γάστρα

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	γάστρα	οι	γάστρες
γενική	της	γάστρας		—
αιτιατική	τη	γάστρα	τις	γάστρες
κλητική		γάστρα		γάστρες
Η γενική πληθυντικού σε -ών δε συνηθίζεται.
Κατηγορία όπως «πείνα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

γάστρα < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική γάστρα

Ουσιαστικό

γάστρα θηλυκό

1. (κουζινικά) μεταλλικό ή πήλινο μαγειρικό σκεύος, το οποίο αφού θερμανθεί κατάλληλα, τοποθετείται πάνω από το ταψί με το φαγητό συμβάλλοντας στο ψήσιμό του από την επάνω πλευρά
2. βαθύ και πλατύ μαγειρικό σκεύος με καπάκι
3. (ναυπηγικός όρος) η κοιλιά του σκάφους
4. (καθαρεύουσα) η γλάστρα

   ※  Ἀλλὰ τὸ μελιχρὸν φέγγος ἐπέχριε μόνον τὰς στέγας τῶν οἰκιῶν καὶ τὸ διενέμοντο, ὡς πενιχρὰν κληρονομίαν, τὰ δωμάτια, τὰ μπαλκόνια καὶ οἱ γάστρες τῶν ἀνθέων. (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αμαρτίας φάντασμα)

Μεταφράσεις

    (κουζινικά)

γαλλικά : cocotte (fr) ισπανικά : puchero (es), perol (es)

    κοιλιά σκάφους

γαλλικά : coque (fr) ισπανικά : casco (es)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	γάστρᾱ	αἱ	γάστραι
γενική	τῆς	γάστρᾱς	τῶν	γαστρῶν
δοτική	τῇ	γάστρᾳ	ταῖς	γάστραις
αιτιατική	τὴν	γάστρᾱν	τὰς	γάστρᾱς
κλητική ὦ!		γάστρᾱ		γάστραι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		γάστρᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		γάστραιν
Το δίχρονο φωνήεν της παραλήγουσας είναι βραχύ. Ο πληθυντικός, 'γάστραι στον Ησύχιο.
1η κλίση, ομάδα 'χώρα', Κατηγορία 'σοφία' όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

γάστρα < *γρασ- + -τρα με ανομοίωση του ρο < μεταπτωτική βαθμίδα για την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *gres-(κομματιάζω, τρώω), απ' όπου και γάγγραινα. Το ομόρριζο γαστήρ, με παρόμοια σημασία (του κοίλου) αλλά περισσότερο για μέρη σώματος, παρά για αντικείμενα. Δείτε και γράω.

Ουσιαστικό

γάστρα θηλυκό

• (κεραμική) το κάτω, κοίλο μέρος πήλινων αγγείων

Άλλες μορφές

• ιωνικός τύπος : γάστρη

Συγγενικές λέξεις

• → δείτε τη λέξη γαστήρ

Πηγές

• γάστρα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• γάστρα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.