντικό αναφέρονται και τιμητικά:

※  Ασφαλώς δε δούλεψαν μάταια ούτε οι πρωτοπόροι του δημοτικισμού ‑Σοφιανοί, Σολωμοί, Ψυχάρηδες- ούτε όσοι με το λογοτεχνικό‑τους ταλέντο εκαλλιέργησαν και οδήγησαν σε περιωπή το δημοτικό‑μας λόγο ‑Παλαμάδες, Σικελιανοί, Καζαντζάκηδες, για να μείνομε στους κορυφαίους- […] Ας είναι σήμερα τιμημένοι οι πρωτοπόροι του εκπαιδευτικού δημοτικισμού: Δελμούζοι, Γληνοί, Τριανταφυλλίδηδες και όσοι ακολούθησαν τα χνάρια‑τους.
Εμμανουήλ Κριαράς, «Νέο γλωσσικό ξεκίνημα» στο Άρθρα και σημειώματα ενός δημοτικιστή, σελ.21 greek‑language.gr

Κοινού γένους[επεξεργασία]

Κοινού γένους και άκλιτα είναι τα σε -ου. Προκύπτουν από τη γενική ενικού ονομάτων σε -ος.

  • Ως γυναικεία είναι πάντοτε άκλιτα.
  • Ως ανδρικά, μερικά έχουν κλιτικούς τύπους στον πληθυντικό (όπως #Οικονόμου, #Σταύρου). Άλλα, είναι μόνον άκλιτα (όπως Γεωργίου)

Θηλυκά[επεξεργασία]

Θηλυκά: τα Γυναικεία επώνυμα είναι άκλιτα και σχηματίζονται από τη γενική ενικού του αντίστοιχου αρσενικού

Ουδέτερα[επεξεργασία]

Ουδέτερα, υπάρχουν λαϊκότροπα, με καταλήξεις για τα παιδιά (όπως το Παπαδοπουλάκι)

Κλίσεις ανδρικών επωνύμων[επεξεργασία]

Κατηγορία Κανόνες Πίνακες κλίσης

-ας επώνυμα

Οξύτονα -άς ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Παλαμάς

οι Παλαμάδες
κατά το ψαράς
-άς, -άδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα οξύτονα σε -άς με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε -άδες
    όπως Καρατζάς, Παλαμάς, Παπάς
    και μονοσύλλαβα που γράφονται χωρίς τόνο, όπως Γκρας
  • Κλίνονται κατά το ψαράς
  • Ο παλιός τονισμός: -ᾶς, -ᾶ, -ᾶδες, -άδων
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Παλαμάς οι Παλαμάδες
      γενική του Παλαμά των Παλαμάδων
    αιτιατική τον Παλαμά τους Παλαμάδες
     κλητική Παλαμά Παλαμάδες

Κατηγορία 
όπως το Παλαμάς (βλ. ψαράς) - 251 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Παροξύτονα -'ας ανδρικά επώνυμα
-'ας ισοσύλλαβα & ανισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Πετρούνιας

οι Πετρούνιες
οι Πετρουνιέηδες
-'ιας, -'ιες & -ιέηδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ιας (προφορά σε μία συλλαβή με συνίζηση) με πληθυντικούς, ισοσύλλαβο σε -'ιες και ανισοσύλλαβο σε ‑ιέηδες που διατηρούν το γιώτα σε όλες τις πτώσεις
  • τα σε -ιας χωρίς να προηγείται -γ-ιας, -γκ-ιας, -κ-ιας, -χ-ιας
    όπως Πετρούνιας
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.

Δείτε και

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Πετρούνιας οι Πετρούνιες
Πετρουνιέηδες
      γενική του Πετρούνια των
Πετρουνιέηδων
    αιτιατική τον Πετρούνια τους Πετρούνιες
Πετρουνιέηδες
     κλητική Πετρούνια Πετρούνιες
Πετρουνιέηδες
Προφέρεται ως παροξύτονο με συνίζηση στην κατάληξη.
Επίσης, πληθυντικός με κατάληξη -ι-αίοι.

Κατηγορία 
όπως το Πετρούνιας - 14 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Κούγιας

οι Κούγιες
οι Κουγέηδες
-'ιας, -'ιες & -έηδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ιας (προφορά σε μία συλλαβή με συνίζηση) με πληθυντικούς, ισοσύλλαβο σε -'ιες και ανισοσύλλαβο σε ‑έηδες όταν προηγείται
  • -γιας, -γκιας, -κιας, -χιας
    όπως Κούγιας
  • Η γενική πληθυντικού, μόνον ανισοσύλλαβη.
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.

Δείτε και

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Κούγιας οι Κούγιες
Κουγέηδες
      γενική του Κούγια των
Κουγέηδων
    αιτιατική τον Κούγια τους Κούγιες
Κουγέηδες
     κλητική Κούγια Κούγιες
Κουγέηδες
Προφέρεται ως παροξύτονο με συνίζηση στην κατάληξη.
Επίσης, πληθυντικός με κατάληξη -αίοι.

Κατηγορία 
όπως το Κούγιας - 8 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Σίνας

οι Σίνες
οι Σιναίοι
-'ας, -ες & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ας με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε ‑αίοι που δεν συνηθίζουν πληθυντικό σε -ηδες.
    όπως Ζάππας, Σίνας
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Σίνας οι Σίνες
Σιναίοι
      γενική του Σίνα των
Σιναίων
    αιτιατική τον Σίνα τους Σίνες
Σιναίοι
     κλητική Σίνα Σίνες
Σιναίοι

Κατηγορία 
όπως το Σίνας - 109 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Δούκας

οι Δούκες
οι Δούκηδες
οι Δουκαίοι
-'ας, -'ες & -'ηδες & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ας με πληθυντικούς, ισοσύλλαβο σε -'ες και ανισοσύλλαβους σε '‑ηδες και σε ‑αίοι
    όπως Δούκας
  • Η γενική πληθυντικού, μόνον ανισοσύλλαβη, ώστε να μην συμπίπτει με κοινά αρσενικά όπως 'αγώνας'.
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού. Δείτε και τα μεσαιωνικά, όπως Δούκαινα.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Δούκας οι Δούκες
Δούκηδες
Δουκαίοι
      γενική του Δούκα των
Δούκηδων
Δουκαίων
    αιτιατική τον Δούκα τους Δούκες
Δούκηδες
Δουκαίους
     κλητική Δούκα Δούκες
Δούκηδες
Δουκαίοι

Κατηγορία 
όπως το Δούκας - 34 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-'ας ανισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Δουρίδας

οι Δουρίδηδες
κατά το Αντρέας
'-ας, '-ηδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε '-ας με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε '-ηδες που δεν συνηθίζουν πληθυντικό σε ‑αίοι.
    όπως Δουρίδας
  • Κλίνονται κατά το Αντρέας
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Δουρίδας οι Δουρίδηδες
      γενική του Δουρίδα των Δουρίδηδων
    αιτιατική τον Δουρίδα τους Δουρίδηδες
     κλητική Δουρίδα Δουρίδηδες

Κατηγορία 
όπως το Δουρίδας (κατά το Αντρέας) - 29 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Γρίβας

οι Γρίβηδες
οι Γριβαίοι
-'ας, -'ηδες & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ας με ανισοσύλλαβους πληθυντικούς σε '‑ηδες και σε ‑αίοι
    όπως Γρίβας
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Γρίβας οι Γρίβηδες
Γριβαίοι
      γενική του Γρίβα των Γρίβηδων
Γριβαίων
    αιτιατική τον Γρίβα τους Γρίβηδες
Γριβαίους
     κλητική Γρίβα Γρίβηδες
Γριβαίοι

Κατηγορία 
όπως το Γρίβας - 216 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Προπαροξύτονα '-ας ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Μπούκουρας

οι Μπουκουραίοι
'-ας, -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε '-ας με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε ‑αίοι
    όπως Μπούκουρας
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.

Πηγές

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Μπούκουρας οι Μπουκουραίοι
      γενική του Μπούκουρα των Μπουκουραίων
    αιτιατική τον Μπούκουρα τους Μπουκουραίους
     κλητική Μπούκουρα Μπουκουραίοι

Κατηγορία 
όπως το Μπούκουρας - 56 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ες επώνυμα

Οξύτονα -ές και εύς ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Τσελεμεντές

οι Τσελεμεντέδες
κατά το καφές
-ές, -έδες
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Τσελεμεντές οι Τσελεμεντέδες
      γενική του Τσελεμεντέ των Τσελεμεντέδων
    αιτιατική τον Τσελεμεντέ τους Τσελεμεντέδες
     κλητική Τσελεμεντέ Τσελεμεντέδες

Κατηγορία 
όπως το Τσελεμεντές (κατά το καφές) - 34 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Κεραμεύς

του Κεραμέως
-εύς, -έηδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα οξύτονα σε -εύς αρχαιόκλιτα. Ο ενικός και η γενική πληθυντικού, κατά την αρχαία κλίση όπως το 'βασιλεύς'. Ο πληθυντικός, με νεότερες καταλήξεις.
    όπως Κεραμεύς, Φιλαδελφεύς
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Κεραμεύς οι Κεραμέηδες
      γενική του Κεραμέως των Κεραμέων
Κεραμέηδων
    αιτιατική τον Κεραμέα τους Κεραμέηδες
     κλητική Κεραμέα Κεραμέηδες

Κατηγορία 
όπως το Κεραμεύς- 1 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Παροξύτονα -ές ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Δέδες

οι Δεδαίοι
'-ας, -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ες με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε ‑αίοι
    όπως Δέδες
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Δέδες οι Δεδαίοι
      γενική του Δέδε των Δεδαίων
    αιτιατική τον Δέδε τους Δεδαίους
     κλητική Δέδε Δεδαίοι

Κατηγορία 
όπως το Δέδες - 3 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Δαπόντες

οι Δαπόντηδες
κατά το κόντες
-'ες, -'ηδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ες με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε -'ηδες
    όπως Δαπόντες
  • Κλίνονται κατά το κόντες
  • το ισπανικό Θερβάντες παραμένει συνήθως άκλιτο
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Δαπόντες οι Δαπόντηδες
      γενική του Δαπόντε των Δαπόντηδων
    αιτιατική τον Δαπόντε τους Δαπόντηδες
     κλητική Δαπόντε Δαπόντηδες

Κατηγορία 
όπως το Δαπόντες (κατά το κόντες) - 5 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ης επώνυμα

Οξύτονα -ής ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Ραγκαβής

οι Ραγκαβήδες
κατά το μπαλωματής
-ής, -ήδες
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Ραγκαβής οι Ραγκαβήδες
      γενική του Ραγκαβή των Ραγκαβήδων
    αιτιατική τον Ραγκαβή τους Ραγκαβήδες
     κλητική Ραγκαβή Ραγκαβήδες

Κατηγορία 
όπως το Ραγκαβής (κατά το μπαλωματής) - 1.794 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Σαρρής

οι Σαρρήδες
οι Σαρραίοι
-ής, -ήδες & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα οξύτονα σε -ής με ανισοσύλλαβους πληθυντικούς σε ‑ήδες και ‑αίοι
    όπως Καλατζής, Σαρρής, Σιμιτζής, Φραντζής
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Σαρρής οι Σαρρήδες
Σαρραίοι
      γενική του Σαρρή των Σαρρήδων
Σαρραίων
    αιτιατική τον Σαρρή τους Σαρρήδες
Σαρραίους
     κλητική Σαρρή Σαρρήδες
Σαρραίοι

Κατηγορία 
όπως το Σαρρής - 15 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Παροξύτονα -'ης ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Βαμβακάρης

οι Βαμβακάρηδες
κατά το μανάβης
-'ης, -'ηδες

Ποικιλίες:

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Βαμβακάρης οι Βαμβακάρηδες
      γενική του Βαμβακάρη των Βαμβακάρηδων
    αιτιατική τον Βαμβακάρη τους Βαμβακάρηδες
     κλητική Βαμβακάρη Βαμβακάρηδες

Κατηγορία 
όπως το Βαμβακάρης (κατά το μανάβης) - 19.225 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Αγγελίδης

του Αγγελίδη
του Αγγελίδου
οι Αγγελίδηδες
-'ης, -'ηδες με δύο γενικές ενικού
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -ής με γενική ενικού και λόγια σε -'ου με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε ‑ήδες
    όπως Αγγελίδης, Ζημιανίτης, Χανιώτης
  • Έτσι κλίνονται τα σε -ίδης, -ώτης, -άκης.
  • Τα αντίστοιχα γυναικεία επώνυμα ακολουθούν είτε τη μία, είτε την άλλη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Αγγελίδης οι Αγγελίδηδες
      γενική του Αγγελίδη* των Αγγελίδηδων
    αιτιατική τον Αγγελίδη τους Αγγελίδηδες
     κλητική Αγγελίδη Αγγελίδηδες
 * Και λόγια γενική ενικού Αγγελίδου

Κατηγορία 
όπως το Αγγελίδης - 16.588 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Μαυρογένης

του Μαυρογένη
του Μαυρογένους
οι Μαυρογένηδες
-'ης, -'ηδες με δύο γενικές ενικού
  • Σύνθετα αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -ής με γενική ενικού και λόγια σε -'ους με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε ‑ήδες
    όπως Μαυρογένης
  • Οι γενικές ενικού, όπως στην κλίση του δεύτερου συνθετικού τους.
  • Τα αντίστοιχα γυναικεία επώνυμα ακολουθούν είτε τη μία, είτε την άλλη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Μαυρογένης οι Μαυρογένηδες
      γενική του Μαυρογένους
Μαυρογένη
των Μαυρογένηδων
    αιτιατική τον Μαυρογένη τους Μαυρογένηδες
     κλητική Μαυρογένη Μαυρογένηδες

Κατηγορία 
όπως το Μαυρογένης - 1 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Κωλοκοτρόνης

οι Κωλοκοτρόνηδες
οι Κωλοκοτροναίοι
κατά το νοικοκύρης
-'ης, -'ηδες & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -ής με ανισοσύλλαβους πληθυντικούς σε -'ηδες και ‑αίοι
    όπως Κωλοκοτρόνης
  • Κλίνονται κατά το νοικοκύρης
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Κωλοκοτρόνης οι Κωλοκοτρόνηδες
Κωλοκοτροναίοι
      γενική του Κωλοκοτρόνη των Κωλοκοτρόνηδων
Κωλοκοτροναίων
    αιτιατική τον Κωλοκοτρόνη τους Κωλοκοτρόνηδες
Κωλοκοτροναίους
     κλητική Κωλοκοτρόνη Κωλοκοτρόνηδες
Κωλοκοτροναίοι

Κατηγορία 
όπως το Κωλοκοτρόνης (κατά το νοικοκύρης) - 15 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Προπαροξύτονα '-ης ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Μπότσαρης

οι Μποτσαραίοι
'-ης, -αίοι
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Μπότσαρης οι Μποτσαραίοι
      γενική του Μπότσαρη των Μποτσαραίων
    αιτιατική τον Μπότσαρη τους Μποτσαραίους
     κλητική Μπότσαρη Μποτσαραίοι

Κατηγορία 
όπως το Μπότσαρης - 43 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ις επώνυμα

δείτε -ης: άλλη γραφή του -ης

-ος επώνυμα

Οξύτονα -ός ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Σολωμός

οι Σολωμοί
κατά το ναός
-ός, -οί

Ιδιαιτερότητες

  • Ως οξύτονο προφέρεται και το Χλιος που δε φέρει τόνο.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Σολωμός οι Σολωμοί
      γενική του Σολωμού των Σολωμών
    αιτιατική τον Σολωμό τους Σολωμούς
     κλητική Σολωμέ Σολωμοί
Ονοματεπώνυμα - Κατηγορία όπως «Σολωμός (κλίση: ναός)» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Κατηγορία 
όπως το Σολωμός (κατά το ναός) - 210 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Παροξύτονα -'ος ανδρικά επώνυμα
-'ος ισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Παλαιολόγος

ε, Παλαιολόγε!
οι Παλαιολόγοι
κατά το δρόμος
Κατηγορία
o Μαυροκορδάτος

ε, Μαυροκορδάτε!
ε, Μαυροκορδάτο!
κατά το μούτσος
-'ος, -'οι

Δείτε και:

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Παλαιολόγος οι Παλαιολόγοι
      γενική του Παλαιολόγου των Παλαιολόγων
    αιτιατική τον Παλαιολόγο τους Παλαιολόγους
     κλητική Παλαιολόγε Παλαιολόγοι

Κατηγορία 
όπως το Παλαιολόγος (κατά το δρόμος) - 127 λέξεις αυτή τη στιγμή.


↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Μαυροκορδάτος οι Μαυροκορδάτοι
      γενική του Μαυροκορδάτου των Μαυροκορδάτων
    αιτιατική τον Μαυροκορδάτο τους Μαυροκορδάτους
     κλητική Μαυροκορδάτε
& Μαυροκορδάτο
Μαυροκορδάτοι

Κατηγορία 
όπως το Μαυροκορδάτος (κατά το μούτσος) - 475 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Δημητράκος

ε, Δημητράκο!
οι Δημητράκοι]
Κατηγορία
o Τσέλιος

[[Παράρτημα:Ουσιαστικά (νέα ελληνικά)/αρσενικά#υπνάκος|κατά το υπνάκος]
Κατηγορία
o Τρεχάτος

ε, Τρεχάτο!
ε, Τρεχάτε!
κατά το καμαρότος
-'ος, -'οι

Ποικιλίες

Δείτε και:

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Δημητράκος οι Δημητράκοι
      γενική του Δημητράκου των Δημητράκων
    αιτιατική τον Δημητράκο τους Δημητράκους
     κλητική Δημητράκο Δημητράκοι

Κατηγορία 
όπως το Δημητράκος (κατά το υπνάκος) - 1.979 λέξεις αυτή τη στιγμή.


↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Τσέλιος οι Τσέλιοι
      γενική του Τσέλιου των Τσέλιων
    αιτιατική τον Τσέλιο τους Τσέλιους
     κλητική Τσέλιο Τσέλιοι
Προφέρεται ως παροξύτονο με συνίζηση στην κατάληξη.

Κατηγορία 
όπως το Τσέλιος (κατά το υπνάκος) με συνίζηση - 17 λέξεις αυτή τη στιγμή.


↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Τρεχάτος οι Τρεχάτοι
      γενική του Τρεχάτου των Τρεχάτων
    αιτιατική τον Τρεχάτο τους Τρεχάτους
     κλητική Τρεχάτο
& Τρεχάτε
Τρεχάτοι

Κατηγορία 
όπως το Τρεχάτος (κατά το καμαρότος) - 168 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-'ος ανισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Χατζηγιώργος

οι Χατζηγιώργηδες
κατά το Γιώργος
-'ος, -'ηδες
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Χατζηγιώργος οι Χατζηγιώργηδες
      γενική του Χατζηγιώργου των Χατζηγιώργηδων
    αιτιατική τον Χατζηγιώργο τους Χατζηγιώργηδες
     κλητική Χατζηγιώργο Χατζηγιώργηδες

Κατηγορία 
όπως το Χατζηγιώργος (κατά το Γιώργος) - 4 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Προπαροξύτονα '-ος άκλιτα επώνυμα κοινού γένους
Κατηγορία
o Νέστορος

οι Νέστορος
-'ος άκλιτα κοινού γένους (ανδρικά & γυναικεία)
Προπαροξύτονα '-ος ανδρικά επώνυμα
'-ος ισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Γιάμαλος

οι Γιάμαλοι
-'ος, -'οι με σταθερό τόνο
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε -'ος με πληθυντικό σε -'οι και σταθερό τόνο σε όλες τις πτώσεις.
    όπως Γιάμαλος
  • Κλίνονται κατά το αντίλαλος
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Γιάμαλος οι Γιάμαλοι
      γενική του Γιάμαλου των Γιάμαλων
    αιτιατική τον Γιάμαλο τους Γιάμαλους
     κλητική Γιάμαλε Γιάμαλοι

Κατηγορία 
όπως το Γιάμαλος (κατά το αντίλαλος) - 38 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Φρόνιμος

οι Φρόνιμοι
-'ος, -'οι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε -'ος με πληθυντικό σε -'οι και διπλή γενική ενικού και αιτιατική πληθυντικού. Στη γενική πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο.
    όπως Φρόνιμος
  • Κλίνονται κατά το δάσκαλος
  • Το γυναικείο επώνυμο (και οι ονομασίες οδών) όπως στη λόγια γενική ενικού: η κυρία Φρονίμου

Συγκρίνετε

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Φρόνιμος οι Φρόνιμοι
      γενική του Φρονίμου
Φρόνιμου
των Φρονίμων
    αιτιατική τον Φρόνιμο τους Φρονίμους
Φρόνιμους
     κλητική Φρόνιμε Φρόνιμοι

Κατηγορία 
όπως το Φρόνιμος (κατά το δάσκαλος) - 4 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Μάντζαρος

οι Μάντζαροι
κατά το καρδινάλιος
-'ος, -'οι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε '-ος με ισοσύλλαβο πληθυντικό σε '-οι με επιπλέον τύπους που κατεβάζουν τον τόνο στη γενική ενικού, πληθυντικού και στην αιτιατική πληθυντικού. Δεν συνηθίζουν τον πληθυντικό σε ‑αίοι.
    όπως Ζαμπέλιος, Μάντζαρος, Πετροκόκκινος
  • Κλίνονται κατά το καρδινάλιος
  • Το γυναικείο επώνυμο (και οι ονομασίες οδών) όπως στη λόγια γενική ενικού: Μαντζάρου
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Μάντζαρος οι Μάντζαροι
      γενική του Μάντζαρου
Μαντζάρου
των Μάντζαρων
Μαντζάρων
    αιτιατική τον Μάντζαρο τους Μάντζαρους
Μαντζάρους
     κλητική Μάντζαρε Μάντζαροι
Οι δεύτεροι τύποι, παλιότεροι, λόγιοι.

Κατηγορία 
όπως το Μάντζαρος (κατά το καρδινάλιος) - 17 λέξεις αυτή τη στιγμή.

'-ος ισοσύλλαβα & ανισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Σακελλάριος

οι Σακελλάριοι
οι Σακελλαραίοι
'-ιος, '-ιοι & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε '-ιος με πληθυντικούς, ισοσύλλαβο σε '‑ιοι και ανισοσύλλαβο σε ‑αίοι και επιπλέον λόγια γενική ενικού.
    όπως τα σε -άριος, Σακελλάριος
  • Το γυναικείο επώνυμο (και οι ονομασίες οδών) όπως στη λόγια γενική ενικού: Σακελλαρίου
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Σακελλάριος οι Σακελλάριοι
Σακελλαραίοι2
      γενική του Σακελλάριου
Σακελλαρίου1
των Σακελλάριων
Σακελλαραίων
    αιτιατική τον Σακελλάριο τους Σακελλάριους
Σακελλαραίους
     κλητική Σακελλάριε Σακελλάριοι
Σακελλαραίοι
 1. Λόγια κατάληξη γενικής, απ' όπου το θηλυκό επώνυμο.
 2. Οι δεύτεροι τύποι, προφορικοί, οικείοι.

Κατηγορία 
όπως το Σακελλάριος - 1 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Παπαδόπουλος

οι Παπαδόπουλοι
οι Παπαδοπουλαίοι
'-ος, '-οι & -αίοι
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα προπαροξύτονα σε '-ος με πληθυντικούς, ισοσύλλαβο σε '‑οι και ανισοσύλλαβο σε ‑αίοι. Οι λόγιοι τύποι που κατεβάζουν τον τόνο είναι λιγότερο συχνοί απ' ότι στην κλίση #Μάντζαρος.
    όπως Παπαδόπουλος
  • Το γυναικείο επώνυμο (και οι ονομασίες οδών) όπως στη λόγια γενική ενικού: Παπαδοπούλου
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Παπαδόπουλος οι Παπαδόπουλοι
Παπαδοπουλαίοι1
      γενική του Παπαδόπουλου
Παπαδοπούλου
των Παπαδόπουλων2
Παπαδοπουλαίων
    αιτιατική τον Παπαδόπουλο τους Παπαδόπουλους3
Παπαδοπουλαίους
     κλητική Παπαδόπουλε Παπαδόπουλοι
Παπαδοπουλαίοι
 1. Οι δεύτεροι τύποι, προφορικοί, οικείοι.
 2. Παρωχημένη γενική πληθυντικού: Παπαδοπούλων
 3. Παρωχημένη αιτιατική πληθυντικού: Παπαδοπούλους

Κατηγορία 
όπως το Παπαδόπουλος - 5.516 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ου επώνυμα

Είναι άκλιτα κοινού γένους (ανδρικά και γυναικεία). Προκύπτουν από τη γενική ενικού -ου ονομάτων σε -ος.
  • Ως γυναικεία είναι πάντοτε άκλιτα.
  • Ως ανδρικά, μερικά έχουν κλιτικούς τύπους στον πληθυντικό (όπως #Οικονόμου, #Σταύρου). Άλλα, είναι μόνον άκλιτα (όπως Γεωργίου)
 
Παροξύτονα -'ου επώνυμα κοινού γένους
-'ου μόνον άκλιτα
Κατηγορία
o Γεωργίου

οι Γεωργίου
-'ου, -'οι
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -ου πάντοτε άκλιτα.
    όπως Γεωργίου

Δείτε και

  • τα ανδρικά σε -ου με κλιτικούς τύπους για τον πληθυντικό που ακολουθούν.
Κατηγορία
-ου άκλιτα
κοινού γένους
-'ου ισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Σαρόγλου

οι Σαρόγλοι
οι Σαρογλαίοι
-'ου, -'οι & -αίοι
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -ου με κλιτό αρσενικό ισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε ‑'οι και ανισοσύλλαβο σε ‑αίοι
    όπως Μποσταντζόγλου, Σαρόγλου
  • Έτσι κλίνονται τα σε -όγλου

Δείτε και

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Σαρόγλου οι Σαρόγλοι
Σαρογλαίοι
οι Σαρόγλου
      γενική του/της Σαρόγλου των Σαρόγλων
Σαρογλαίων
των Σαρόγλου
    αιτιατική τον/τη Σαρόγλου τους Σαρόγλους
Σαρογλαίους
τους/τις Σαρόγλου
     κλητική Σαρόγλου Σαρόγλοι
Σαρογλαίοι
Σαρόγλου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Σαρόγλου - 28 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-'ου ανισοσύλλαβα
Κατηγορία
o Σταύρου

οι Σταυραίοι
-'ου, -αίοι
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -ου με κλιτό αρσενικό ανισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε ‑αίοι
    όπως Σταύρου

Ποικιλίες

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Σταύρου οι Σταυραίοι οι Σταύρου
      γενική του/της Σταύρου των Σταυραίων των Σταύρου
    αιτιατική τον/τη Σταύρου τους Σταυραίους τους/τις Σταύρου
     κλητική Σταύρου Σταυραίοι Σταύρου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Σταύρου - 12 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Δημητρίου

οι Δημητραίοι
-ίου, -αίοι
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -ίου με κλιτό αρσενικό ανισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε ‑αίοι
    όπως Δημητρίου, Παπαδημητρίου

Παρατηρήσεις:

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Δημητρίου οι Δημητραίοι οι Δημητρίου
      γενική του/της Δημητρίου των Δημητραίων των Δημητρίου
    αιτιατική τον/τη Δημητρίου τους Δημητραίους τους/τις Δημητρίου
     κλητική Δημητρίου Δημητραίοι Δημητρίου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Δημητρίου - 7 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Ανδρέου

οι Ανδρέηδες
-έου, -έηδες
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -έου με κλιτό αρσενικό ανισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε ‑έηδες
    όπως Ανδρέου, Παπανδρέου

Παρατηρήσεις:

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Ανδρέου οι Ανδρέηδες οι Ανδρέου
      γενική του/της Ανδρέου των Ανδρέηδων των Ανδρέου
    αιτιατική τον/την Ανδρέου τους Ανδρέηδες τους/τις Ανδρέου
     κλητική Ανδρέου Ανδρέηδες Ανδρέου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Ανδρέου - 3 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Κατηγορία
o Οικονόμου

οι Οικονόμηδες
οι Οικονομαίοι
-ου, -'ηδες & -αίοι
  • Κοινού γένους άκλιτα παροξύτονα επώνυμα σε -ου με κλιτό αρσενικό ανισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε '‑ηδες και σε ‑αίοι
    όπως Οικονόμου, Παπαοικονόμου
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Οικονόμου οι Οικονόμηδες
Οικονομαίοι
οι Οικονόμου
      γενική του/της Οικονόμου των Οικονόμηδων
Οικονομαίων
των Οικονόμου
    αιτιατική τον/την Οικονόμου τους Οικονόμηδες
Οικονομαίους
τους/τις Οικονόμου
     κλητική Οικονόμου Οικονόμηδες
Οικονομαίοι
Οικονόμου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Οικονόμου - 2 λέξεις αυτή τη στιγμή.

Προπαροξύτονα -'ου επώνυμα κοινού γένους
Κατηγορία
o Καμπούρογλου

οι Καμπούρογλοι
οι Καμπουρογλαίοι
-'ου, -'οι & -αίοι
  • Κοινού γένους άκλιτα προπαροξύτονα επώνυμα σε '-ου με κλιτό αρσενικό ισοσύλλαβο πληθυντικό για τα ανδρικά σε '‑οι
    όπως Καμπούρογλου
  • Έτσι κλίνονται τα σε -ογλου

Δείτε και

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός     2ος πληθυντικός  
κοινού γένους αρσενικό κοινού γένους
ονομαστική ο/η Καμπούρογλου οι Καμπούρογλοι
Καμπουρογλαίοι
οι Καμπούρογλου
      γενική του/της Καμπούρογλου των Καμπούρογλων
Καμπουρογλαίων
των Καμπούρογλου
    αιτιατική τον/την Καμπούρογλου τους Καμπούρογλους
Καμπουρογλαίους
τους/τις Καμπούρογλου
     κλητική Καμπούρογλου Καμπούρογλοι
Καμπουρογλαίοι
Καμπούρογλου
Παραμένει άκλιτο. Το αρσενικό έχει επιπλέον κλιτές μορφές στον πληθυντικό.

Κατηγορία 
όπως το Καμπούρογλου - 32 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ους επώνυμα

Οξύτονα -ούς ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Παππούς

οι Παππούδες
κατά το παππούς
-ούς, -ούδες
  • Αρσενικά ανδρικά επώνυμα οξύτονα σε -ούς με ανισοσύλλαβο πληθυντικό σε -ούδες
    όπως Μπουρνούς, Παππούς
  • Κλίνονται κατά το παππούς
  • Το γυναικείο επώνυμο, όπως στη γενική ενικού.
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Παππούς οι Παππούδες
      γενική του Παππού των Παππούδων
    αιτιατική τον Παππού τους Παππούδες
     κλητική Παππού Παππούδες

Κατηγορία 
όπως το Παππούς (κατά το παππους) - 3 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ων επώνυμα

Παροξύτονα -'ων ανδρικά επώνυμα
Κατηγορία
o Κοντολέων

οι Κοντολέοντες
κατά το θεράπων
-'ων, -'οντες
  • Σύνθετα αρσενικά ανδρικά επώνυμα παροξύτονα σε -'ων με ανισοσύλλαβη γενική ενικού -'οντος και πληθυντικό σε '‑οντες
    όπως Κοντολέων
  • Οι γενικές ενικού, όπως στην κλίση του λόγιου δεύτερου συνθετικού τους.
  • Συχνά, χρησιμοποιείται και άκλιτο.
  • Κλίνονται κατά το θεράπων
  • Το γυναικείο επώνυμο, είτε άκλιτο, είτε όπως στη γενική ενικού
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο Κοντολέων οι Κοντολέοντες
      γενική του Κοντολέοντος των Κοντολεόντων
    αιτιατική τον Κοντολέοντα τους Κοντολέοντες
     κλητική Κοντολέων
Κοντολέον*
Κοντολέοντες
* Κατά την αρχαία κλίση.

Κατηγορία 
όπως το Κοντολέων (κατά το θεράπων) - 4 λέξεις αυτή τη στιγμή.

-ως επώνυμα

Άκλιτα -'ως επώνυμα κοινού γένους
Κατηγορία
o/η Οδυσσέως

οι Οδυσσέως
-'ως άκλιτα κοινού γένους
Άκλιτα -'ως γυναικεία επώνυμα
-'ως άκλιτα γυναικεία

Αναφορές[επεξεργασία]

  1. Μανόλης Τριανταφυλλίδης (2018) Νεοελληνική γραμματική (της δημοτικής). Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (ανατύπωση της πρώτης έκδοσης του 1941, με διορθώσεις και επίμετρο - γραφή πολυτονική).
    Η σημείωση στην παράγραφο 545, μεταγραφή σε μονοτονικό. Τα πλάγια, του βιβλίου.