καθρέφτης

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	καθρέφτης	οι	καθρέφτες
γενική	του	καθρέφτη	των	καθρεφτών
αιτιατική	τον	καθρέφτη	τους	καθρέφτες
κλητική		καθρέφτη		καθρέφτες
Κατηγορία όπως «ναύτης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καθρέφτης < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική καθρέφτης < καθρέπτης < ελληνιστική κοινή κάθοπτρον < αρχαία ελληνική κάτοπτρον

Προφορά[επεξεργασία]

ΔΦΑ : /kaˈθɾe.ftis/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐θρέ‐φτης

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

καθρέφτης αρσενικό

λεία επιφάνεια που αντανακλά το φως σχηματίζοντας ένα ψευδές είδωλο
αντικείμενο που περιέχει τέτοια επιφάνεια
↪ το σπάσιμο ενός καθρέφτη, λένε, σημαίνει εφτά χρόνια γρουσουζιά
(μεταφορικά) οτιδήποτε φανερώνει με διαυγή τρόπο τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου, ενός συνόλου, μιας κατάστασης κλπ
↪ Η τηλεόραση είναι καθρέφτης της κοινωνίας (εφημερίδα Τα Νέα, 19 Ιουλίου 2010)
(ναυτικός όρος, ιδιωματισμός) η μπροστινή όψη της υπερκατασκευής πλοίου που φέρεται η γέφυρα του πλοίου
(ναυτικός όρος, ναυπηγικός όρος, ιδιωματισμός) η όψη της κάθετης πρύμνης της βάρκας (του άβακα)
≈ συνώνυμα: παπαδιά

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

καθρέπτης (παρωχημένο)

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

ετυμολογικό πεδίο
καθρεφτ-, καθρεπτ-

→ και δείτε τις λέξεις κάτοπτρο και κατοπτρισμός

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

καθρέφτης

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

καθρέφτης < τύπος καθρέπτης με ανομοίωση του τρόπου άρθρωσης [pt] > [ft] < αμάρτυρος τύπος *κάθροπτον με μεταπλασμό σε αρσενικό < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή κάθοπτρον με μετάθεση του [ɾ] < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική κάτοπτρον με ανομοίωση με δάσυνση [t]-[t] > [tʰ]^[1] -[t], ^[2] όπως συνέβη σε ελληνιστικά σύνθετα του θέματος ὀπ- (όπως όψις), σαν να υπήρχε δασεία (όπως στον τύπο ὑφοψία < ὑποψία) ίσως με την επίδραση του δασυνόμενου ὁράω / ὁρῶ. ^[3]

Η αλλαγή [o] > [e] λόγω της παρουσίας του [ɾ].

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

καθρέφτης αρσενικό

ο καθρέφτης

Κλιτικοί τύποι[επεξεργασία]

καθρέφτες (πληθυντικός)

Άλλες γραφές[επεξεργασία]

καθρεύτης

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

Παράγωγες λέξεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

↑ [tʰ] Η αρχαία προφορά του γράμματος Θ. Μετά την ελληνιστική περίοδο, προφορά [θ].
↑ καθρέφτης - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές[επεξεργασία]

καθρέφτης - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].
καθρέπτης - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)

[1] [tʰ] Η αρχαία προφορά του γράμματος Θ. Μετά την ελληνιστική περίοδο, προφορά [θ].

[2] καθρέφτης - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

[3] Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[1]

[2]

[3]

καθρέφτης

Πίνακας περιεχομένων

Νέα ελληνικά (el)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Προφορά[επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Μεταφράσεις[επεξεργασία]

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)[επεξεργασία]

Ετυμολογία [επεξεργασία]

Ουσιαστικό[επεξεργασία]

Κλιτικοί τύποι[επεξεργασία]

Άλλες γραφές[επεξεργασία]

Άλλες μορφές[επεξεργασία]

Παράγωγες λέξεις[επεξεργασία]

Συγγενικές λέξεις[επεξεργασία]

Αναφορές[επεξεργασία]

Πηγές[επεξεργασία]

Μενού πλοήγησης