τρέχω
Νέα ελληνικά (el)
[επεξεργασία]
Ετυμολογία
[επεξεργασία]
- τρέχω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική τρέχω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dʰregʰ-
Προφορά
[επεξεργασία]
- ΔΦΑ : /ˈtɾe.xo/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : τρέ‐χω
- παρώνυμο: στρέχω
Ρήμα
[επεξεργασία]
τρέχω, πρτ.: έτρεχα, στ.μέλλ.: θα τρέξω/δράμω(λόγιο ή λογοτεχνικό), αόρ.: έτρεξα/έδραμα(λόγιο ή λογοτεχνικό) (χωρίς παθητική φωνή)
- χρησιμοποιώ τα πόδια μου για να κινηθώ γρήγορα
- συμμετέχω σε αγώνα δρόμου ή ταχύτητας
- κινούμαι με μεγάλη ταχύτητα με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο
- ενεργώ με ταχύτητα για να αντιμετωπίσω κάτι επείγον, σπεύδω
- τρέξε να πάρεις τηλέφωνο το πρώτων βοηθειών!
- (μεταφορικά) κινούμαι, μεταβάλλομαι με ταχύτητα
- οι εξελίξεις τρέχουν και δυσκολεύομαι να τις παρακολουθήσω
- (μεταφορικά) έχω μια ορισμένη τιμή
- ο πληθωρισμός τρέχει με 4%
- ρέω, κυλώ (για υγρά)
- για αντικείμενα από τα οποία ρέει ή στάζει ένα υγρό
- τρέχει η μύτη σου
- (μεταβατικό) (μεταφορικά) ταλαιπωρώ κάποιον δίνοντάς του να κάνει βαριές ή δύσκολες εργασίες
- (πληροφορική) για ένα πρόγραμμα που είναι ενεργό
- όταν τρέχει το πρόγραμμα αυτό, ο υπολογιστής μου γίνεται πολύ αργός
- (μεταβατικό) θέτω σε λειτουργία ή χρησιμοποιώ ένα πρόγραμμα
- όταν έτρεξα την καινούρια έκδοση του προγράμματος αυτού, είδα μεγάλη διαφορά
Εκφράσεις
[επεξεργασία]- τρέχω όλη μέρα : έχω πολλές δουλειές να κάνω και είμαι σε διαρκή κίνηση όλη μέρα
- κάτι τρέχει στα γύφτικα: κάτι ασήμαντο, που δεν είναι άξιο λόγου
- τρέχει η μύτη μου: έχω συνάχι
- τρέχω και δε φτάνω
Συγγενικά
[επεξεργασία]Σύνθετα
[επεξεργασία]Συνώνυμα
[επεξεργασία]Κλίση
[επεξεργασία] Ενεργητική φωνή
| Εξακολουθητικοί χρόνοι | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| πρόσωπα | Ενεστώτας | Παρατατικός | Εξ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | Μετοχή |
| α' ενικ. | τρέχω | έτρεχα | θα τρέχω | να τρέχω | τρέχοντας | |
| β' ενικ. | τρέχεις | έτρεχες | θα τρέχεις | να τρέχεις | τρέχε | |
| γ' ενικ. | τρέχει | έτρεχε | θα τρέχει | να τρέχει | ||
| α' πληθ. | τρέχουμε | τρέχαμε | θα τρέχουμε | να τρέχουμε | ||
| β' πληθ. | τρέχετε | τρέχατε | θα τρέχετε | να τρέχετε | τρέχετε | |
| γ' πληθ. | τρέχουν(ε) | έτρεχαν τρέχαν(ε) |
θα τρέχουν(ε) | να τρέχουν(ε) | ||
| Συνοπτικοί χρόνοι | ||||||
| πρόσωπα | Αόριστος | Συνοπτ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | Απαρέμφατο | |
| α' ενικ. | έτρεξα | θα τρέξω | να τρέξω | τρέξει | ||
| β' ενικ. | έτρεξες | θα τρέξεις | να τρέξεις | τρέξε | ||
| γ' ενικ. | έτρεξε | θα τρέξει | να τρέξει | |||
| α' πληθ. | τρέξαμε | θα τρέξουμε | να τρέξουμε | |||
| β' πληθ. | τρέξατε | θα τρέξετε | να τρέξετε | τρέξτε | ||
| γ' πληθ. | έτρεξαν τρέξαν(ε) |
θα τρέξουν(ε) | να τρέξουν(ε) | |||
| Συντελεσμένοι χρόνοι | ||||||
| πρόσωπα | Παρακείμενος | Υπερσυντέλικος | Συντελ. Μέλλ. | Υποτακτική | Προστακτική | |
| α' ενικ. | έχω τρέξει | είχα τρέξει | θα έχω τρέξει | να έχω τρέξει | ||
| β' ενικ. | έχεις τρέξει | είχες τρέξει | θα έχεις τρέξει | να έχεις τρέξει | ||
| γ' ενικ. | έχει τρέξει | είχε τρέξει | θα έχει τρέξει | να έχει τρέξει | ||
| α' πληθ. | έχουμε τρέξει | είχαμε τρέξει | θα έχουμε τρέξει | να έχουμε τρέξει | ||
| β' πληθ. | έχετε τρέξει | είχατε τρέξει | θα έχετε τρέξει | να έχετε τρέξει | ||
| γ' πληθ. | έχουν τρέξει | είχαν τρέξει | θα έχουν τρέξει | να έχουν τρέξει |
| |
Μεταφράσεις
[επεξεργασία]
τρέχω
|
Η σελίδα αυτή χρειάζεται επέκταση. Εάν γνωρίζετε κάπως το θέμα, βοηθήστε το Βικιλεξικό επεκτείνοντάς την!Αρχαία ελληνικά (grc)
[επεξεργασία] Ετυμολογία
[επεξεργασία]- τρέχω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dʰregʰ-
- θέμα τρεχ- καθ΄ εταιροίωση τροχ- και δραμ- στον αόριστο β΄έδραμον και παρακειμένου δεδραμ- με αναδιπλασιασμό δεδράμηκα. Δείτε και δρόμος, ἐκδρομή
Ρήμα
[επεξεργασία]τρέχω
- (όπως και σήμερα) τρέχω
Συνώνυμα
[επεξεργασία]Παράγωγα
[επεξεργασία]Κλίση
[επεξεργασία]
Πηγές
[επεξεργασία]
- τρέχω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- τρέχω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Κατηγορίες:
- Κληρονομημένες λέξεις από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή (νέα ελληνικά)
- Λήμματα με προφορά ΔΦΑ (νέα ελληνικά)
- Παρώνυμα (νέα ελληνικά)
- Νέα ελληνικά
- Ρήματα (νέα ελληνικά)
- Ρηματικές φωνές (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (νέα ελληνικά)
- Ρήματα χωρίς παθητική φωνή (νέα ελληνικά)
- Πληροφορική (νέα ελληνικά)
- Επέκταση
- Προέλευση λέξεων από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή (αρχαία ελληνικά)
- Αρχαία ελληνικά
- Ρήματα (αρχαία ελληνικά)
- Ρηματικές φωνές (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (αρχαία ελληνικά)
- Ελλείπουσες κλίσεις (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (ελληνικά)