λίθος

Ελληνικά (el)

πτώση	ενικός	πληθυντικός
ονομαστική	λίθος	λίθοι
γενική	λίθου	λίθων
αιτιατική	λίθο	λίθους
κλητική	λίθε	λίθοι

λεπτομέρεια κτίσματος από λίθο

διάφοροι πολύτιμοι λίθοι

Ετυμολογία

λίθος < αρχαία ελληνική λίθος < άγνωστης ετυμολογίας

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈli.θɔs/

Ουσιαστικό

λίθος αρσενικό ή θηλυκό

• η πέτρα, ως υλικό οικοδομικών εργασιών
• πολύτιμος λίθος: το ορυκτό πέτρωμα με ιδιαίτερη λάμψη ή/και σκληρότητα που χρησιμοποιείται για την κατασκευή κοσμημάτων κι έχει μεγάλη αξία

Εκφράσεις

• ακρογωνιαίος λίθος : η πέτρα που χρησιμοποιείται στη βάση της γωνίας την οποία σχηματίζουν δύο συγκλίνοντες τοίχοι και αποτελεί στήριγμά τους και κατ' επέκταση και όλου του οικοδομήματος

• (μεταφορικά) η απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί κάτι

• αργός λίθος : η ακατέργαστη κι ακανόνιστη πέτρα που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό
• εποχή του λίθου : η πρώιμη περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας, πριν από την εποχή του χαλκού και του σιδήρου, που χαρακτηρίζεται από την κατασκευή και χρήση λίθινων εργαλείων και όπλων
• ημιπολύτιμος λίθος : μικρής αξίας ορυκτό πέτρωμα που χρησιμοποιείται για την κατασκευή διακοσμητικών αντικειμένων
• καυστικός λίθος : το καυστικό κάλιο
• κυανούς λίθος : ο χαλκός

• συνώνυμα: γαλαζόπετρα

• λίθοι, πλίνθοι, ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα : (λίθοι καί πλίνθοι καί ξύλα καί κέραμος ἀτάκτως ἐρριμμένα, Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα, 3,1,7): πράγματα που βρίσκονται σε πλήρη αταξία
• λίθος της κολάσεως : ο νιτρικός άργυρος
• λυδία λίθος : η σκληρή πυριτική πέτρα μαύρου χρώματος με την οποία ελέγχεται ο βαθμός γνησιότητας του χρυσού και του αργύρου

• (μεταφορικά) μια ιδιότητα, ένα γεγονός, μια κατάσταση, ένα όργανο που ελέγχει την αξία, την αντοχή, την ιδιότητα ενός πράγματος

• τεχνητός λίθος : ο κατασκευασμένος λίθος που είναι απομίμηση ενός πολύτιμου λίθου
• φιλοσοφική λίθος : η φανταστική πέτρα με την οποία οι αλχημιστές πίστευαν ότι θα μπορούσαν να μετατρέψουν κάθε μέταλλο σε χρυσάφι

Συγγενικές λέξεις

• λιθάρι και λιθαράκι
• λιθίαση
• λιθικός
• λίθινος

Σύνθετα

απολίθωμα απολιθωμένος απολιθώνω λιθάγρα λιθαγωγός λιθάνθρακας λιθανθρακόπισσα λιθανθρακοφόρος λιθανθρακωρυχείο λιθανθρακωρύχος λιθάργυρος λιθόβλητος λιθοβολία λιθοβολισμός λιθοβολώ λιθογλύπτης

λιθογλυπτική λιθογλυφία λιθογλύφος λιθογόνος λιθογραφείο λιθογράφημα λιθογραφία λιθογραφικός λιθογράφος λιθόδμητος λιθοδομή λιθοδόμημα λιδοδομία λιθοδομώ λιθοειδής λιθοθραύστης

λιθόκολλα λιθοκόλληση λιθοκόλλητος λιθοκονία λιθοκόπος λιθοκοπία λιθόκτιστος και λιθόχτιστος λιθοξόος λιθοστρώνω λιθόστρωση λιθόστρωτος και λιθόστρωτο λιθόσφαιρα λιθοτεχνία λιθοτομία λιθοτόμος λιθοτριψία

Συνώνυμα

• πέτρα

Σημειώσεις

• η λέξη, γενικά, σπάνια χρησιμοποιείται από μόνη της για την αναφορά σε πέτρα παρά μόνο σε ειδικευμένα περιβάλλοντα (ιατρική, κοσμηματοποιία κλπ)

Μεταφράσεις

    λίθος

→ δείτε τη λέξη: πέτρα

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

λίθος < → Η ετυμολογία λείπει.

Ουσιαστικό

λίθος αρσενικό ή θηλυκό

1. λίθος, πέτρα
2. (στην αρχαία Αθήνα) ονομασία διάφορων συμπλεγμάτων από πέτρες που χρησιμοποιούνταν σαν βήμα για ομιλητές

Πολυλεκτικοί όροι

• διαφανὴς λίθος: είδος φακού
• λίθος κυανοῦς: θειικός χαλκός
• Λυδία λίθος: πέτρα από μαύρο σκληρό πέτρωμα με το οποίο ελέγχονταν η καθαρότητα του χρυσού και του ασημιού
• Μαγνῆτις λίθος / Ἡρακλεία λίθος: μαγνήτης
• χυτὴ λίθος: άλλη ονομασία του γυαλιού